Chương Vii: Văn Đoạn Phần Biệt Thích

Viện Cao Đẳng Phật Học Hải Đức 
THẾ THÂN BỒ TÁT
CU XÁ LUẬN TỤNG LƯỢC THÍCH I
Nguyên tác Nhật ngữ: Trai Đằng Duy Tín - Bản dịch Hán Văn: Huệ Viên Cư Sĩ 
Bản dịch Việt Văn: Học Tăng Lớp Chuyên Khoa Phật Học Viện Trung Phần 
Biên tập: Thích Phước Viên - Ban Tu Thư Phật Học 2546 - Nhâm Ngọ

Chương VII: Văn đoạn phần biệt thích 

Sau phần tổng tiêu, dĩ nhiên có phần biệt thích. Phần biệt thích lấy phẩm “giới” làm đầu. Văn đoạn phần nầy được chia làm 4: 1-Tiêu uẩn biện dị danh, 2-Thích uẩn lập xứ giới, 3-Thích danh ba khoa, 4-Chư môn phân biệt. Trong bốn đoạn nầy lại có các tiểu mục riêng, được trình bày như sau:

I. Tiêu uẩn biện dị danh.
1. Danh và thể của pháp hữu vi: 1 bài tụng “hựu chư hữu vi pháp,...”
2. Dị danh của pháp hữu lậu: 1 bài tụng, “hữu lậu danh thủ uẩn,...” 

II. Thích sắc uẩn.
1. Thích sắc uẩn lập xứ giới.

a. Thích sắc uẩn: 24 bài tụng, “Sắc nhị hoặc nhị thập…”
b. Lập xứ giới : ½ bài tụng, “Thử trung căn dữ cảnh...”

2. Thích ba uẩn lập xứ giới: ½ bài tụng, “Thọ lãnh nạp tùy xúc…”
3. Thích thức uẩn lập xứ giới: 2 tụng, “Thức vị các liễu biệt...”
4. Tổng, nhiếp, khai, hiệp.

a. Tổng nhiếp: 1 bài tụng, “Tổng nhiếp nhất thiết pháp…”
b. Khai hiệp: 1 bài tụng, “loại cảnh thức đồng cố,...”

III. Thích danh nghĩa của ba khoa.
1. Thích danh ba khoa: ½ tụng, “Tụ, sanh môn,chủng tộc”
2. Nguyên nhân khởi giáo: ½ tụng, “Ngu căn lạc tam cố”
3. Thể phế lập: ½ tụng, “Tránh căn sanh tử nhân…”
4. Thứ lớp của danh hiệu: ½ tụng, “Tùy thô nhiểm khí đẳng...”
5. Danh phế lập: 1 tụng, “Vị sai biệt tối thắng...”
6. Nhiếp dị danh

a. Lược nhiếp pháp uẩn: 2 tụng, “Mâu Ni thuyết pháp uẩn...”
b. Loại nhiếp uẩn…: 1 tụng, “Như thị dư uẩn đẳng…”
c. Biệt minh sáu giới: 1 tụng, “Không giới vị khiếu khích.”

IV. Chư môn phân biệt.
1. Ba môn: Hữu kiến, vô kiến v.v.: 1 tụng, “Nhất hữu kiến vị sắc…”
2. Giới hệ: 1 tụng, “Dục giới hệ thập bát…”
3. Hữu lậu vô lậu: 8 tụng, “Ý pháp ý thức thông…”
4. Các môn hữu tầm hữu tứ v.v.: ½ tụng, “Ngũ thức duy tầm tứ…”
5. Hai môn: hữu sở duyên, vô sở duyên - ½ tụng, “Thất tâm pháp giới bán...”
6. Hai môn: đại chủng và sở tạo - 1 tụng, “Xúc giới trung hữu nhị…”
7. Ba môn: năng chước và sở chước v.v... - 1 tụng, “Vị duy ngoại tứ giới…”
8. Năm loại: ½ tụng, “Nội ngũ hữu thục dưỡng...”
9. Đắc thành tựu v.v.: ½ tụng, “Nhãn dữ nhãn thức giới”
10. Nội ngoại: ½ tụng, “Nội thập nhị nhãn đẳng…”
11. Đồng phần và bỉ đồng phần: ½ tụng, “Pháp đồng phần dư nhị…”
12. Ba đoạn (trừ): 1 tụng, “Thập ngũ duy tu đoạn…”
13. Thị kiến: 7 tụng, “Nhãn pháp giới nhất phần…”
14. Ba môn: thức và sở thức v.v.: 1 tụng, “Ngũ ngoại nhị sở thức…”