Sơ lược cuộc đời và hạnh xuất sĩ của
cố Ni Sư Thích Nữ Thanh Diệu Pháp
"Thanh Diệu Pháp dòng Quán Âm Hạnh
Chí trượng phu xuất sĩ vô tranh
Xả ái triền minh tâm nguyệt chiếu
Trầm luân chừ cửa khép loanh quanh”
Ni Sư Thích Nữ Thanh Diệu Pháp trụ trì và trực tiếp chăm sóc nếp sống tu học, nuôi dưỡng tâm linh tình huynh đệ, đại chúng Hiền Như Tịnh Thất miền nam California, Hoa Kỳ. Ni Sư cũng là vị sáng lập và điều hành hội “Buddha Heart Foundation”, tổ chức bất vụ lợi mang phẩm chất trái tim yêu thương của Bụt.
1. Thân thế gia đình huyết thống của Ni Sư:
Ni Sư Thích Nữ Thanh Diệu Pháp, pháp danh Tâm Hỷ, thế danh Mã Phương Tâm, sinh ngày 23 tháng 07 năm 1975, tại Thị Xã Châu Đốc, An Giang, Việt Nam. Ni Sư sanh trưởng trong gia đình nhiều đời thâm tín Tam Bảo, có truyền thống và thắng duyên lập hạnh xuất gia trong dòng Thánh đạo. Bà nội, bà ngoại và thân mẫu của Ni Sư cũng đều là những Phật tử thuần thành và đã phát tâm xuất gia, tinh tấn hành trì miên mật trong cửa đạo. Thân phụ Ni Sư là thiếu tá Mã Văn Nghĩa, bộ binh trong quân đội Việt Nam Cộng Hòa. Thân mẫu là một người mẹ hiền thục, đức hạnh, trí thức, và vốn là một nhà giáo năng động, dạy cấp II của trường thủ khoa Nghĩa, Châu Đốc. Thân phụ và thân mẫu Ni Sư là người có công kiến lập hội Phật giáo Bồ Đề Châu Đốc, tỉnh An Giang.
Trong gia đình Ni Sư có 4 anh chị em, Ni Sư là người con thứ ba áp út, tánh tình ôn nhu, hiền hòa, trầm tỉnh, thông minh và tháo vát. Từ nhỏ là một đồng nữ xinh xắn, sớm tự nguyện ăn chay trường, hết lòng bảo hộ, nuôi dưỡng chim muông, thú vật, cá rùa, cho đến con ong, cái kiến, sâu bọ nhỏ nhiệm. Mỗi lần Ni Sư gặp chó mèo, thú vật bị tai nạn hoặc bị chủ nhân ruồng bỏ, Ni Sư thường tìm phương cứu giúp, đem về chăm sóc, dưỡng nuôi.
“Thương người, thương vật, thương thân
Hạnh lành nuôi lớn trong ngần tuổi thơ
Trái tim biển hạnh đôi bờ
Bàn tay cứu khổ, giấc mơ diệu kỳ”
Ni Sư cùng cha mẹ, gia đình nhập cư Hoa Kỳ theo diện HO năm 1991 và cư trú tại miền Nam California. Sau 6 năm học vấn, Ni Sư đã tốt nghiệp đại học trường LA chuyên ngành thiết kế thời trang. Sau khi ra trường, Ni Sư cùng với gia đình mở hãng dệt và may mặc. Ni Sư là giám đốc và điều hành cơ sở thương nghiệp của gia đình rất thuận lợi và phát triển tốt đẹp. Nhưng cũng chính lúc này, Ni Sư quyết định trao lại sự nghiệp vừa thành công cho chị cả và anh hai để theo chân đứa em út là chú Quảng Hạnh lập chí xuất gia tại Tu Viện Kim Sơn với tăng đoàn, dưới sự dìu dắt của Sư Ông Viện Trưởng Thích Tịnh Từ. Đó là thời điểm An cư của đại chúng Tu Viện Kim Sơn vào tháng 07 mùa hè năm 1999. Lúc ấy Ni Sư vừa tròn 24 tuổi, cái tuổi đẹp nhất của đời người. Bằng sự hiếu kính Tam Bảo của cha mẹ, bằng sự khích lệ khéo léo và yểm trợ của bà ngoại, của các anh chị em trong gia đình, và nhân viên trong hãng may dệt Ni Sư đạt được chí nguyện gia nhập trong dòng thánh của tăng đoàn Như Lai tại đỉnh núi Madonna, Tu Viện Kim Sơn miền Bắc California:
“Hạnh phúc thay được sống
Trong tăng đoàn Thế Tôn
Hành trì giới định tuệ
Ba nghiệp giữ thanh trong.
Buông lợi danh xả kỷ
Nuôi lớn hạnh từ bi
Ba y một bình bát
Nét đẹp bất tư nghì.”
(Bài tụng hạnh phúc, Làng Mai)
2. Hạnh phúc trong gia đình tâm linh:
Sau khi được xuống tóc xuất gia tại Tu Viện Kim Sơn, nhờ công phu tu tập tinh cần. Đầu năm 2000, Ni Sư được thọ giới Sa Di Ni. Đầu năm 2002 Ni Sư được thọ giới Thức Xoa Ma Na và qua tháng 01, đầu năm 2003 Ni Sư được tăng đoàn cho thọ giới lớn Tỳ Kheo Ni và Bồ Tát Giới trong Đại Giới Đàn Cam Lồ, được tổ chức tại Tu Viện Kim Sơn, do cố trưởng lão Hòa Thượng Thích Mãn Giác làm Đàn Đầu Hòa Thượng. Cũng từ ngày được tiếp nhận thọ giới lớn, Ni Sư có pháp hiệu Thanh Diệu Pháp với pháp kệ truyền thừa từ Sư Phụ.
"Thanh Diệu Pháp đèn lồng chiếu sáng
Ánh trăng rằm rạng chiếu muôn nơi
Một tâm mà động mười phương cõi
Ba nghiệp thanh trong tú lệ càn”.
Sư Bác Hoà Thượng Thích Tịnh Nghiêm, Viện trưởng Tu Viện Tổ Đình Tông môn Giác Hải cũng phú pháp kệ tán dương hạnh xuất gia của Ni Sư:
"Thanh Diệu Pháp dù là nữ nhi
Chí trượng phu nam tử khó bì
Hư không khả tận tâm vô tận
Đạt ngộ vô sanh thể diệu kỳ."
Sư phụ Hòa Thượng Thích Tịnh Từ, Sư Bác Hòa Thượng Tịnh Nghiêm, Sư Thúc Hòa Thượng Thích Tịnh Diệu cho đến 32 huynh đệ trong tăng đoàn Tu Viện Kim Sơn, tất cả mọi người ai nấy đều rất thương mến, trân quý Ni Sư. Ni Sư dịu hiền, khiêm cung, bao dung và cởi mở đối với quý huynh đệ như bát nước đầy, trong vắt, không chao đảo. Bất cứ điều gì nghịch hạnh, trái ý xảy ra trong huynh đệ Tăng thân, Ni Sư luôn luôn bình tâm, mĩm cười và nhất tâm trì niệm lời Sư Tổ Chiếu Nhiên dạy:
“Ai khen mình Mô Phật
Ai chê mình mỉm cười
Khen chê đều vô sự
Tịnh Độ đã tới rồi”.
Bài pháp kệ 20 chữ tinh yếu, ngắn gọn này mà nếp sống tâm linh, đời sống xuất gia trong tăng đoàn đối với Ni Sư Thanh Diệu Pháp lúc nào cũng thể hiện được pháp thân thanh tịnh, thể hiện được chí nguyện mở thêm rộng lớn con đường dấn thân phụng sự đạo pháp và nhân sinh:
“Sáng nay cạo sạch mái tóc
Mở thêm rộng lớn con đường
Phiền não vô biên nguyện đoạn
Một tâm mà động mười phương”.
(Mở thêm rộng lớn con đường, Thiền sư Nhất Hạnh)
Với phẩm chất cao đẹp, thánh thiện và ý chí kiên cường cầu đạo giải thoát mà Ni Sư Thanh Diệu Pháp thường trì niệm nuôi dưỡng ý chí trượng phu trong hạnh lành xuất sĩ thành tựu đại bi tâm của Ni Sư.
Trong một pháp đàn của khóa tu mùa hè năm 2001 Ni Sư Thanh Diệu Pháp có chia sẻ, tâm tình với huynh đệ và đại chúng cùng các bạn tuổi trẻ:
“... Rừng núi Tu Viện Kim Sơn không những là quê hương tâm linh của bản thân con, mà còn là quê hương tâm linh của Tăng đoàn, của huynh đệ, của tuổi trẻ trong hằng bao thế hệ tiếp nối. Đây cũng chính là quê hương, là tổ ấm, là nơi cư trú của nai, hươu, khổng tước, chim chóc và muông thú. Mỗi ngày mang thức ăn, rau cải cho nai và các loài muông thú con thường đọc bài kinh từ bi, cầu nguyện và hồi hướng cho tất cả mọi loài chúng sanh đều sớm từ bỏ cõi lãng quên, quay về đạo giác ngộ, nếp sống an lành, tỉnh thức:
"Con cầu nguyện cho tất cả mọi loài
Đừng loài nào giết hại loài nào
Đừng ai coi nhẹ tánh mạng của ai
Tất cả chúng ta là con cùng một mẹ
Là anh em ruột trong một đại gia đình tâm linh và huyết thống...”
Qua đó chúng ta biết Ni Sư Thanh Diệu Pháp rất vui, rất hạnh phúc, rất trân quý những ngày tháng xuất gia nương tựa bên thầy tổ, bên huynh đệ của chốn núi rừng thiên nhiên tràn đầy không khí trong lành tại Tu Viện Kim Sơn.
3. Bệnh là cơ hội quán chiếu và phụng sự
Đầu năm 2008, Ni Sư Thanh Diệu Pháp không may bị viêm phổi lâm trọng bệnh nên được thân mẫu là sư cô Hiền Thuận và gia đình xin Sư Phụ và đại chúng Kim Sơn đem Ni Sư về miền Nam California điều trị. Và, không bao lâu bệnh Ni Sư được bình phục. Cũng trong thời gian ấy, bà ngoại là sư cô Hiền Như quá vãng, Ni Sư Thanh Diệu Pháp được kế thừa bà ngoại chăm sóc, trụ trì Hiền Như Tịnh Thất cho đến ngày nay.
Với chí nguyện, lấy việc phụng sự hoằng pháp làm việc nhà, lấy việc lợi ích chúng sanh làm sự nghiệp. Suốt thời gian 15 năm qua, Ni Sư đã liên tục cung thỉnh chư tôn đức, Tăng Ni giáo thọ từ khắp nơi tại Hoa Kỳ, bắc Mỹ và các quốc gia Âu châu, Á châu về Hiền Như Tịnh Thất giảng pháp, mở các khóa tu thiền tập chánh niệm cho đại chúng và mọi giới Phật tử, tuổi trẻ. Hình ảnh các phái đoàn hoằng pháp tại Hiền Như Tịnh Thất rất tôn nghiêm và đầy sinh khí liên tục hằng năm, như phái đoàn hoằng pháp Âu Mỹ do Hòa Thượng Thích Như Điển chủ trì, phái đoàn hoằng pháp của Hòa Thượng Thích Quảng Tâm, Đài Loan, phái đoàn hoằng pháp từ chùa Hoằng Pháp Việt Nam do Thượng Tọa Thích Chân Tính chủ trì và phái đoàn hoằng pháp của các vị Lạt Ma Tây Tạng cùng nhiều vị tôn đức, Tăng, Ni giáo thọ đức hạnh, trí tuệ của nhiều truyền thống cũng được Ni Sư cung thỉnh đến Hiền Như Tịnh Thất giảng pháp, giáo hóa. Ngoài ra Ni Sư còn tổ chức các khóa học Phật pháp căn bản, thực tập thiền quán, thiền hành, thảo luận Phật pháp, thọ bát quan trai và lễ Phật sám hối vào các ngày rằm, mồng một đều đặn hằng tháng. Ni Sư tha thiết khuyến khích tuổi trẻ, mọi giới Phật tử thực tập xuống tóc gieo hạnh xuất gia định kỳ và tham gia sinh hoạt các ngày lễ lớn trong năm như tết Nguyên Đán, lễ Phật Đản, lễ Vu Lan, cũng như tổ chức lễ hằng thuận cho hạnh phúc hôn nhân gia đình.
Ngoài ra, Ni Sư còn mời các bác sỹ tài năng, tâm đạo đến Tịnh Thất để thuyết trình về kiến thức chăm sóc sức khoẻ cho cá nhân, cộng đồng.
Ni Sư tuy sức khoẻ không tốt, nhưng miệt mài với việc làm phim thuyết giảng của Chư Tôn Thiền Đức Tăng Ni, làm slideshow hình ảnh các buổi sinh hoạt và học Pháp tại Hiền Như. Nhờ sự nỗ lực hoằng pháp không ngừng nghỉ trên phương diện truyền thông này mà đại chúng khắp nơi được biết nhiều về sinh hoạt của Hiền Như Tịnh Thất. Góp phần phát triển sự sinh hoạt của cộng đồng Phật giáo Việt Nam tại Hoa Kỳ trên không gian mạng.
Đặc biệt, với tấm lòng nhân hậu, khi thấy những người homeless, sống không nhà, ngày tháng lê la đầu đường cuối chợ, Ni Sư đã thành lập Hội Buddha Heart Foundation để làm từ thiện. Kêu gọi đại chúng nhường cơm, sẻ áo, trong tinh thần:
“Lá lành đùm lá rách
Một miếng khi đói bằng một gói khi no”
Ni Sư đã tổ chức những bữa ăn miễn phí, phát áo mùa đông, lều và túi ngủ cho cả ngàn người vô gia cư mỗi năm tại thành phố Los Angeles.
Ni Sư thường tâm sự với huynh đệ đồng tu và đại chúng, các đệ tử:
“Nhờ thân lâm trọng bệnh, mà tôi có cơ hội phụng sự chúng sanh. Nhờ thân lâm trọng bệnh mà tôi có cơ hội làm “vẻ vang” sinh hoạt tu học của Hiền Như Tịnh Thất. Nhờ thân lâm trọng bệnh mà tôi chiêm nghiệm được sâu sắc lời Đức Phật dạy trong luận Bảo Vương Tam Muội để xả bỏ ái triền, xả thân cầu đạo là: Có được thân người đừng cầu không bệnh tật, vì không bệnh tật thì tham dục dễ sinh ...”
Để đủ điều kiện cho nhiều giới thân hữu Phật tử về tu học, cuối năm 2019, Ni Sư khởi công trùng tu Hiền Như Tịnh Thất, nới rộng chánh điện, hậu đường, nhà ăn, phòng xá cư trú, trai đường và nhà bếp ...
"Hiền Như Tịnh Thất mái nhà
Chuyên tâm thiền định Di Đà niệm danh
Tu tập đạt ngộ vô sanh
Hiền Như chiếu sáng tâm thành tri ân”
4. Biển hạnh và sự an nhiên viên tịch của Ni Sư:
Ni Sư Thanh Diệu Pháp nhờ sớm giác ngộ được lẽ vô thường của thân tâm, của vạn pháp mà dõng mãnh kiên bền phát tâm đi vào biển hạnh từ bi của Bồ Tát Quán Thế Âm. Dù thân Ni Sư có bệnh trong nhiều năm qua, nhưng tâm Ni Sư lúc nào cũng vui vẻ, bình an qua nụ cười, hơi thở tĩnh lặng trong khi đi đứng, ngồi nằm và trong mọi tiếp xúc của hạnh lành, xả kỷ, lợi tha, nhân ái:
Bóng người son trẻ ẩn mai danh
Nhẹ gót chân son trải hành lành
Mỉm nụ cười sen xoè tám cánh
Một trời hương lạ ngát Chân linh.
Sau tết Quý Mão, Ni Sư có ý định sẽ tổ chức cho đại chúng Phật tử Hiền Như Tịnh Thất đi hành hương miền Bắc California, mừng sinh nhật tuổi 81 của Sư Phụ và thăm chốn Tổ, tăng đoàn Tu Viện Kim Sơn sau nhiều năm bệnh duyên cách trở. Ni Sư đã có thiệp chúc tết, mừng tuổi gởi về trước và báo tin cho Sư Phụ Viện Trưởng, đại chúng Tu Viện Kim Sơn và Tu Viện Thôn Yên:
“Chúng con đệ tử Sư Phụ là Thích Nữ Thanh Diệu Pháp, cùng đại chúng Hiền Như Tịnh Thất, sẽ viếng thăm, đảnh lễ nhân kỷ niệm sinh nhật lần thứ 81 của Sư Phụ và gặp lại các sư chị, huynh đệ đại chúng trong những ngày đầu xuân Quý Mão sắp tới. Kính chúc Sư Phụ pháp thể khinh an, tuổi thọ niên trường, làm chỗ y chỉ và nương tựa của chúng con .v.v...”
Không ngờ, đó là những lời sau cùng của Ni Sư Thanh Diệu Pháp, điềm báo xả báo thân, đi về cõi Tây Phương Cực Lạc tịnh độ, niết bàn. Với hoài bão, trên cầu Phật đạo, dưới cứu độ chúng sanh, Ni Sư sẵn sàng xả ái tài, kể cả sức lực để góp phần trang nghiêm ngôi nhà Chánh pháp, làm cho ngọn đèn thiền toả sáng chốn nhân gian, góp đôi tay cho đạo pháp huy hoàng, chúng sanh an lạc. Tuy chí nguyện khôn cùng nhưng sức người có hạn, Ni Sư đành gửi lại hoài bão của mình cho chúng Phật tử noi theo.
Thế là, Ni Sư đã thuận thế vô thường, đúng ngày sinh nhật lần thứ 81 của Sư Phụ thượng Tịnh hạ Từ để an nhiên viên tịch vào lúc 18 giờ 45, ngày 02 tháng 02 năm 2023, nhằm ngày 12 tháng Giêng năm Quý Mão trong sự trợ niệm chí thành của đại chúng Hiền Như Tịnh Thất. Ni Sư thọ thế 49 tuổi và 20 năm hạ lạp của hạnh lành xuất sĩ trong Tăng đoàn Như Lai.
Sự viên tịch của Ni Sư Thích Nữ Thanh Diệu Pháp là niềm tiếc thương vô hạn của quý Tăng đoàn, Tăng thân trong đại gia đình huyết thống và gia đình tâm linh của mọi giới Phật tử, đạo hữu khắp nơi thường có thắng duyên giao lưu, tu tập với đại chúng Hiền Như Tịnh Thất. Dẫu Hiền Như Tịnh Thất không còn hình ảnh của Ni Sư Thanh Diệu Pháp, nhưng hạnh Quán Âm Bồ Tát, nụ cười bao dung, đôi mắt hiền hòa, lời nói nhẹ nhàng, dáng đi thanh thản và cách hành xử từ tốn đủ đầy bi trí của Ni Sư vẫn còn cả đó, còn nơi Hiền Như Tịnh Thất, còn nơi thân tâm của mỗi nam, nữ đạo hữu, đệ tử và học trò của Ni Sư.
Người đi để lại tình vô lượng
Biển hạnh thương đời sáng muôn phương
Người đi năng lượng thương và hiểu
Hạt giống bình an mát diệu thường.
Đức Thế Tôn đã đinh ninh dạy bảo đại chúng trong Tăng đoàn và mọi giới đệ tử tại gia của Ngài trước khi Ngài nhập niết bàn:
“Không có cái gì từ không mà thành có
Không có cái gì từ có mà thành không
Thân người, các pháp do duyên sinh
Và cũng tùy nơi duyên sinh mà ẩn hiện
Vì vậy, này các đệ tử thân tín pháp bảo:
Như ánh trăng kia muôn đời còn đó
Như đám mây biến hóa khôn lường
Thế nên sống chết nhẹ nhàng không vướng bận
Ẩn hiện muôn màu mây, vầng trăng...”
(Kinh thừa tự pháp)
Qua lời Phật dạy, phẩm chất sáng đẹp, từ hoà của Ni Sư Thích Nữ Thanh Diệu Pháp vẫn lưu hiện và còn mãi trong tình huynh đệ:
"Đây người Sư nữ còn lưu hiện
Giới hạnh tinh nghiêm vẫn sáng ngời
Như đám mây kia hằng lưu chuyển
Biến hoá khôn lường khắp nơi nơi."
Nam Mô Từ Lâm Tế Chánh Tông, Tứ Thập Ngũ Thế, Hiền Như Tịnh Thất Trụ Trì, Pháp danh Tâm Hỷ, tự Thanh Diệu Pháp Ni Sư Chơn linh.