Đất nuôi dưỡng tất cả chúng ta

ĐẤT NUÔI DƯỠNG TẤT CẢ CHÚNG TA

Tác giả Daisaku Ikeda

Pháp Hạnh dịch từ Anh sang Việt

Tokyo, Nhật Bản -- Cuộc sống vốn đa dạng. Con người vốn đa dạng-đó là lẽ tự nhiên của vạn vật.

Trong lần đầu đến nước Mỹ vào thập niên 60, tôi chứng kiến một cảnh tượng tại một công viên địa phương: một em trai người Mỹ gốc Phi Châu bị đuổi ra không cho chơi chung với đám trẻ cùng lứa người Mỹ trắng. Em trai này bỏ về trong tức tối và tủi hổ.

Đây có thể chỉ là một chuyện nhỏ nhặt không quan trọng, nhưng tôi có cảm tưởng là mình đã thoáng nhìn được ngục tối của thành kiến đằng sau sự kiện này. Sự việc này đã làm tôi suy nghĩ thật sâu sắc về vấn nạn kỳ thị chủng tộc. 

Thảm não thay, sự khác biệt về văn hóa, quốc gia hay tôn giáo bao đời nay đã bị sử dụng đi sử dụng lại, chia rẽ và phân cấp con người theo từng thể loại hầu phân biệt đối sử đối với những nhóm người khác nhau. Lịch sử đã chứng kiến thành viên của cùng một gia đình nhân loại bị chia rẽ và dẫn đến hết cuộc xung đột này đến cuộc xung đột khác.

Tôi nhận thấy Hiệp Chủng Quốc Hoa Kỳ là một quốc gia đa dạng về văn hoá nhất trên thế giới, và vì lý do đó, nước Mỹ có tiềm năng trở thành một quốc gia lý tưởng chuyển hóa năng lượng của nhiều nền văn hóa khác nhau thành nổ lực chung cho việc kiến thiết.

Người Nhật vẫn phải học hỏi và trưởng thành hơn lên nữa về điểm này. Người Hàn Quốc và những người Á Châu khác sống tại Nhật vẫn còn phải chịu sự kỳ thị kinh khủng và người Nhật nói chung rất ít có trân trọng giá trị của sự đa dạng.

Không phải lúc nào cũng có sự gặp gỡ giao thoa thân ái giữa các nền văn hoá khác nhau. Cần phải thừa nhận rằng có một thực tế trong đó đối nghịch quyền lợi và ngay cả thù địch hiện hữu. Vậy phải làm cách nào để thăng tiến tương quan hòa hợp?

Đạo Phật dạy rằng chúng ta phải tìm sự hòa hợp ở mức độ sâu sắc hơn nữa. Chúng ta phải đạt tới một trạng thái tâm của tình thương đủ sâu xa để có thể làm cho mình thấy được bản thể giống nhau của loài người và vượt qua sự khác biệt giữa chúng ta và tha nhân.

Điều này không có nghĩa là chúng ta phủ nhận cá thể riêng biệt. Nó là sự hợp nhất của cái tôi và người khác, sự mở rộng của cái tôi hạn hẹp bị gông cùm bởi chính bản ngã của chúng, để vươn tới một thực ngã rộng lớn hơn với phạm vi vô hạn và vô bờ bến như vũ trụ này.

Một lần tôi có nói chuyện với một người Mỹ gốc Phi Châu. Anh ta nói với tôi rằng trước đây anh luôn bị ám ảnh về nguồn gốc của mình. Anh ta không thể nào thoát khỏi ý tưởng là dân tộc của anh bị đem đến Mỹ trong thân phận kẻ nô lệ. Anh nói tiếp, “Tôi biết chắc người Mỹ trắng cũng nuôi dưỡng những suy nghĩ tương tự về chúng tôi.

Họ ghê sợ phải đối sử một cách đồng đẳng với những người từng là nô lệ. Vì lý do đó tôi ghê sợ người Mỹ trắng. Tôi không thể nào thích họ khi nhớ lại cha mẹ, ông bà, và tổ tiên trước đó của chúng tôi đã bị lạm dụng, ngược đãi và kỳ thị ra sao bởi người da trắng.”

“Từ khi tuổi thơ, mỗi lần tôi bị bắt nạt hay chịu đựng sự kỳ thị, trong tâm khảm tôi biết mình là người da đen. Tôi ngay cả kinh tởm dòng máu đang chảy trong tĩnh mạch của chính mình. Mãi cho đến khi tôi học về quan điểm của đạo Phật cho rằng có liên kết gắn bó của vạn vật, thì toàn thể vấn đề dị biệt chủng tộc đã được sáng tỏ. Tôi nhận ra rằng trước đây chúng tôi bị mắc kẹt trong sự chú trọng một cách quá đáng về sự khác biệt màu da của mình.”

Cố công tìm ra “nguồn gốc” của đặc tính mình trong một nhóm chủng tộc hay sắc tộc nào đó là một ảo tưởng. Nó như là ảo giác nơi sa mạc. Cảm giác có một đặc tính riêng biệt, xa hẳn sự phụng sự cho một “quê hương chung của sự sống” mà mọi người có thể cộng hưởng, chỉ làm lớn lao thêm sự phân cách giữa ta và tha nhân, và trở thành nguồn cội tiềm ẩn của mâu thuẩn và xung đột.

Và thật vậy, nếu thành viên của mỗi nhóm chỉ thu rút lại, tìm kiếm chỉ những ai có cùng nguồn gốc với mình, thì xã hội này sẽ rạn nứt thành hàng ngàn kẽ nứt, chia rẽ láng giềng với láng giềng, hậu quả là bi thảm.

Ngày nay những gì chúng ta cần là sự chuyển hóa một cách căn bản trong nhận thức của chúng ta về con người là gì. Chúng ta phải từ bỏ ách nặng của quốc tịch hay chủng tộc. Chúng ta phải từ bỏ ý nghĩ mình là yếu nhược.

Chúng ta đừng coi mình là nô lệ của gen di truyền. Căn bản mà nói, chúng có tiềm năng bao la và vô hạn. Mỗi cá thể có giá trị không hạn định và quyền lực vô cùng!

Rất đông người phải chịu nhiều vết thương lòng khủng khiếp, những khổ lụy đắng cay và khó nhọc vì sự phân biệt đối sử. Cho dù những cải cách về luật pháp và hay các cải cách khác có mang lại bảo vệ trong việc chống lại sự kỳ thị, chúng vẫn chưa đủ để mang lại hạnh phúc cho mọi người. Lý do là vì tâm thành kiến và thiên vị, vốn là nguyên nhân gốc rễ, vẫn còn ăn sâu trong tâm trạng con người. Trừ khi con người thay đổi tâm ý của mình, kỳ thị vẫn ngày một tiếp tục biểu lộ những dạng hình còn kinh tởm hơn nữa của nó.

Điều hết sức sống còn là phải thiết lập trong trái tim mỗi người một cái nhìn mới và sâu sắc về con người. Một cái nhìn đặt nặng tính bình đẳng và phẩm giá sẳn có trong tất cả con người.

Tôi tin rằng một cuộc cách mạng con người là câu trả lời chắc chắn nhất cho vấn nạn kỳ thị chủng tộc. Cách mạng này là một cuộc cải đổi nội tâm sâu rộng trong cuộc sống của con người để biến đổi sự ích kỹ, vốn biện hộ cho sự nô dịch hóa con người, để thay vào đó một cái nhìn từ bi hơn không có sự phân biệt giữa cái tôi và người khác và nổ lực cho sự chung sống của tất cả các dân tộc.

Kỳ thị đúng thực là một việc ác. Người nào tâm ý bị giam hãm quá đáng trong sự vọng tưởng đó sẽ làm thương tổn đến cuộc sống của kẻ khác cũng như đến chính họ.

Có lần một em học sinh bị khuyết tật xin tôi lời khuyên bằng cách nào đối diện với kỳ thị và bắt nạt. Lời khuyên của tôi là em phải mạnh mẽ hơn nữa. Điều này, cũng là một phần trong sự tranh đấu đòi hỏi sự công nhận phẩm giá đặc trưng và khác biệt của mỗi cá nhân. Quyền có được sự công nhận của mọi người không chỉ đơn thuần là việc muốn người khác phải hành sử một cách cảm thông với chúng ta, mà chúng ta phải sống với phẩm cách và tự hào về mình như là những cá thể, bất kể tình huống của mình.

Ai khinh khi hay chế riễu chúng ta là xấu ác và sai trái vì họ đã làm ngơ đi quyền của chúng ta được đối sử như những con người. Chúng ta phải đừng bao giờ để cho lời chế nhạo của họ hại tới mình. Phát triển sức mạnh của chí khí là chiến thắng của nhân quyền.

Tôi thường luôn tin tưởng rằng chúng ta nên công nhận sự khác biệt và, bởi vì có khác biệt, chúng ta làm việc cố gắng hơn để biết và hiểu lẫn nhau như những con người.

Ai biết thưởng thức sự khác biệt và tìm ra vẻ đẹp và giá trị lớn lao nhất của sự khác biệt là chủ nhân của cuộc sống.

Đất nuôi dưỡng tất cả chúng ta. Nó tiếp sinh khí cho tất cả mọi người không hề phân biệt ai. Từ đất dâng trào suối nguồn của lòng từ bi thanh tịnh, và nếu chúng ta có thể tìm được nguồn cội sâu thẳm nhất từ nguồn suối của cuộc sống tràn dâng ấp ủ này thì những khác biệt bề ngoài của giới tính và sắc tộc sẽ không còn chia rẽ, mà sẽ làm phong phú tất cả chúng ta.

Daisaku Ikeda là một nhà lãnh đạo Phật giáo, người xây dựng hòa bình, nhà văn với nhiều tác phẩm, nhà thơ, nhà giáo dục và còn là sáng lập viên của một số học viện nghiên cứu về hòa bình, giáo dục, và văn hóa khắp nơi trên thế giới. Là chủ tịch đời thứ ba của Soka Gakkai (Sáng Giá Trị Hội) và là sáng lập viên của Quốc Tế Soka Gakkai International, Daisaku Ikeda đã phát triển và tạo niềm cảm hứng cho hội cư sĩ Phật giáo lớn nhất, đa dạng nhất thế giới ngày nay. Dựa vào truyền thống 700 năm của Nhật Liên Tông, đặc tính của phong trào Phật giáo này là đặt nặng vào việc xây dựng cá nhân lớn mạnh và đẩy mạnh tham gia xã hội để thăng tiến hòa bình, văn hóa, và giáo dục. (Theo http://www.daisakuikeda.org)

Pháp Hạnh

(The Buddhist Translation Group)