19. Một nguồn thơ bất tuyệt

MỘT NGUỒN THƠ BẤT TUYỆT 

Giáo Sư Bửu Ý

Mặc Giang không phải là một người du lịch, chẳng phải là một kẻ hiếu kỳ, càng không phải là một nhà chép sử, nhưng trái tim của ông vươn tới cùng khắp mọi vùng miền, tìm thấy qua đó những điểm chung nhất, chẳng hạn khắp nơi đều thấm đẫm mồ hôi, nước mắt, xương máu của từng thế hệ cha ông đã đổ ra để dành giật, vun đắp và con người đã vật lộn triền miên với nghèo đói, thiên tai, vùi mình trong những tháng ngày bom đạn tưởng chừng khó lòng thấy lóe sáng ở cuối đường hầm.

Có lẽ đất nước từng trải qua lắm giai đoạn chia cắt, vùng miền manh múm, thân sơ tứ tán, ranh giới nứt nẻ ra ngay giữa lòng gia đình, nghe ra nhiều nỗi đứt đoạn trong không gian và thời gian, đến nỗi giọng nói của người anh em cũng nghe ra lạ tai, cho nên tất cả mọi người mong gặp lại nhau trong những mơ ước chung, dù nhỏ bé, học tập lại những bài học vỡ lòng làm con, làm anh em, cha mẹ, công dân, mới có thể yêu thương mảnh đất dòng sông nuôi nấng mình, yêu thương mái nhà xiêu lệch đầu đời để từ đó học tập yêu thương người khác. Và muốn được vậy, con người phải biết đóng ngoặc lại bao nhiêu mảng tối trong bức tranh lập thể toàn cảnh, ý phải phóng xa hơn lực, tâm phải dạt dào hơn ý.

Với Mặc Giang, người đọc cảm nhận rằng thơ không phải làm bằng chữ nghĩa, thơ làm bằng cảm xúc. Và cảm xúc luôn ở vào tư thế sẵn sàng.

Mặc Giang là con người ly hương lâu năm nhưng thường trực theo dõi nhịp đập trái tim đất mẹ, buồn vui lẫn lộn với thời cuộc mà không ngừng nói lên những cảm xúc theo cách riêng của mình. Nhưng nhà thơ đã phát nguyện không bỏ lỡ cơ hội trở về sống với thực tế để từng lúc so dây tình cảm:

“Tôi là một con thuyền đi muôn thuở

Cỡi phong trần góp nhặt bụi phù sinh”.

Thơ Mặc Giang có nhiều nét riêng biệt.

Thứ nhất là thơ của ông lai láng, tưởng chừng khó cạn nguồn.

Tiếp đến là nguồn thơ lai láng ấy trải dài, trải rộng ra đến bốn phương trời đất nước, như thể nhà thơ muốn ôm trọn tất cả vào lòng.

 Đứng trước một biển thơ như vậy, người đọc nào cá nhân chủ nghĩa nhất cũng phải mềm lòng và vui lòng thu rút cái cá nhân của mình lại để chan hoà vào cảnh chung.

 Một nét khác nữa mà người đọc dễ dàng ghi nhận ở thơ Mặc Giang là cái nét bộc phát ở một số câu thơ, khiến cho ta có cảm tưởng như câu chữ bắn vọt ra từ búp sen thơ, và bài thơ trở nên một cuộc phối ngẫu giữa vần điệu và cảm xúc cùng chữ nghĩa. Cho nên những vần thơ này không tròn trĩnh, không trau chuốt đẽo gọt, và nhờ vậy gần với người, gần với đời.

 Bất cứ một cái gì một khi đã thành thơ đều trở nên bớt thật, nhưng đó không phải là một sự xô lệch thực tế, điều ấy có một ý nghĩa chuyển hoá làm cho sự vật trở nên gần lại với con người trong một mối tương thân làm hoà hoãn những sắc cạnh giữa đời và đồng thời giúp con người dễ dung nạp thực tế hơn.

Con người ta, dù dọc ngang hải hồ, danh vang hiển hách, cũng trở thành nhỏ bé vô cùng trước non sông đất tổ và những lẽ thường hằng của trời đất.

Nhà thơ của chúng ta mơ ước đem hết tâm tư của mình ra đo đạc mọi chiều của đất nước quê hương “để nâng niu từng cái nhỏ mảy may”.