9. Hạnh Phúc

HẠNH PHÚC

Hạnh phúc chân thật là sự hỷ xả, và hơn nữa, sự thi ân.

 A, con bướm vàng! Con bướm vàng cao sang đang lướt ngang trên lá lục. Nhưng đuổi theo nó làm chi? Ðã dễ gì em bắt được, mà dù em có nắm được trong tay, nó cũng chỉ còn là thân hình một con nhộng, hai cánh vàng sẽ tan ra làm muôn mảnh vụn trong năm ngón tay siết chặt của em thôi.

 Em có nhớ chăng, những buổi chiều vàng, rong chơi trong đồng ruộng, em có định ý bắt đâu, thế mà những con bướm trắng, bướm vàng bỗng rủ nhau đến đậu quanh em. Cũng thế em ơi, ngày em biết không cần đuổi hạnh phúc là ngày hạnh phúc bay lại đậu gần em. Em hãy thản nhiên, để yên cho nó đậu. Nếu em cựa quậy định ý bắt, là nó vụt bay ngay. Ðừng bảo nó khó tính, chính em đã khó tính, muốn đuổi bắt cho được nó để giam lại cho riêng em nên nó phải bay đi.

 Anh đã từng thấy mỗi năm, đến trưa mùng năm tháng năm, người ta đi tìm bắt những con thằng lằn, rắn mối … đem về làm thuốc. Họ đi lang thang cả buổi trưa mà chẳng bắt được con nào. Họ không bắt được có lẽ là buổi trưa nắng quá, rắn rít đều ẩn vào bụi sâu. Nhưng cũng có lẽ là tại người ta ùa nhau đi tìm. Trong chữ tìm đã sẵn nghĩa khó gặp, anh đã từng thấy nhiều kẻ chạy đi tìm những vật họ đang nắm trong tay. Khi thôi tìm thì té ra chúng nằm sờ sờ ra đấy.

 Em ơi, hạnh phúc rất giản dị. Nó nằm sẵn trong lòng, nếu không nhận thấy ở trong lòng thì không thể gặp nó ở đâu cả, dù em có đi tìm khắp mặt đất.

 Có những đứa bé rất dại khờ, cho nên rất dễ ác. Chúng rủ nhau đi bắt chuồn chuồn. Những con chuồn chuồn mình đỏ nọc như trái ớt chín, có những cánh mỏng và thưa như những mảnh the nhỏ mới cắt ở một tấm the đỏ nào đó. Chúng đậu rung rinh, ru mình trên hoa cỏ ống. Lũ trẻ nín thở đi nhè nhẹ từng bước, đưa tay run run chực rình bắt chúng ở phía sau đuôi. Nhưng dễ gì bắt được. Thường thường phải năm bảy lần bắt hụt mới may ra có một lần kẹp được đuôi chúng giữa hai ngón tay. Ồ, sung sướng, cho nên dễ điên cuồng, lũ trẻ cẩn thận ngắt mất nữa cánh chuồn chuồn rồi mới bỏ vào hộp, để chúng khỏi bay. Khi chuồn chuồn đã đầy hộp, lũ trẻ ngồi bệt xuống cỏ, hớn hở dở nắp ra xem. Ô sao mà xấu thế, cả một đống chuồn chuồn đứt cánh đang cựa quậy, lúc nhúc giữa bốn thành hộp.

 Em ơi, nếu không thể chắp thêm cánh cho nó thì thôi, đừng bao giờ cầm giữ hạnh phúc bằng cách ngắt cánh nó đi. Hạnh phúc ta chờ đợi bên ngoài là những gì có cánh, nó phải bay luôn, và bởi thế nên nó đẹp. Khi bay, con đom đóm có thể làm cho chúng ta tưởng lầm một ánh sao trời. Nhưng khi rơi xuống cỏ, nó chỉ là một con bọ tanh hôi.

 Anh nói thế không phải để khuyên em sống luôn trong ảo tưởng. Anh có cần phải khuyên em như thế làm gì khi mọi vật là ảo tưởng cả rồi. Chính biết sự đời là sương khói, nên anh mới khuyên em đừng nắm bắt, gìn giữ một cái gì, nếu em muốn có hạnh phúc. Em không bao giờ muốn đoán bắt một làn hương, bởi em biết nó phải tan biến. Nhưng mọi sự vật ở đời mà em tưởng bền chắc, cũng đều dần dần tan biến cả. Em ơi làm sao em muốn níu chúng lại.

 Ðừng nhìn anh với đôi mắt nghi ngờ như thế, anh nói thật đấy. Mọi vật đều chuyển di xê dịch đổi thay. Không có vật gì có thể đứng yên, chỉ có sự luôn luôn thay đổi là không bao giờ thay đổi. Dòng nước tuôn trào, đời qua không ngừng nghỉ. Cái dại của người là đã bám víu vào nhiều sự vật ở đời quá, và cái khổ của họ là phải thấy chúng tan vỡ dần.

 Cho nên đừng cố nắm giữ hạnh phúc khi nó không thể ở cùng em. Em sẽ chỉ giữ lại vang bóng của nó, và một nỗi thất vọng khôn cùng mà thôi. Cái khôn ngoan của em là biết mở lồng đúng lúc cho chim hạnh phúc bay đi, khi nước mây bắt đầu réo gọi nó. Nếu nấn ná giam cầm, em sẽ vun trồng một mầm chết, một sáng mai nào đấy, em sẽ thấy nó chết queo giữa lồng, giữa lòng em.

 Anh kết luận, đừng đuổi bắt, đừng tìm kiếm, nhất là đừng có giam giữ hạnh phúc, khi nó không cùng em muốn ở. Không phải tom góp cho nhiều. Chính là phải sa thải dần dục vọng, dục vọng bớt xuống thì hạnh phúc tăng lên, cái cân hai đĩa, bớt một ít bên này, thì bên kia tuy chẳng thêm chi mà thành nặng.