Subscribe HoaVoUu Youtube
Kính mời Subscribe kênh
YouTube Hoa Vô Ưu
Điền Email để nhận bài mới

D. Bản Phiên-âm

16 Tháng Năm 201000:00(Xem: 3759)
D. Bản Phiên-âm
KINH TỲ KHEO NA TIÊN
Càn Long Đại Tạng Kinh Quyển 108, trang 706-753
Thiện Nhựt phỏng dịch và tìm hiểu

D- Bản Phiên-âm
NA-TIÊN TÌ-KHEO KINH

Quyển Thượng

Phật tại Xá-vệ quốc, Kỳ-thọ, Cấp-cô-độc viên thời, chư Tì-kheo tăng, tỳ-kheo ni, ưu-bà-tắc, ư-bà-di, chư Thiên, Vương, đại-thần, trưởng-giả, nhơn-dân cập sự cửu thập lục chủng đạo-giả phàm vạn dư nhơn, ư Phật tiền thính kinh. Phật tự niệm nhơn chúng nhựt đa thậm bất đắc an. Phật ý dục xả nhơn chúng khứ đáo nhàn bình xứ, tọa tư-duy niệm đạo. Phật tức xả nhơn chúng khứ nhập sơn chí hiệu la tòng thọ gian, kỳ thọ hữu thần. Phật tọa kỳ hạ, tư niệm thanh-tịnh chi đạo. Khứ tòng thọ bất viễn, hữu quần tượng ngũ bá dư đầu, trung hữu Tượng-vương hiền thiện, tri thiện ác chi sự, thí như nhơn trạng. Tượng bối chúng đa chu táp Tượng-vương biên, trung hữu hùng, thư, trường xỉ, trung xỉ, thiếu xỉ giả. Tượng-vương khát, dục hành ẩm thủy; thời chư tiểu tượng tẩu cư tiền nhập thủy ẩm; ẩm dĩ, ư thủy trung tẩu hý não lao thủy linh trọc-ố. Tượng-vương bất năng đắc thanh thủy ẩm. Tương-vương cơ, dục hành thực thảo; chư tiểu tượng phục tẩu cư tiền thực đạm mỹ thảo, tẩu hý đạo tiễn kỳ thượng. Tượng-vương bất năng đắc tịnh thảo thực. Tượng-vương tự niệm, ngã quần tượng đa hoạn, thị chư tượng cập tiểu tượng tử não thủy linh trọc, linh thảo bất tịnh nhi phản thường ẩm trọc thủy, thực túc tiễn chi thảo. Tượng-vương tự niệm, ngã dục khí thị chư tượng khứ đáo nhứt bình xứ khoái gia. Tượng-vương tức khí quần nhi khứ, chuyển hành nhập sơn đáo hiệu la tòng thọ gian. Tượng-vương kiến Phật, Phật tọa thọ hạ, tâm đại hoan hỉ, tắc tiền chí Phật sở, đê đầu, khuất tất, vị Phật tác lễ, khước tại nhứt diện trụ. Phật tự niệm, ngã khí chúng nhơn, lai tại thị gian; Tượng-vương diệc phục khí chúng tượng lai đáo thị thọ gian, kỳ nghĩa thích đồng. Phật vị Tượng-vương thuyết kinh, ngôn, Phật ư nhơn trung tối tôn; Tượng-vương ư chư tượng trung diệc tôn. Phật ngôn, ngã tâm dữ Tượng-vương tâm thích tương trung hiệp. Ngã dữ Tượng-vương câu lạc thị thọ gian. Tượng-Vương thính kinh cánh, tâm tức khai giải, hiểu tri Phật ý, tiện thị Phật sở bàng dương, kinh hành xứ; dĩ tị thủ thủy sái điạ, dĩ tị lao thảo tảo điạ, dĩ túc đạo điạ linh bình hảo. Tượng-Vương nhựt triều mộ thừa sự như thị. Cửu hậu, Phật tiện thủ vô-vi Nê-hoàn đạo khứ. Tượng-vương bất tri Phật xứ, vi chu tuyền hành, cầu sách Phật bất đắc, đề khấp sầu ưu bất lạc, bất cảm thực ẩm.

Thời quốc trung hữu Phật tự xá tại sơn thượng, danh Ca-la-hoàn; trung hữu ngũ bách sa-môn cộng chỉ; kỳ trung giai đắc A-la-hán đạo, thường dĩ nguyệt lục trai nhựt tụng kinh chí minh thời. Tượng-vương diệc tại sơn thượng cận ư tự biên, Tượng-vương tri hữu lục trai nhựt tụng kinh. Chí kỳ nhựt, Tượng-vương thường hành nhập tự, thính kinh. Chư sa-môn tri Tượng-vương hỉ thính kinh, dục tụng kinh thời tu Tượng-vương lai đáo nãi tụng kinh. Tượng-vương thính kinh triệt minh, bất thụy, bất ngoạ, bất động, bất dao. Tượng-vương sở văn kinh, thừa sự Phật cố.

Cửu hậu, Tượng-vương diệc dĩ thọ chung tử, tiện đắc vi nhơn, tác tử sanh Bà-la-môn gia, bất phục văn Phật kinh diệc bất kiến sa-môn, tiện khí gia, nhập thâm sơn, học Bà-la-môn đạo. Tại sơn thượng chỉ cận tỉ diệc hữu nhứt Bà-la-môn đạo-nhơn câu tại sơn thượng tương dữ vãng lai cộng vi tri-thức. Kỳ nhứt nhơn tự niệm, ngã ( )* thế-gian khẩn quan ưu khổ lão, bịnh tử hậu đương nhập địa-ngục, ngạ-quỉ, súc-sanh, bần cùng trung dụng; thị cố, ngã trừ đầu tu, bị cà-sa tác sa-môn, cầu độ thế vô-vi đạo. Kỳ nhứt nhơn tự niệm, ngã nguyện dục cầu tác quốc-vương đắc tự-tại, linh thiên-hạ nhơn dân giai cộng thuộc ngã, tùy ngã giáo lịnh. Lưỡng nhơn cộng nguyện như thị. Cửu hậu, nhị nhơn các phục thọ chung, đắc ư thế-gian tác nhơn, kỳ nhứt nhơn tiền thế túc mạng cầu tác quốc-vương giả sanh ư hải biên, vi quốc vương thái tử. Phụ mẫu tiện tự tử vi Di-Lan. Kỳ nhứt nhơn tiền thế túc mạng dục cầu độ thế vô-vi Nê-Hoàn đạo giả, sanh ư Thiên-Trúc, Kế-Tân huyện. Phụ mẫu tiện tự vi Dà-Liệp sanh tiện bị cà-sa câu sanh; sở dĩ dữ cà-sa câu sanh giả bản túc mạng sở nguyện; kỳ gia hữu nhứt tượng-vương diệc đồng nhựt sanh Thiên-Trúc, danh Tượng vi Na. Phụ mẫu tiện nhân Tượng, tự kỳ tử danh vi Na-Tiên.

[* Tôi tìm mãi chữ ( ) mà chẳng thấy được trong hai quyển Từ-điển Hán-Việt của Thiều-Chửu và của Trần-Trọng-San. (Thiện-Nhựt).]

Na-Tiên trưởng đại, niên thập ngũ lục, hữu cữu-phụ tự Lâu-Hán. Lâu-Hán tác sa-môn hữu tuyệt diệu chi tài, thế-gian vô tỷ, nhãn năng triệt thị, nhĩ năng triệt thính, tự tri sở tòng lai sanh, hành tức năng phi xuất, năng vô gián nhập vô khổng tự tại biến hóa vô sở bất tác, thiên thượng thiên hạ nhơn dân cập quyên phi nhuyễn động chi loại tâm sở niệm Lâu-Hán giai dự tri chi. Na-Tiên tiện tự vãng đáo cữu phụ kế tự thuyết ngôn, ngã ý Phật đạo dục trừ đầu tu, bị cà-sa tác sa-môn, kim ngã đương vị cữu phụ tác đệ-tử ninh khả trì ngã tác sa-môn gia. Lâu-Hán tri Na-Tiên túc mạng tác thiện hữu huệ thậm trọng ai chi, nhân thính linh tác sa-di. Na-Tiên thủy tác tiểu sa-di, thọ thập giới, nhựt tụng kinh học vấn tư-duy kinh giới tức đắc tứ thiền, tất tri chư kinh, độc vị thọ đại sa môn giới. Đ thời quốc sơn trung hữu Phật tự xá danh viết Hoà-Thiền. Hòa Thiền tự trung hữu ngũ bá sa môn giai đắc A-la-hán đạo, trung hữu đệ nhứt A-la-hán danh Át-Bi-Viết năng tri thiên thượng thiên hạ, khứ lai, hiện tại chi sự. Na-Tiên niên mãn nhị thập, nhân tác đại sa môn, thọ đại sa-môn giới, tiện đáo Hoà-Thiền tự trung, chí Át-Bi-Viết sở, thời ngũ bá A-la-hán đạo dĩ thập ngũ nhựt thuyết đại sa-môn giới kinh tại giảng đường, thượng tọa đại sa-môn giai nhập. Na-Tiên diệc tại kỳ trung. Chúng sa-môn tất toạ, Át-Bi-Viết tất thị tọa trung chư sa-môn tâm giai thị A-la-hán, độc Na-Tiên vị đắc A-la-hán đạo. Át-Bi-Viết tiện thuyết Thí-dụ kinh ngôn, nhược nhập chiết mễ, mễ chính bạch trung hữu hắc mễ, tức thích bất hảo, kim ngã tọa trung giai thanh bạch, độc Na-Tiên vi hắc, vị đắc A-la-hán đạo. Na-Tiên văn Át-Bi-Viết thuyết kinh như thị sầu, tiện khởi vị ngũ bá sa-môn tác lễ dĩ, tức xuất khứ. Na-Tiên tự niệm, ngã bất nghi tại thị tòa trung toạ; ngã diệc vị đắc độ thoát, kỳ dư sa-môn giai dĩ độ thoát, thí nhược chúng sư-tử trung hữu hồ cẩu linh ngã diệc như thị, ngã tòng kim bất đắc đạo giả bất phục nhập chúng trung tọa dã. Át-Bi-Viết tri Na-Tiên ý, tiện hô Na-Tiên trước tiền, dĩ thủ ma Na-Tiên đầu, nhữ kim đắc A-la-hán bất cửu, vật sầu ưu dã. Át-Bi-Viết tiện dục tọa chỉ Na-Tiên, Na-Tiên phục hữu nhứt sư niên bát thập dư, tự Ca-Duy-Viết. Kỳ huyện trung hữu nhứt ưu-bà-tắc đại hiền thiện đương nhựt phạn Ca-Duy-Viết đệ-tử. Na-Tiên chí, vị sư trì ứng khí hành thủ phạn cụ; sư lịnh Na-Tiên khẩu hàm thủy hành đáo ưu-bà-tắc gia thủ phạn cụ. Đu-bà-tắc kiến Na-Tiên niên thiếu đoan chánh hành dữ nhơn tuyệt dị túc tri hữu huệ dự văn hữu minh chí chi danh năng thuyết kinh đạo. Đu-bà-tắc kiến Na-Tiên nhập kỳ xá trung, tiện tức khởi lập tiền vi tác lễ khước xoa thủ ngôn, ngã phạn chư sa-môn nhựt cửu lai thường hữu vị ngã thuyết kinh giả kim tòng ngã. Na-Tiên cầu ai nguyện vị ngã thuyết kinh giải ngã ngu si. Na-Tiên tức tự niệm, ngã thọ sư giáo lịnh ngã khẩu hàm thủy, bất đắc ngữ. Ngã kim thổ thủy giả vi phạm sư giới, như thị vân hà. Na-Tiên niệm ưu-bà-tắc diệc cao tài hữu chí, ngã vị kỳ thuyết kinh tưởng tức đắc đạo. Na-Tiện thổ thủy nhi tọa tức vị thuyết kinh: nhơn bố thí tác thiện, phụng hành kinh giới, kim thế an ẩn, hậu thế tiện sanh thiên thượng hạ sanh nhơn trung, tức đương minh huệ, đương quí, hậu bất phục nhập địa-ngục, ngạ-quỉ, súc-sanh trung; nhơn bất phụng hành kinh giới giả, ư kim thế khổ, hậu thế đọa tam ác đạo trung vô hữu xuất thời. Đu-bà-tắc văn kinh tâm tức hoan-hỉ. Na-Tiên tri ưu-bà-tắc tâm hoan hỉ tiện phục thuyết thâm kinh, ngôn: Thế gian vạn vật giai đương quá khứ vô hữu thường tại giả, vạn vật quá khứ giai khổ, thế gian nhơn thân diệc như thị, thế gian nhơn giai ngôn thị ngã thân quá ngã hứa thị giai bất đắc tự tại Nê-Hoàn đạo giả tối lạc; Nê-Hoàn hữu bất sanh, bất lão, bất bịnh, bất tử, bất sầu, bất ưu, chư ác cần khổ giai tất tiêu diệt. Na-Tiên thuyết kinh dĩ, ưu-bà-tắc tức đắc đệ nhứt Tu-đà-huờn đạo; Na-Tiên diệc tự đắc Tu-đà-huờn đạo. Đu-ba-tắc đại hoan-hỉ tiện vị Na-Tiên hảo mỹ phạn; Na-Tiên ngữ ưu-bà-tắc tiên thủ cụ trước sư bát trung. Na-Tiên phạn cánh tảo thấu cất tất, trì phạn cụ hoàn dữ sư. Sư kiến phạn cụ ngôn, nhược kim nhựt trì phạn cụ lai đại hảo, dĩ phạm chúng nhơn ước, đương trục xuất nhữ. Na-Tiên sầu bất lạc. Sư ngôn hội chúng tì-kheo tăng; chúng tì-kheo tăng tất hội toạ. Sư ngôn, Na-Tiên phạm ngã tào chúng nhơn ước lai đương cộng trục xuất, bất đắc chỉ chúng trung dã. Át-Bi-Viết thuyết thí dụ ngôn, như nhơn trì nhứt tiễn xạ lưỡng chuẩn, như thị tào nhơn bất ứng trục xuất dã. Na-Tiên tự thuyết đắc đạo, diệc linh ưu-bà-tắc đắc đạo bất ưng trục xuất Na-Tiên. Sư Ca-Duy-Viết ngôn, chính sử nhứt tiễn trúng bá chuẩn hội vi chúng nhơn ước bất đắc lưu chỉ dư nhơn tất bất năng như Na-Tiên đắc đạo đương dĩ tuyệt hậu, bất trục xuất Na-Tiên giả dư nhơn phục hiệu vô dĩ khước hậu. Chúng tọa trung giai mặc nhiên tùy sư giáo tức trục xuất Na-Tiên. Na-Tiên tiện dĩ đầu diện trước sư túc khởi biến vi chúng tì kheo tăng tác lễ. Lễ cánh, tiện khứ nhập thâm sơn trung, tọa thọ hạ, trú dạ tinh tấn niệm đạo bất giải, tiện tự thành đắc A-la-hán đạo, năng phi hành diệc năng nhãn triệt thị, nhĩ triệt thính, diệc năng tri tha nhơn tâm sở niệm, tự tri tiền thế sở tòng lai sanh. Đắc A-la-hán dĩ, tiện tức lai hoàn nhập Hoà-Thiền tự trung, chư tì kheo tăng trung, khấu đầu cầu ai hối quá Hoà-Thiền chư tì kheo tăng. Chư tì kheo tăng khước thính chi. Na Tiên tác lễ cánh, tiện xuất khứ. Na-Tiên chuyển hành nhập chư quận huyện giai khúc lý hạng, vị nhơn thuyết kinh giới giáo nhơn vi thiện, trung hữu thọ ngũ giới giả, trung hữu đắc Tu-đà-huờn đạo, trung hữu đắc Tư-đà-hàm đạo giả, trung hữu đắc A-na-hàm đạo, trung hữu tác sa-môn đắc A-la-hán đạo giả. Đệ nhứt tứ Thiên vương, đệ nhị Đao lợi thiên, Đế Thích, đệ thất Phạm thiên vương, giai lai đáo Na-Tiên tiền tác lễ, dĩ đầu diện trước túc khước tọa. Na-Tiên giai vị chư nhơn thuyết kinh danh tự triệt văn tứ Thiên. Na-Tiên sở hành xứ chư Thiên, nhơn, dân, quỉ, thần, long kiến Na-Tiên vô bất hoan hỉ giả, giai đắc kỳ phước. Na-Tiên tiện chuyển đáo Thiên-Trúc Xá-Kiệt quốc, chỉ Tiết-Để-Ca tự, trung hữu tiền thế cố tri-thức nhứt nhơn tại hải biên, tác Quốc-vương thái-tử, danh Di-Lan. Di-Lan thiếu tiểu hảo hỉ độc kinh học dị đạo tất tri dị đạo kinh pháp nan, dị đạo nhơn vô hữu năng thắng giả. Di-Lan phụ vương thọ chung, Di-Lan tức lập vi Quốc-vương. Vương vấn tả hữu biên thần, ngôn: ''Quốc trung đạo nhơn cập nhơn dân thùy năng dữ ngã cộng nan kinh đạo giả?'' Biên thần bạch Vương ngôn: ''Hữu hữu học Phật đạo giả nhơn hô vi sa-môn, kỳ nhơn trí-huệ bác đạt, năng dữ đại vương cộng nan kinh đạo.'' Kim tại Bắc phương Đại Tần, quốc danh Xá-Kiệt, cổ Vương chi cung. Kỳ quốc trung, ngoại an ẩn nhơn dân giai thiện, kỳ thành tứ phương giai phục đạo hành, chư thành môn giai điêu văn khắc lậu, cung trung phụ nữ các hữu xứ sở, chư giai thị lý la liệt thành hành quan đạo quảng đại liệt tứ thành, hành tượng, mã, xa, bộ, nam nữ xí thạnh thừa môn. Đạo nhơn thân thích công sư, tế dân cập chư tiểu quốc, giai đa cao minh, nhơn dân bị phục ngũ sắc côn hoàng, phụ nữ phó bạch giai trước châu hoàn, quốc thổ cao táo trân bảo đa; tứ phương mãi khách mại mãi giai dĩ kim tiền ngũ xác phong tiện, gia hữu trừ súc, thị biên la mãi chư mỹ canh, phạn cơ tức đắc thực, khát ẩm bồ đào tạp tửu lạc bất khả ngôn. Kỳ quốc vương tự Di-Lan dĩ Chánh pháp trị quốc. Di-Lan giả cao tài hữu trí minh thế kinh đạo năng nan khứ lai kiến tại chi sự, minh ư quan sự chiến đấu chi thuật, trí mưu vô bất thông đạt. Thời Vương xuất thành du hí chư binh chúng truân nhiễu ngoại. Kỳ Vương tâm tự cống cao, ngã vi Vương năng đáp cửu thập lục chủng kinh đạo nhơn sở vấn bất cùng, nhơn tâm thích phát tiện dự tri sở ngôn. Vương ngữ chư bàng thần viết: '' Thượng tảo nhập thành diệc vô sở tác thị gian, ninh hữu minh kinh đạo nhơn sa-môn năng dữ ngã cộng nan kinh thuyết đạo giả vô?'' Vương bàng thần danh Triêm-Di-Lợi-Vọng-Quần, Triêm-Di-Lợi-Vọng-Quần bạch Vương, ngôn: ''Nhiên, hữu sa-môn tự Dã-Hoà-La đại minh kinh đạo, năng dữ Vương cộng nan kinh thuyết đạo.'' Vương tiện sắc Triêm-Di-Lợi-Vọng-Quần hành vãng thỉnh lai. Triêm-Di-Lợi-Vọng-Quần ngôn: ''Đại thiện! Vương dục tương kiến giả, đương tự lai nhĩ, ngã bất vãng dã.'' Triêm-Di-Lợi hoàn bạch Vương như thị; Vương tức thừa xa, dữ ngũ bá kỵ cộng vãng đáo tự trung. Vương dữ Dã-Hoà-La tương kiến, tiền vấn tấn dĩ, tiện tựu toạ, ngũ bá kỵ tòng tất giai diệc toạ. Vương tức vấn Dã-Hoà-La ngôn: ''Khanh dụng hà cố khí gia quyên thê tử, thế đầu tu, bị cà-sa tác sa-môn hồ? Khanh sở cầu hà đẳng đạo?'' Dã-Hoa-La báo Vương: ''Ngã tào học Phật đạo hạnh trung chánh ư kim thế đắc kỳ phước, hậu thế diệc đắc kỳ phước, dụng thị cố, ngã trừ đầu tu, bị cà-sa tác sa-môn.'' Vương vấn Dã-Hoà-La ngôn: ''Hữu nhơn bạch y hữu thê tử ư gia, hữu thê tử hạnh trung chánh ư kim thế đắc kỳ phước bất? Hậu thế diệc đắc kỳ phước bất?'' Dã-Hoà-La ngôn: ''Bạch y ư gia hữu thê tử hữu hạnh trung chánh ư kim thế đắc phước, ư hậu thế diệc đắc kỳ phước.'' Vương ngôn: ''Bạch y ư gia hữu thê tử hữu hạnh trung chánh ư kim thế, hậu thế đồng đắc kỳ phước, Khanh vô cố nhi khí thê tử, trừ đầu phát, bị cà-sa tác sa-môn?'' Vi Dã-Hoà-La tiện mặc nhiên vô dĩ báo Vương, bàng thần bạch ngôn: ''Thị sa-môn đại minh kiện hữu trí bách xúc vị cập thuyết nhĩ.'' Vương bàng thần cử thủ ngôn: ''Vương đắc thắng! Vương đắc thắng!'' Dã-Hoà-La tiện mặc nhiên thọ phụ. Vương tức tả hữu cố thị chư ưu-bà-tắc. Chư ưu-bà-tắc diện diệc bất tàm. Vương niệm, thị chư ưu-bà-tắc diện diệc nan tàm giả, độc phục hữu minh kinh kiện sa-môn năng dữ ngã tương nan giả nhĩ. Vương ngữ Triêm-Di-Lợi ninh phục hữu minh huệ sa-môn năng dữ cộng nan kinh thuyết đạo giả vô? Thời Na-Tiên giả chư sa-môn sư, thường dữ chư sa-môn câu xuất nhập, chư sa-môn giai sử thuyết Kinh. Na-Tiên thời giai tri chư Kinh yếu nan năng thuyết thập nhị bộ Kinh, thuyết Kinh nhi chủng chủng biệt dị chương đoạn cú giải dĩ tri Nê-Hoàn chi đạo, vô hữu năng cùng giả, vô hữu năng đắc thắng giả, năng giải chư nghi, năng minh tư giả sở ngôn, trí như giang hải, năng phục cửu thập lục chủng đạo, vi Phật tứ bối đệ tử sở kính, vi chư trí giả sở qui-ngưỡng, thường dĩ kinh đạo giáo thọ nhơn. Na-Tiên lai đáo Xá-Kiệt-quốc, kỳ sở tương tùy đệ tử giai phục cao minh Na-Tiên như mãnh sư-tử. Triêm-Di-Lợi bạch Vương: ''Hữu dị sa-môn tự Na-Tiên trí-huệ thâm diệu, minh chư Kinh yếu, năng giải chư nghi, vô sở bất thông, năng dữ Vương cộng nan kinh đạo.'' Vương vấn Triêm-Di-Lợi: '' Thẩm năng dữ ngã cộng nan kinh đạo bất?'' Triêm-Di-Lợi ứng duy: ''Nhiên, năng dữ Vương cộng nan kinh đạo, thượng năng dữ đệ thất Phạm Thiên cộng nan kinh đạo, hà huống ư nhơn.'' Vương tức sắc Triêm-Di-Lợi tiện hành thỉnh Na-Tiên lai. Triêm-Di-Lợi tức vãng đáo Na-Tiên sở, bạch ngôn: ''Đại Vương dục tương kiến.'' Na-Tiên tức dữ chư đệ tử tương tùy, đáo Vương sở. Vương tuy vị thường dữ Na-Tiên tương kiến, Na-Tiên tại chúng nhơn trung bị phục hành bộ dữ nhơn tuyệt dị, Vương dao kiến ẩn tri thị Na-Tiên. Vương tự thuyết ngôn, ngã tiền hậu sở kiến nhơn chúng đại đa nhập đại tòa trung, đại đa vị thường tự giác khủng bố như kim nhựt kiến Na-Tiên. Na-Tiên kim nhựt định thắng ngã, ngã định bất như hĩ ngã tâm hoàng hoàng bất an dã. Triêm-Di-Lợi bạch Vương ngôn: ''Na-tiên dĩ lai tại ngoại, Na-tiên ký chí.'' Vương vấn Triêm-Di-Lợi: ''Hà sở thị Na-Tiên giả?'' Triêm-Di-Lợi nhân chỉ thị Vương. Vương tức đại hoan hỉ, chính ngã sở ẩn giả cảnh thị Na-Tiên. Vương tức kiến Na-Tiên y bị hành bộ dữ chúng nhơn tuyệt dị. Na-Tiên tức đáo, tiền tương vấn tấn ngữ ngôn Vương tiện đại hoan hỉ, nhân cộng đối tọa Na-Tiên ngữ. Vương ngôn: ''Phật kinh thuyết ngôn, nhơn an ẩn tối vi đại lợi nhơn tri ( ) túc tối vi đại phú, nhơn hữu sở tín tối vi đại hậu, Nê-Hoàn đạo giả tối vi đại khoái. Vương tiện vấn Na-Tiên: ''Khanh tự hà đẳng?'' Na-Tiên ngôn: ''Phụ mẫu tự ngã vi Na-Tiên, tiện hô ngã vi Na-Tiên, hữu thời phụ mẫu hô ngã vi Thủ-La-Tiên, hữu thời phụ mẫu hô ngã Duy-Ca-Tiên, dụng thị cố nhơn giai thức tri ngã thế gian nhơn giai hữu thị tự nhĩ.'' Vương vấn Na-Tiên: ''Thùy vi Na-Tiên giả?'' Vương phục vấn, ngôn: ''Đầu vi Na-Tiên gia?'' Na-Tiên ngôn: ''Đầu bất vi Na-Tiên dã.'' Vương phục vấn: ''Nhãn, nhĩ, tỵ, khẩu vi Na-Tiên gia?'' Na-Tiên ngôn: ''Nhãn, nhĩ, tỵ, khẩu, bất vi Na-Tiên.'' Vương phục vấn: ''Cảnh, hạng, kiên, tý, túc, thủ, vi Na-Tiên gia?'' Na-Tiên ngôn: ''Bất vi Na-Tiên.'' Vương phục vấn: ''( ), cước vi Na-Tiên gia?'' Na-Tiên ngôn: ''Bất vi Na-Tiên.'' Vương phục vấn: ''Nhan sắc vi Na-Tiên gia?'' Na-Tiên ngôn: ''Bất vi Na-Tiên.'' Vương phục vấn: ''Khổ, lạc, vi Na-Tiên gia?'' Na-Tiên ngôn: ''Bất vi Na-Tiên.'' Vương phục vấn: ''Thiện, ác, vi Na-Tiên gia?'' Na-Tiên ngôn: ''Bất vi Na-Tiên.'' Vương phục vấn: ''Thân vi Na-Tiên gia?'' Na-Tiên ngôn: ''Bất vi Na-Tiên.'' Vương phục vấn: ''Can, phế, tâm tì, mạch, trường, vị, vi Na-Tiên gia?'' Na-Tiên ngôn: ''Bất vi Na-Tiên.'' Vương phục vấn: ''Nhan sắc, khổ lạc, thiện ác, thân, tâm, hiệp thị ngũ sự ninh vi Na-Tiên gia?'' Na-Tiên ngôn: ''Bất vi Na-Tiên.'' Vương phục vấn: ''Thanh hưởng, suyễn tức, vi Na-Tiên gia?'' Na-Tiên ngôn: ''Bất vi Na-Tiên.'' Vương phục vấn: '' Hà sở vi Na-Tiên giả?'' Na-Tiên vấn Vương, ngôn: ''Xa, hà sở vi xa giả? Trục vi xa gia?'' Vương ngôn: ''Trục bất vi xa.'' Na-Tiên ngôn: ''Võng vi xa gia?'' Vương ngôn: ''Võng bất vi xa.'' Na-Tiên ngôn: ''Phúc vi xa gia?'' Vương ngôn: ''Phúc bất vi xa.'' Na-Tiên ngôn: ''Cốc vi xa gia?'' Vương ngôn: ''Cốc bất vi xa.'' Na-Tiên ngôn: ''Viên vi xa gia?'' Vương ngôn: ''Viên bất vi xa.'' Na-Tiên ngôn: ''Ách vi xa gia?'' Vương ngôn: ''Ách bất vi xa.'' Na-Tiên ngôn: ''Dư vi xa gia?'' Vương ngôn: ''Dư bất vi xa.'' Na-Tiên ngôn: ''Giang vi xa gia?'' Vương ngôn: ''Giang bất vi xa.'' Na-Tiên ngôn: ''Cái vi xa gia?'' Vương ngôn: ''Cái bất vi xa.'' Na-Tiên ngôn: ''Hiệp tụ thị chư tài mộc trước nhứt diện ninh vi xa gia?'' Vương ngôn: ''Hiệp tụ thị chư tài mộc trước nhứt diện bất vi xa dã.'' Na-Tiên ngôn: ''Giả linh bất hiệp tụ thị chư tài mộc ninh vi xa gia?'' Vương ngôn: ''Bất hiệp tụ thị chư tài mộc bất vi xa.'' Na-tiên ngôn: ''Am-thanh vi xa gia?'' Vương ngôn: ''Am-thanh bất vi xa.'' Na-Tiên ngôn: ''Hà sở vi xa giả?'' Vương tiện mặc nhiên bất ngữ. Na-Tiên ngôn: ''Phật kinh thuyết chi, như hiệp tụ thị chư tài mộc dụng tác xa nhân đắc xa; nhơn diệc như thị, hiệp tụ đầu, diện, nhĩ, tỵ, khẩu, cảnh, hạng, kiên, tý, cốt, nhục, thủ, túc, can, phế, đảm, tì, thận, trường, vị, nhan sắc, thanh hưởng, suyễn tức, khổ lạc, thiện ác, hiệp tụ danh vi nhơn.'' Vương ngôn: ''Thiện tai! Thiện tai!''

Vương phục vấn Na-Tiên: ''Năng dữ ngã cộng nan Kinh thuyết đạo bất?'' Na-tiên ngôn: ''Như sử Vương trì trí-huệ dữ ngã tương vấn giả, năng tương nan. Vương trì kiêu quí giả ý, bất năng tương nan.''. Vương vấn Na-Tiên ngôn: ''Trí giả, chư hà đẳng loại?'' Na-Tiên ngôn: ''Trí giả đàm cực tương cật ngữ, tương giải ngữ, tương thượng ngữ, tương hạ ngữ, hữu thắng, hữu phụ; chính ngữ, bất chính ngữ tự tri thị phi, thị vi tối trí trí giả, bất dụng tác sân nộ; trí giả như thị.'' Vương phục vấn Na-Tiên ngôn: ''Vương giả ngữ, hà đẳng loại?'' Na-Tiên ngôn: ''Vương giả ngữ tự phóng tứ cảm hữu vi lệ bất như Vương ngữ giả, Vương tức cường tru phạt chi. Vương giả ngữ như thị.'' Vương ngôn: ''Nguyện dụng trí giả ngữ, bất dụng Vương giả ngữ, mạc phục trì đối Vương giả ý dữ ngã ngữ, dữ ngã ngữ đương như dữ chư sa-môn ngữ, đương như dữ chư đệ tử ngữ, đương như dữ chư ưu-bà-tắc ngữ, đương dĩ dữ chúng sa-môn cấp sử giả ngữ vô đắc hoài khủng bố cực chánh tâm đương tương khai ngộ.'' Na-Tiên ngôn: ''Đại thiện!''

Vương ngôn: ''Ngã dục hữu sở vấn.'' Na-Tiên ngôn: ''Vương tiện vấn.'' Vương ngôn: ''Ngã dĩ vấn.'' Na-Tiên ngôn: ''Ngã dĩ đáp.'' Vương ngôn: ''Đáp hà đẳng ngữ?'' Na-Tiên ngôn: ''Vương diệc vấn ngã hà đẳng ngữ?'' Vương ngôn: ''Ngã vô sở vấn. Na-Tiên diệc vô sở đáp.'' Vương nội tự tư-duy niệm, thị sa-môn đại cao minh huệ, ngã phủ thủy đương đa hữu sở vấn. Vương ý tự niệm, nhựt dục minh đương vân hà minh nhựt đương thỉnh Na-Tiên qui ư cung trung thiện tương nan vấn. Vương cáo Triêm-Di-Lợi ngữ Na-Tiên, kim nhựt bách minh, minh nhựt tương thỉnh qui ư cung trung thiện tương nan vấn. Triêm-Di-Lợi-Vọng-Quần tức bạch Na-Tiên ngôn: ''Nhựt dục minh, Vương đương hoàn cung. Minh nhựt, Vương dục thỉnh Na-Tiên.'' Na-Tiên ngôn: ''Đại thiện!'' Vương tức kỵ mã hoàn cung. Đ mã thượng, Vương tục niệm Na-Tiên tự ý niệm dục ngôn Na-Tiên, Na-Tiên, niệm chí minh nhựt.

Minh nhựt, Triêm-Di-Lợi-Vọng-Quần cập bàng thần bạch ngôn: ''Vương thẩm đương thỉnh Na-Tiên bất?'' Vương ngôn: ''Đương thỉnh chi.'' Triêm-Di-Lợi-Vọng-Quần ngôn: ''Thỉnh giả, đương sử dữ kỷ sa-môn câu lai?'' Vương ngôn: ''Tại Na-Tiên dục dữ kỷ sa-môn câu lai nhĩ.'' Vương chủ tàng giả, danh Khan. Khan bạch Vương ngôn: ''Linh Na-Tiên dữ thập sa-môn câu lai khả nhĩ.'' Vương phục ngôn: ''Thính Na-Tiên dục dữ kỷ sa-môn câu lai nhĩ.'' Khan phục bạch Vương ngôn: ''Linh Na-Tiên dữ thập sa-môn câu lai khả.'' Vương phục ngôn: ''Thính Na-Tiên tự tại dục dữ kỷ sa-môn câu lai.'' Khan phục bạch Vương: ''Linh Na-Tiên dự thập sa-môn câu lai khả nhĩ.'' Vương văn Khan ngữ đại số, Vương tiện sân nộ Khan: ''Sở nhữ chân khan vô bối, nhữ tự vi Khan bất vọng nhữ cường tích Vương vật; tự nhữ vật thường vân hà? Nhữ bất tri nghịch ngã ý đương hữu tru phạt chi tội.'' Vương ngôn: ''Khả khứ ai xá nhữ tội, kim ngã tác Vương vi bất năng kham phạn sa-môn gia?'' Khan tiện tàm quí, bất cảm phục ngữ. Triêm-Di-Lợi-Vọng-Quần tức vãng đáo Na-Tiên sở, tiện tiền tác lễ, bạch ngôn: ''Đại Vương thỉnh Na-Tiên.'' Na-Tiên ngôn: ''Vương đương linh ngã dữ kỷ sa-môn câu hành?'' Triêm-Di-Lợi-Vọng-Quần ngôn: ''Tự tại Na-Tiên dục dữ kỷ sa-môn câu hành.'' Na-Tiên tiện dữ Dã-Hoà-La-Tự bát thập sa-môn câu hành. Triêm-Di-Lợi-Vọng-Quần tất câu hành; đán dục nhập thành, Triêm-Di-Lợi-Vọng-Quần đạo trung tịnh vấn, Na-Tiên tạc nhựt đối Vương ngôn, ''Vô hữu hà dụng vi Na-Tiên''. Na-Tiên vấn Triêm-Di-Lợi-Vọng-Quần: ''Khanh ý hà sở vi Na-Tiên giả?'' Triêm-Di-Lợi-Vọng-Quần ngôn: ''Ngã dĩ suyễn tức xuất nhập mạng khí vi Na-Tiên.'' Na-Tiên vấn Triêm-Di-Lợi-Vọng-Quần ngôn: ''Nhơn khí nhứt xuất bất phục hoàn nhập, kỳ nhơn ninh phục sanh bất?'' Triêm-Di-Lợi-Vọng-Quần ngôn: ''Khí xuất bất hoàn định vi tử dã.'' Na-Tiên ngôn: ''Như nhơn xuy già khí nhứt xuất bất phục hoàn nhập, như nhơn trì đoàn kim đồng xuy hỏa khí nhứt xuất thời ninh đắc phục hoàn nhập bất?'' Triêm-Di-Lợi-Vọng-Quần ngôn: ''Bất phục hoàn nhập.'' - ''Như nhơn dĩ giác xuy điạ, khí nhứt xuất thời ninh phục hoàn nhập bất?'' Triêm-Di-Lợi-Vọng-Quần ngôn: ''Bất phục hoàn nhập.'' Na-Tiên ngôn: ''Đồng khí xuất bất phục hoàn nhập, nhơn hà dĩ cố do bất tử?'' Triêm-Di-Lợi-Vọng-Quần ngôn: ''Suyễn tức chi gian ngã bất năng tri, nguyện vị ngã tào giải thuyết chi.'' Na-Tiên ngôn: ''Suyễn tức chi khí giai thân trung sự, như nhơn tâm hữu sở niệm giả; thiệt vi chi ngôn, thị vi thiệt sự; ý hữu sở nghi tâm niệm chi, thị vi tâm sự; các hữu sở chủ phân biệt, thị chi giai không. Vô hữu Na-Tiên dã.'' Triêm-Di-Lợi-Vọng-Quần tâm tức khai giải tiện thọ ngũ giới vi ưu-bà-tắc. Na-Tiên tiện tiền nhập cung, đáo Vương sở thượng điện. Vương tức vị Na-Tiên tác lễ nhi khước Na-Tiên tức toạ. Bát thập sa-môn giai cộng toạ. Vương cực tác mỹ phạn thực. Vương thủ tự trước Na-Tiên tiền phạn. Chúng sa-môn phạn thực dĩ cánh tảo thủ tất cất Vương tức tứ chư sa-môn nhơn nhứt trương tiết cà-sa cách tỷ các nhứt lượng, tứ Na-Tiên Dã-Hoà-La các tam lĩnh cà-sa, các nhứt lượng cách tỷ. Vương ngữ Na-Tiên Dã-Hoà-La ngôn: ''Lưu thập nhơn cộng chỉ, khiển dư nhơn linh khứ.'' Na-Tiên tức khiển dư sa-môn linh khứ, lưu thập nhơn cộng chỉ. Vương sắc hậu cung chư quí nhơn, kỹ nữ tất ư điện thượng duy trung thính ngã dữ Na-Tiên cộng nan kinh đạo.

Thời quí nhơn, kỹ nữ tất xuất điện thượng duy trung thính Na-Tiên thuyết kinh. Thời Vương trì tòa tọa ư Na-Tiên tiền. Vương ngôn: ''Đương thuyết hà đẳng?'' Na-Tiên ngôn: ''Vương dục thính yếu ngôn giả, đương thuyết yếu ngôn.'' Vương ngôn: ''Khanh tào đạo hà đẳng tối yếu giả, dụng hà đẳng cố tác sa-môn?'' Na-Tiên ngôn: ''Ngã tào dục khí thế-gian cần khổ, bất dục cánh hậu thế cần khổ, dụng thị cố ngã tào tác sa-môn. Ngã tào dụng thị vi tối yếu thiện.'' Vương ngôn: ''Chư sa-môn giai bất dục cánh kim thế, hậu thế cần khổ, cố tác sa-môn gia?'' Na-Tiên ngôn: ''Bất tất dụng thị cố tác sa-môn. Sa-môn hữu tứ bối.'' Vương ngôn: ''Hà đẳng tứ?'' Na-Tiên ngôn: ''Trung hữu phụ trái tác sa-môn; trung hữu uý huyện quan tác sa-môn giả; trung hữu bần cùng tác sa môn giả; trung hữu chân dục khí diệt kim thế, hậu thế cần khổ cố tác sa-môn.'' Na-Tiên ngôn: ''Ngã bản chí tâm cầu đạo cố tác sa-môn nhĩ.'' Vương ngôn: ''Kim Khanh dụng đạo cố tác sa-môn gia?'' Na-Tiên ngôn: ''Ngã thiếu tiểu tác sa-môn, hữu Phật kinh đạo cập đệ tử chư sa-môn giai đa cao minh, ngã tòng học kinh giới nhập ngã tâm trung, dĩ thị cố khí kim thế, hậu thế cần khổ cố tác sa-môn.'' Vương ngôn: ''Thiện tai!'' Vương vấn ngôn: ''Ninh hữu nhơn tử hậu bất phục sanh giả bất?'' Na-Tiên ngôn: ''Trung hữu ư hậu thế sanh giả, trung hữu bất phục sanh giả.'' Vương ngôn: ''Thuỳ ư hậu thế sanh giả, thùy bất phục sanh giả?'' Na-Tiên ngôn: ''Nhơn hữu ân ái, tham dục giả, hậu thế tiện phục sanh; nhơn vô ân ái, tham dục giả, hậu thế bất phục sanh dã.'' Vương ngôn: ''Nhơn dĩ nhứt tâm niệm Chánh-pháp, thiện, cố hậu thế bất phục sanh gia?'' Na-Tiên ngôn: ''Nhơn dĩ nhứt tâm niệm Chánh-pháp, niệm thiện, trí huệ cập dư thiện sự, cố hậu thế bất phục sanh.'' Vương ngôn: '' Nhơn dĩ nhứt tâm niệm Chánh-pháp, thiện, dữ trí huệ, thị nhị sự kỳ nghĩa ninh đồng bất?'' Na-Tiên ngôn: ''Kỳ nghĩa các dị bất đồng.'' Vương vấn Na-Tiên: ''Ngưu, mã, lục súc phả hữu trí, vô hữu trí?'' Na-Tiên ngôn: ''Ngưu, mã, lục súc các tự hữu trí, kỳ tâm bất đồng.'' Na-Tiên ngôn: ''Vương tằng kiến hoạch mạch giả bất? Tả thủ trì mạch, hữu thủ ngải chi.'' Na-Tiên ngôn: ''Trí huệ chi nhơn đoạn tuyệt ái dục, thí như hoạch mạch.'' Vương ngôn: ''Thiện tai!'' Vương phục vấn Na-Tiên: ''Hà đẳng vi dư thiện sự giả?'' Na-Tiên ngôn: ''Thành-tín, hiếu thuận, tinh tấn, niệm thiện, nhứt tâm, trí huệ, thị vi thiện sự.'' Vương ngôn: ''Hà đẳng vi thành-tín giả?'' Na-Tiên ngôn: ''Thành-tín giả, vô sở phục nghi; tín hữu Phật, hữu Phật kinh, pháp; tín hữu tì-kheo tăng; tín hữu A-la-hán; tín hữu kim thế; tín hữu hậu thế; tín hữu hiếu thuận phụ mẫu; tín hữu tác thiện đắc thiện; tín hữu tác ác đắc ác; đắc tín thị dĩ hậu tâm tiện thanh tịnh tức khứ ly ngũ ác. Hà đẳng ngũ ác? Nhứt giả, tham dâm; nhị giả, sân khuể; tam giả, thụy miên; tứ giả, hí lạc; ngũ giả, sở nghi. Nhơn bất khứ thị ngũ ác tâm ý bất định; khứ thị ngũ ác ý tiện thanh tịnh.'' Na-Tiên ngôn: ''Thí như Già-Ca-Việt Vương xa mã nhơn tòng lệ độ thủy, linh thủy trọc ố; quá độ dĩ khứ, Vương khát dục đắc thủy ẩm. Vương hữu thanh thủy châu trí thủy trung, thủy tức vi thanh. Vương tiện đắc thanh thủy ẩm chi.'' Na-Tiên ngôn: ''Nhơn tâm hữu ác thí như trọc thủy; Phật chư đệ tử đắc độ tử sanh chi đạo, tâm dĩ thanh tịnh như châu thanh thủy. Nhơn khước chư ác, thành tín, thanh tịnh, thí như minh nguyệt châu.'' Vương ngôn: ''Thiện tai! Thiện tai!'' Vương vấn ngôn: ''Nhơn tinh tấn thành tín giả vân hà?'' Na-Tiên ngôn: ''Phật chư đệ tử tự tương kiến bối trung thoát chư ác tâm, trung hữu đắc Tu-đà-huờn giả, trung hữu đắc Tư-đà-hàm giả, trung hữu đắc A-na-hàm giả, trung hữu đắc A-la-hán giả, trung hữu nhân tương hiệu cử hành thành tín giả, giai diệc đắc độ thế đạo.'' Na-Tiên ngôn: ''Thí như sơn thượng đại vũ, kỳ thủy hạ lưu quảng đại. Vũ biên nhơn câu bất tri thủy thâm thiển, úy bất cảm độ. Như hữu viễn phương nhơn lai thị thủy, ẩn tri thủy quảng hiệp, thâm thiển, tự tri lực thế năng nhập thủy tiện đắc độ quá. Vũ biên nhơn chúng tiện hiệu tuỳ hậu diệc đắc độ khứ. Phật chư đệ tử diệc như thị, kiến tiền nhơn tịnh tâm đắc Tu-đà-huờn, Tư-đà-hàm, A-na-hàm, A-la-hán đạo, giai tòng thiện tâm tinh tấn sở trí dã. Phật kinh ngôn, nhơn hữu thành tín chi tâm khả tự đắc độ thế đạo, nhơn năng chế chỉ khước ngũ sở dục, tự tri thân khổ giả nãi năng đắc độ thế nhơn giai tòng trí huệ thành kỳ đạo đức.'' Vương ngôn: ''Thiện tai! Thiện tai!'' Vương ngôn: ''Hà đẳng vi hiếu thuận giả?'' Na-Tiên ngôn: ''Chư thiện giả giai vi hiếu thuận. Phàm tam thập thất phẩm kinh giai do ư hiếu thuận vi bản.'' Vương ngôn: ''Hà đẳng vi tam thập thất phẩm kinh?'' Na-Tiên ngôn: ''Hữu tứ ý chỉ, hữu tứ ý đoạn, hữu tứ thần túc, hữu ngũ căn, hữu ngũ lực, hữu thất giác ý, hữu bát chủng đạo hạnh.'' Vương phục vấn Na-Tiên ngôn: ''Hà đẳng vi tứ ý chỉ giả?'' Na-Tiên báo Vương ngôn: ''Phật thuyết, nhứt vi thân, thân quán chỉ; nhị vi quán thống dưỡng, thống dưỡng chỉ; tam vi quán ý, ý chỉ; tứ vi quán pháp, pháp chỉ; thị vi tứ ý chỉ.'' Vương phục ngôn: ''Hà đẳng vi tứ ý đoạn?'' Na-Tiên ngôn: ''Phật thuyết dĩ phân biệt chỉ tứ sự bất phục niệm, thị vi tứ ý đoạn, dĩ đắc tứ ý đoạn tiện tự đắc tứ thần túc niệm.'' Vương phục vấn: ''Hà đẳng vi tứ thần túc niệm?'' Na-Tiên ngôn: ''Nhứt giả, nhãn năng triệt thị; nhị giả, nhĩ năng triệt thính; tam giả, năng tri tha nhơn trung sở niệm; tứ giả, thân năng phi hành; thị vi tứ thần túc niệm.'' Vương phục vấn: ''Hà đảng vi ngũ căn giả?'' Na-Tiên ngôn: ''Nhứt giả, nhãn kiến hảo sắc,ác sắc, ý bất tham trước, thị vi căn. Nhị giả, nhĩ văn hảo thanh, ác thanh, mạ thanh, ý bất tham trước, thị vi căn. Tam giả, tỵ văn hương xú, ý bất tham trước, thị vi căn. Tứ giả, khẩu đắc mỹ vị, khổ, tân, ý bất tham trước, thị vi căn. Ngũ giả, thân đắc tế hoạt, ý diệc bất hỉ, thân đắc thô kiên, ý diệc bất ố, thị vi ngũ căn.'' Vương phục vấn: ''Hà đẳng vi ngũ lực giả?'' Na-Tiên ngôn: ''Nhứt năng chế nhãn; nhị năng chế nhĩ; tam năng chế tỵ, tứ năng chế khẩu; ngũ năng chế thân, linh ý bất đoạ, thị vi ngũ lực.'' Vương phục vấn: ''Hà đẳng vi thất giác ý giả?'' Na-Tiên ngôn: '' Nhứt, ý giác ý. Nhị, phân biệt giác ý. Tam, tinh tấn giác ý. Tứ, khả giác ý. Ngũ, ỷ giác ý. Lục, định giác ý. Thất, hộ ý; thị vi thất giác ý,'' Vương phục vấn: ''Hà đẳng vi bát chủng đạo hạnh?'' Na-Tiên ngôn: ''Nhứt, trực kiến; nhị, trực niệm; tam, trực ngữ; tứ, trực trị; ngũ, trực nghiệp; lục, trực phương tiện; thất, trực ý; bát, trực định; thị vi bát chủng đạo hạnh.'' Phàm thị tam thập thất phẩm kinh giai do hiếu thuận vi bản. Na-Tiên ngôn: ''Phàm nhơn phụ trọng trí viễn hữu sở thành lập giai do điạ thành, thế gian ngũ cốc, thọ mộc ngưỡng thiên chi thảo giai do điạ sanh.'' Na-Tiên ngôn: ''Thí như sư tượng đồ tác đại thành, đương tiên độ lượng tác cơ chỉ dĩ nãi khả khởi thành.'' Na-Tiên ngôn: ''Thí như kỹ nhơn dục tác, đương tiên tịnh trừ điạ bình nãi tác. Phật đệ tử cầu đạo đương tiên hành kinh giới, niệm thiện, nhân tri cần khổ, tiện khí chư ái dục, tiện tư niệm bát chủng đạo hạnh.'' Vương ngôn: ''Đương dụng hà đẳng khí chư ái dục?'' Na-Tiên ngôn: ''Nhứt tâm niệm đạo ái dục tự diệt.'' Vương ngôn: ''Thiện tai! Thiện tai!'' Vương phục vấn ngôn: ''Hà đẳng vi tinh tấn giả?'' Na-Tiên ngôn: ''Trì thiện, trợ thiện, thị vi tinh tấn.'' Na-Tiên ngôn: ''Thí như viên tường dục đảo tòng biên chủ chi, xá dục khuynh nhưỡng diệc phục chủ chi; thị vi tinh tấn.'' Na-Tiên ngôn: ''Thí như quốc vương khiển binh hữu sở công kích, binh nhược dục bất như, vương phục khiển binh vãng trợ chi, binh tiện đắc thắng. Nhơn hữu chư ác như binh thiểu nhược thời, nhơn trì thiện tâm tiêu diệt ác tâm, thí như vương tăng binh đắc thắng. Trì ngũ thiện tâm tiêu ngũ ác tâm thí như chiến đấu đắc thắng; thị vi tinh tấn trợ thiện như thị.'' Na-Tiên ngôn: ''Tinh tấn sở trợ trí nhơn thiện đạođắc độ thế đạo vô hữu hoàn kỳ.'' Vương ngôn: ''Thiện tai!'' Vương phục vấn: ''Hà đẳng vi ý đương niệm chư thiện sự giả?'' Na-Tiên ngôn: ''Thí như nhơn thủ dị chủng huê dĩ lũ hiệp liên hệ chi, phong xuy bất năng tán.'' Na-Tiên phục ngôn: ''Thí như vương thủ tàng giả tri thảng tàng trung kim ngân, châu ngọc, lưu ly, trân bảo, hữu kỳ đa thiểu. Đạo nhơn dục đắc đạo thời ý niệm tam thập thất phẩm kinh, thí như thị chính sở vị niệm độ thế chi đạo giả dã. Nhơn hữu đạo ý nhân tri thiện ác, tri đương khả hành, tri đương bất khả hành, phân biệt bạch hắc, tự tư duy dĩ hậu tiện khí ác tựu thiện.'' Na-Tiên ngôn: ''Thí như Vương hữu thủ môn giả tri Vương hữu sở kính giả, tri Vương hữu sở bất kính giả, tri hữu lợi Vương giả, tri hữu bất lợi Vương giả. Thủ môn giả tri Vương sở kính giả, tri lợi Vương giả, tiện nội chi; tri Vương bất kính giả, tri bất lợi Vương giả, thủ môn giả tức bất nội.'' Na-Tiên ngôn: ''Nhơn trì ý diệc như thị; chư thiện giả đương nội chi; chư bất thiện giả bất đương nội. Thủ ý chế tâm thí diệc như thị.'' Na-Tiên thuyết kinh, ngôn: ''Nhơn đương kiên thủ hộ kỳ ý cập thân trung lục ái dục, trì ý kiên thủ tự đương hữu độ thế thời.'' Vương ngôn: ''Thiện tai! Thiện tai!'' Vương vấn Na-Tiên ngôn: ''Hà đẳng vi nhứt kỳ tâm giả?'' Na-Tiên ngôn: ''Chư thiện trung độc hữu nhứt tâm tối đệ nhứt. Nhơn năng nhứt kỳ tâm, chư thiện giai tùy chi.'' Na-Tiên ngôn: ''Thí như lâu bệ đương hữu sở ỷ, chư vi thiện giả giai trước nhứt tâm.'' Na-Tiên ngôn: ''Thí như Vương tướng tứ chủng binh xuất hành chiến đấu. Tượng binh, mã binh, xa binh, bộ binh giai đạo dẫn Vương tiền hậu. Phật chư kinh giới cập dư thiện sự giai tùy nhứt tâm, diệc thí như binh.'' Na-Tiên thuyết kinh ngôn: ''Chư thiện trung nhứt tâm vi bản. Học đạo nhơn chúng đa giai đương tiên qui nhứt tâm, nhơn thân, sanh tử, quá khứ, như thủy hạ lưu, tiền hậu tương tòng, vô hữu trụ thời.'' Vương ngôn: ''Thiện tai!'' Vương phục vấn: ''Hà đẳng vi trí huệ giả?'' Na-Tiên ngôn: ''Ngã tiền thuyết dĩ, nhơn hữu trí huệ năng đoạn chư nghi, minh chư thiện sự, thị vi trí huệ.'' Na-Tiên ngôn: ''Thí như trì đăng hỏa nhập minh thất, hỏa thích nhập thất tiện vong kỳ minh tự minh. Minh nhơn hữu trí huệ như hỏa quang.'' Na-Tiên ngôn: ''Thí như nhơn trì lợi đao triệt mộc, nhơn hữu trí huệ năng triệt đoạn chư ác, thí như lợi đao.'' Na-Tiên ngôn: ''Nhơn ư thế gian trí huệ tối vi đệ nhứt, nhơn hữu trí huệ năng đắc độ thoát sanh tử chi khổ.'' Vương ngôn: ''Thiện tai!''. Vương ngôn Na-Tiên: ''Tiền hậu sở thuyết kinh chủng chủng biệt dị, đản dục thú khước nhứt thiết ác gia?'' Na-Tiên ngôn: ''Nhiên, Phật kinh sở thuyết chủng chủng chư thiện giả, đản dục thú khước nhứt thiết ác dã.'' Na-Tiên ngôn: ''Thí như Vương phát tứ chủng binh tuy hành chiến đấu, sơ phát hành thời ý đản dục cộng công địch, khứ nhứt thiết ác nhĩ.'' Vương ngôn: ''Thiện tai! Thiện tai! Na-Tiên thuyết kinh thậm khoái dã.'' Vương phục vấn Na-Tiên ngôn: ''Nhơn tử sở thú thiện ác chi đạo tục trì cố thân thần hành sanh gia, cánh ( ) tha thần hành sanh gia?'' Na-Tiên ngôn: ''Diệc phi cố thân thần, diệc bất ly cố thân thần.'' Na-Tiên nhân vấn: ''Vương thân tiểu thời, bộ nhũ thời, thân chí trưởng đại thời, tục cố thân phi?'' Vương ngôn: ''Tiểu thời thân dị.'' Na-Tiên ngôn: ''Nhơn tại mẫu phúc trung thủy tùy tinh thời chí tinh trọc thời cố tinh gia dị dã, kiên vi cơ cốt thời cố tinh gia dị dã, sơ sanh thời chí niên sổ tuế thời cố tinh gia dị dã. Như nhơn học thư thời bàng nhơn ninh năng đại kỳ công bất?'' Vương ngôn: ''Bất năng đại kỳ công.'' Na-Tiên ngôn: ''Như nhơn phạm pháp hữu tội ninh khả thủ vô tội chi nhơn đại bất?'' Vương ngôn: ''Bất khả.''

Na-Tiên dĩ tinh thần tội pháp ngữ Vương. Vương ý bất giải, Vương nhân ngôn: ''Như nhơn vấn Na-Tiên, Na-Tiên giải chi vân hà?'' Na-Tiên ngôn: ''Ngã cố tiểu thời thân nhĩ tòng tiểu chí đại tục, cố thân lưỡng đại dữ tiểu thời hàm vi nhứt thân dưỡng thị mạng sở dưỡng.'' Na-Tiên vấn Vương ngôn: ''Thí như nhơn nhiên đăng hỏa ninh chí thiên minh bất?'' Vương ngôn: ''Nhiên đăng du chí minh.'' Na-Tiên ngôn:''Đăng trung chủ hỏa chí nhứt dạ thời tục cố hỏa quang bất, chí dạ bán thời cố hỏa quang bất, chí minh thời cố hỏa quang bất?'' Vương ngôn: ''Phi cố hỏa quang.'' Na-Tiên ngôn: ''Nhiên đăng tòng nhứt dạ chí dạ bán phục cánh nhiên đăng hỏa gia, hướng thần thời phục cánh nhiên đăng gia?'' Vương ngôn: ''Bất trung dạ khởi cánh nhiên hỏa tục cố nhứt chủ hỏa chí minh nhĩ.'' Na-Tiên ngôn: ''Nhơn tinh thần triển chuyển tương tục thí như thị, nhứt giả khứ nhứt giả lai, nhơn tòng tinh thần sanh chí lão tử hậu, tinh thần cánh thú sở hướng sanh, triển chuyển tương tục, thị phi cố tinh thần diệc bất ly cố tinh thần; nhơn tử dĩ hậu tinh thần nãi hữu sở thú hướng sanh.'' Na-Tiên ngôn: ''Thí như nhũ chúng hóa tác lạc, thủ lạc thượng phì tiên thành đề hồ, ninh khả thủ đề hồ dữ lạc thượng phì hoàn phục danh tác nhũ chúng. Kỳ nhơn ngữ ninh khả dụng bất?'' Vương ngôn: ''Kỳ nhơn ngữ bất khả dụng.'' Na-Tiên ngôn: ''Nhơn thần, nhũ chúng tòng nhũ chúng thành lạc, tòng lạc thành phì, tòng phì thành đề hồ. Nhơn thần diệc như thị, tòng tinh thần sanh, tòng sanh chí trưởng, tòng trưởng chí lão, tòng lão chí tử; tử hậu, thần cánh phục ái sanh. Nhứt thân tử đương phục cánh ái nhứt thân; thí như lưỡng chủ cánh tương nhiên.'' Vương ngôn: ''Thiện tai! Thiện tai!'' Vương phục vấn Na-Tiên: ''Nhơn hữu bất phục ư hậu thế sanh giả, kỳ nhơn ninh năng tự tri bất?'' Na-Tiễn ngôn: ''Nhiên hữu, năng tự tri giả.'' Vương ngôn: ''Dụng hà tri chi?'' Na-Tiên ngôn: ''Kỳ nhơn tự tri vô ân ái, vô tham dục, vô chư ác, dụng thị cố tự tri hậu thế bất phục sanh.'' Na-Tiên vấn Vương: ''Thí như điền gia canh lệ chủng cốc đa đồn liễm trước đồn trung chí hậu tuế bất phục canh, bất phục chủng, đản ngưỡng đồn trung cốc thực. Kỳ điền gia ninh phục vọng đắc tân cốc bất?'' Vương ngôn: ''Kỳ điền vô sở phục vọng.'' Na-Tiên ngôn: ''Kỳ điền gia hà dụng tri bất phục đắc cốc?'' Vương ngôn:''Kỳ điền gia bất phục canh, bất phục chủng, cố vô sở vọng.'' Na-Tiên ngôn: ''Đắc đạo diệc như thị; tự tri dĩ khí quyên ân ái, khổ lạc, vô hữu tham tâm, thị cố tự tri hậu thế bất phục sanh.'' Vương phục ngôn: ''Kỳ nhơn ư hậu thế bất phục sanh giả, ư kim ninh hữu trí dị ư nhơn bất?'' Na-Tiên ngôn: ''Nhiên, hữu trí dị ư nhơn.'' Vương ngôn: ''Ninh năng hữu minh bất?'' Na-Tiên ngôn: ''Nhiên, hữu minh.'' Vương ngôn: ''Trí dữ minh hữu dị đồng hồ?'' Na-Tiên ngôn: ''Trí dữ minh đẳng nhĩ.'' Vương ngôn: ''Hữu trí minh giả ninh tất tri vạn sự bất, ninh hữu sở bất cập tri bất?'' Na-Tiên ngôn: ''Nhơn trí hữu sở cập, hữu sở bất cập.'' Vương ngôn: ''Hà đẳng vi trí hữu sở cập, hữu sở bất cập?'' Na-Tiên ngôn: ''Nhơn tiền sở bất học, tiền sở bất cập, tri; nhơn tiền sở học, tiền sở cập, tri; trí giả sở kiến nhơn cập vạn vật giai đương quá khứ qui không bất đắc tự tại nhơn tâm sở tham lạc giai chủng khổ bản tòng thị trí khổ huệ giả, tri phi thường thành bại chi sự trí vi dị ư nhơn.'' Vương vấn ngôn: ''Nhơn hữu trí huệ, si ngu sở tại?'' Na-Tiên ngôn: ''Nhơn hữu trí huệ giả, ngu si giai tự tiêu diệt.'' Na-Tiên ngôn: ''Thí như nhơn trì đăng hỏa nhập minh thất thất trung giai minh, minh tức tiêu diệt. Trí như thị, nhơn hữu trí huệ chư si ngu giai tất tiêu diệt.'' Vương ngôn: ''Nhơn trí kim vi sở tại?'' Na-Tiên ngôn: ''Nhơn hành trí dĩ hậu trí tiện tiêu diệt trí sở tác giả cố tác.'' Na-Tiên ngôn: ''Thí như nhơn dạ ư hỏa hạ thư, hỏa diệt, tự tục tại. Trí giả như thị, hữu sở thành dĩ, trí tiện tiêu diệt, kỳ sở tác tục tại.'' Vương ngôn: '''Trí hữu sở thành dĩ tiện tự diệt, thị hà đẳng ngữ?'' Na-Tiên ngôn: ''Thí như nhơn bị hỏa dự tác giới hỏa ngũ bình thủy. Như hữu thất hỏa giả, kỳ nhơn trì ngũ bình thủy, thủy trích diệt hoả, hỏa diệt dĩ hậu kỳ cứu hỏa nhơn ninh phục vọng đắc hoàn bình qui gia dụng bất?'' Vương ngôn: ''Kỳ nhơn bất phục vọng bình phá hỏa diệt khởi phục vọng bình gia.'' Na-Tiên ngôn: ''Đạo nhơn trì ngũ thiện tâm tiêu diệt chư ác diệc thí như bình thủy diệt hoả.'' Vương ngôn: ''Hà đẳng vi ngũ thiện gia?'' Na-Tiên ngôn: ''Nhứt giả, tín thiện hữu ác; nhị giả, bất hủy kinh giới; tam giả, tinh tấn; tứ giả, hữu huệ niệm thiện; ngũ giả, nhứt tâm niệm đạo; vi thị ngũ thiện. Nhơn năng phụng hành thị ngũ thiện giả tiện đắc trí huệ, tiện tri thân cập vạn vật phi thường, tiện tri khổ bất đắc tự tại, tiện tri không vô sở hữu.'' Na-Tiên ngôn: ''Thí như y sư trì ngũ chủng dược nghệ bịnh giả gia dĩ dược ẩm bịnh nhơn bịnh giả ẩm dược đắc dũ y ninh đắc vọng đắc cố dược đắc hành trị nhơn bất?'' Vương ngôn: ''Bất phục vọng đắc cố dược.'' Na-Tiên ngôn: ''Ngũ chủng dược giả như ngũ thiện trí kỳ y giả như cầu đạo nhơn, kỳ bịnh giả như chư ác; ngu si giả như bịnh nhơn, đắc đạo độ thế giả như bịnh đắc dũ, nhơn trí sở thành trí nhơn độ thế; đạo nhơn dĩ đắc đạo, trí diệc tự diệt.'' Na-Tiên ngôn: ''Thí như kiện đấu nhơn bã cung trì tiễn tiền hành hướng địch dĩ ngũ tiễn xạ đîch, đắc thắng; kỳ nhơn ninh phục vọng tiễn qui qui bất?'' Vương ngôn: ''Bất phục vọng tiễn.'' Na-Tiên ngôn: ''Ngũ tiễn giả, nhơn ngũ trí dã, trí nhơn tòng trí đắc đạo như kiện đấu đắc thắng địch gia; chư ác giả như chư ác đạo, nhơn trì ngũ thiện diệt khước chư ác, chư ác giai diệt, thiện trí tức sanh, nhơn tòng thiện trí đắc thành độ thế đạo giả thường tại bất diệt.'' Vương ngôn: ''Thiện tai!'' Vương ngôn: ''Như nhơn đắc đạo hậu thế bất phục sanh giả, hậu ninh phục cánh khổ bất?'' Na-Tiên ngôn: ''Hoặc hữu cánh khổ giả, hoặc hữu bất cánh khổ giả.'' Vương ngôn: ''Cánh khổ, bất cánh khổ vân hà?'' Na-Tiên ngôn: ''Thân cánh khổ nhĩ, tâm ý bất cánh khổ.'' Vương ngôn: ''Thân cánh khổ, tâm ý bất cánh khổ, vân hà?'' Na-Tiên ngôn: ''Thân sở dĩ cánh khổ giả, kỳ thân kiến tại cố cánh khổ; tâm ý khí quyên chư ác vô hữu chư dục, thị cố bất phục cánh khổ.'' Vương ngôn: ''Giả linh đắc đạo nhơn bất năng đắc ly thân khổ giả thị vi vị đắc Nê-Hoàn đạo gia?'' Vương ngôn: ''Nhơn đắc đạo dĩ diệc vô ân ái thân khổ ý an, hà dụng vi đắc đạo?'' Vương ngôn: ''Giả linh nhơn đắc đạo dĩ thành đương phục hà lưu?'' Na-Tiên ngôn: ''Thí như quả vật vị thục bất cường thục dã, dĩ thục diệc vô sở phục đãi.'' Na-Tiên ngôn: ''Vương thuộc sở đạo giả Xá-Lê-Viết sở thuyết, Xá-Lê-Viết tại thời ngôn, ngã diệc bất cầu tử, ngã diệc bất cầu sanh, ngã đản tu thời khả thời chí tiện khứ.'' Vương ngôn: ''Thiện tai! Thiện tai!.''

(Na-Tiên tì-kheo Kinh - Quyển thượng)

-ooOoo-


NA-TIÊN TÌ-KHEO KINH

Quyển Trung


Vương vấn: ''Nhơn cánh lạc giả vi thiện gia, bất thiện dã. Nhơn cánh khổ vi thiện gia vi bất thiện dã. Phật đắc vô bất thuyết hữu lạc hoặc hữu khổ.'' Vương ngôn: ''Như sử hữu vi vô hữu khổ.'' Na-Tiên vấn Vương ngôn: ''Như nhơn thiêu thiết trước thủ trung ninh thiêu nhơn thủ bất, phục thủ băng trước thủ trung, kỳ băng ninh phục thiêu nhơn thủ bất?'' Vương ngôn: ''Nhiên, lưỡng thủ giai uy dã.'' Na-Tiên vấn Vương ngôn: ''Như thị lưỡng thủ trung vật giai nhiệt gia?'' Vương ngôn: ''Bất lưỡng nhiệt.'' Na-Tiên ngôn: ''Lưỡng lãnh gia?'' Vương ngôn: ''Bất lưỡng lãnh dã.'' Na-Tiên ngôn: ''Lưỡng thủ trung giai nhiệt.'' Na-Tiên ngôn: ''Ngã trọng vấn Vương, Vương tiền hậu lưỡng nhiệt đương ngôn lưỡng nhiệt, lưỡng lãnh đương ngôn lưỡng lãnh, hà duyên nhứt lãnh, nhứt nhiệt năng đồng ngôn thiêu nhơn thủ hồ?'' Vương ngôn: ''Trí lự thậm thiển cận bất năng cập thị nan dã. Nguyện Na-Tiên vị ngã giải chi.'' Na-Tiên ngôn: ''Phật kinh thuyết chi, phàm hữu lục sự linh nhơn nội hỉ, hữu lục sự linh nhơn nội sầu; phục hữu lục sự linh nhơn bất hỉ diệc bất sầu, ngoại phục hữu lục sự linh nhơn sầu.'' Vương vấn: ''Hà đẳng vi lục sự linh nhơn nội hỉ?'' Na-Tiên ngôn: ''Nhứt giả, mục hữu sở thị, phục hữu sở vọng, thị cố linh nhơn nội hỉ. Nhị giả, nhĩ văn hảo thanh, phục hữu sở vọng, thị cố linh nhơn nội hỉ. Tam giả, tỵ văn hảo hương, phục hữu sở vọng, thị cố linh nhơn nội hỉ. Tứ giả, thiệt đắc mỹ vị, phục hữu sở vọng, thị cố linh nhơn nội hỉ. Ngũ giả, thân đắc tế hoạt, phục hữu sở vọng, thị cố linh nhơn nội hỉ. Lục giả, tâm đắc lạc thọ, phục hữu sở vọng, thị cố linh nhơn nội hỉ. Như thị, lục sự linh nhơn nội hỉ.'' Vương phục vấn: ''Hà đẳng vi ngoại lục sự linh nhơn hỉ?'' Na-Tiên ngôn: ''Nhứt giả, nhãn kiến hảo sắc niệm chi bất khả thường đắc, giai đương khí quyên, tiện tự tư duy thẩm nhiên vô thường, thị cố linh nhơn ngoại hỉ. Nhị giả, nhĩ văn hảo thanh niệm chi bất khả thường đắc, giai thường khí quyên, thị cố linh nhơn ngoại hỉ. Tam giả, tỵ văn hảo hương niệm chi bất khả thường đắc, giai đương khí quyên, thị cố linh nhơn ngoại hỉ. Tứ giả, khẩu đắc mỹ vị niệm chi bất khả thường đắc, giai đương khí quyên, thị cố linh nhơn ngoại hỉ. Ngũ giả, thân đắc tế hoạt niệm chi bất khả thường đắc, giai đương khí quyên, thị cố linh nhơn ngoại hỉ. Lục giả, tâm niệm ái dục tư duy niệm chi thị giai vô thường, giai đương khí quyên, niệm chi thị dĩ hậu cánh hỉ. Thị vi lục sự linh nhơn ngoại hỉ.'' Vương phục vấn: ''Hà đẳng vi nội lục sự linh nhơn nội sầu?'' Na-Tiên ngôn: ''Nhứt giả, linh nhơn nội sầu giả, mục sở bất hỉ nhi kiến chi, linh nhơn nội sầu. Nhị giả, nhĩ bất sở dục văn nhi văn chi, linh nhơn nội sầu. Tam giả, tỵ bất dục sở xú nhi khứu chi, linh nhơn nội sầu. Tứ giả, khẩu bất dục sở đắc nhi đắc chi, linh nhơn nội sầu. Ngũ giả, thân bất dục sở trước nhi trước chi, linh nhơn nội sầu. Lục giả, tâm bất khả sở hỉ nhi hữu chi, linh nhơn nội sầu. Thị vi lục sự linh nhơn nội sầu.'' Vương phục vấn: ''Hà đẳng vi ngoại lục sự linh nhơn bất hỉ?'' Na-Tiên ngôn: ''Nhứt giả, mục kiến ác sắc linh nhơn bất hỉ. Nhị giả, nhĩ văn ác thanh linh nhơn bất hỉ. Tam giả, tỵ văn xú tinh linh nhơn bất hỉ. Tứ giả, thiệt đắc khổ tân linh nhơn bất hỉ. Ngũ giả, thân trước thô kiên linh nhơn bất hỉ. Lục giả, tâm hữu sở tăng linh nhơn bất hỉ. Thị vi ngoại lục sự linh nhơn bất hỉ.'' Vương phục vấn: ''Hà đẳng vi lục sự linh nhơn bất sầu diệc bất hỉ?'' Na-Tiên ngôn: ''Nhứt giả, mục hữu sở kiến diệc bất hỉ bất sầu. Nhị giả, nhĩ hữu sở văn âm diệc bất hỉ diệc bất sầu. Tam giả, tỵ hữu sở khứu diệc bất hỉ diệc bất sầu. Tứ giả, khẩu hữu sở đắc diệc bất hỉ diệc bất sầu. Ngũ giả, thân hữu sở xúc diệc bất hỉ diệc bất sầu. Lục giả, tâm hữu sở niệm diệc bất hỉ diệc bất sầu. Thị vi nội lục sự linh nhơn bất hỉ bất sầu.'' Vương phục vấn: ''Hà đẳng vi ngoại lục sự linh nhơn sầu giả?'' Na-Tiên ngôn: ''Nhứt giả, mục sở kiến tử giả, nhân tự niệm thân cập vạn vật vô thường, kỳ nhơn tự niệm ngôn, ngã hữu thị niệm, hà dĩ bất đắc đạo nhân ngoại sầu. Nhị giả, nhĩ bất lạc hảo âm, kỳ nhơn tự niệm ngôn, ngã hữu thị niệm hà dĩ bất đắc đạo nhân ngoại sầu. Tam giả, tỵ bất hĩ xú hương, kỳ nhơn tự niệm ngôn, ngã hữu thị niệm hà dĩ bất đắc đạo nhân ngoại sầu. Tứ giả, khẩu bất vị khổ điềm, kỳ nhơn tự niệm, ngã hữu thị niệm hà dĩ bất đắc đạo nhân ngoại sầu. Ngũ giả, thân bất hảo tế hoạt diệc bất đắc thô kiên, kỳ nhơn tự niệm ngôn, ngã hữu thị niệm hà dĩ bất đắc đạo nhân ngoại sầu. Lục giả, tâm bất hỉ ái dục, kỳ nhơn tự niệm ngôn, ngã hữu thị niệm hà dĩ bất đắc đạo nhân ngoại sầu. Thị vi lục sự linh nhơn ngoại sầu.'' Vương ngôn: ''Thiện tai! Thiện tai!'' Vương phục vấn Na-Tiên: '' Nhơn dĩ tử hậu, thùy ư hậu thế sanh giả?'' Na-Tiên ngôn: ''Danh dữ thân ư hậu thế sanh.'' Vương vấn Na-tiên: ''Cố nhơn danh thân hành sanh gia?'' Na-Tiên ngôn: ''Bất dã. Phi cố danh diệc phi cố thân trì thị danh thân ư kim thế tác thiện ác nãi ư hậu thế sanh nhĩ.'' Vương ngôn: ''Như sử kim thế dụng thị danh thân tác thiện ác ư hậu thế thân bất phục sanh giả cực khả tác thiện ác kính khả đắc thoát bất phục cánh chư khổ gia.'' Na-Tiên ngôn: ''Đ kim thế tác thiện hậu thế bất phục sanh giả, tiện khả đắc thoát vô gia. Nhơn tác thiện ác bất chỉ đương hậu sanh nhĩ; thị cố bất đắc thoát.'' Na-Tiên ngôn: ''Thí như nhơn đạo tha nhơn quả loã, kỳ chủ đắc đạo quả giả tương chí Vương tiền bạch ngôn, thị nhơn đạo ngã quả. Kỳ đạo giả ngôn, ngã bất đạo thị nhơn quả, thị nhơn sở chủng tiểu tài nhĩ, bản bất chủng quả dã, ngã tự thủ quả, ngã hà dụng vi đạo, ngã bất đạo thị nhơn quả, ngã bất ưng hữu tội quá.'' Na-Tiên vấn Vương ngôn: ''Như thị lưỡng nhơn cộng tranh, thùy vi trực giả, thùy bất vi trực giả .'' Vương ngôn: ''Chủng tài gia vi trực, bản tạo sở chủng; đạo giả vô trạng ưng vi hữu tội.'' Na-Tiên ngôn: ''Đạo hà dụng vi hữu tội?'' Vương ngôn: ''Sở dĩ đạo giả hữu tội bản chủng tài gia sở chủng tòng tài căn sanh cố thượng hữu quả nhĩ.'' Na-Tiên ngôn: ''Nhơn sanh diệc thí như thị, nhơn kim thế dụng thị danh thân tác thiện ác nãi sanh ư hậu thế, kim thế tác thiện ác giả thị bản dã.'' Na-Tiên ngôn: ''Thí như nhơn đạo tha nhơn hòa giá, kỳ chủ đắc đạo tiện khiên vấn chi, nhữ đạo ngã hòa giá. Vi đạo giả ngôn, ngã bất đạo khanh hòa giá, khanh tự chủng hoà, ngã tự thủ giá, ngã hà dụng vi phạm đạo. Lưỡng nhơn tương khiên chí Vương tiền bạch. Như thị thùy vi trực giả, thùy vi bất trực?'' Vương ngôn: ''Chủng hòa cốc vi trực, đạo giả vi bất trực.'' Na-Tiên ngôn: ''Hà dĩ tri đạo hòa giá giả vi bất trực?'' Vương ngôn: ''Thị chủng hòa giả vi bản hữu bất chủng hòa giả vi vô duyên hà hữu giá?'' Na-Tiên ngôn: ''Nhơn sanh diệc thí như thị. Nhơn kim thế dụng thị danh thân tác thiện ác nãi sanh ư hậu thế kim thế tác thiện ác giả thị kỳ bản dã.'' Na-Tiên ngôn: ''Thí như nhơn đông hàn ư nhứt xá trung nhiên hỏa dục tự ôn chích; kỳ nhơn khí hỏa nhi khứ sảo sảo nhiên cập bích thổ thiêu ốc liên cập lầu xá. Xá chủ nhân ngôn khởi hỏa giả khiên chí Vương tiền bạch ngôn: ''Thị nhơn khởi hỏa diên cập thiêu ngã lầu xá.'' Nhiên hỏa giả ngôn: ''Ngã nhiên tiểu hỏa tự ôn chích nhĩ. Ngã bất thiêu lầu xá.'' Na-Tiên vấn Vương: ''Thùy vi trực giả?'' Vương ngôn: ''Bản nhiên hỏa giả vi bất trực, bản sở sanh dã.'' Na-Tiên ngôn: ''Nhơn sanh diệc nhĩ, thí như nhơn kim thế dụng thị danh thân tác thiện ác nãi sanh ư hậu thế kim thế tác thiện ác giả thị bản dã.'' Na-Tiên ngôn: ''Thí như nhơn dạ nhiên chúc hỏa trước bích dục dụng tự chiếu phạn thực, chúc sảo khước cập bích thượng cập trúc mộc lâm tài tiện thiêu nhứt xá, hỏa đại xí diên cập thiêu nhứt thành trung, cử thành trung nhơn dân cộng ( = hậu (?) ) ngôn, nhữ hà vi thiêu nhứt thành trung nãi như thị. Nhiên hỏa giả ngôn, ngã đản nhiên tiểu chúc hỏa dĩ tự chiếu phạn thực nhĩ; thị tự đại hỏa phi ngã hỏa dã. Như thị tiện cộng tranh tụng tương khiên chí Vương tiền.'' Na-Tiên vấn Vương ngôn: ''Như thị, thùy vi trực giả, thùy vi bất trực giả?'' Vương ngôn: ''Nhiên hỏa giả vi bất trực.'' Na-Tiên ngôn: ''Hà dĩ tri?'' Vương ngôn: ''Bản thị hỏa sở sanh dã, nhữ phạn thực dĩ bất đương diệt hỏa dã, nhi linh hỏa thiêu nhứt thành trung.'' Na-Tiên ngôn: ''Nhơn sanh diệc thí như thị, nhơn kim thế dụng thị danh thân tác thiện ác nãi sanh ư hậu thế kim thế tác thiện ác thị kỳ bản dã, nhơn dụng bất tri tác thiện ác cố bất năng đắc độ thoát.'' Na-Tiên ngôn: ''Thí như nhơn dĩ tiền phinh cầu nhơn gia tiểu nữ, dĩ hậu nữ trưởng đại tha nhơn phục cánh cầu phinh cầu nữ, đắc nữ dĩ vi phụ. Tiền sở phinh gia lai tự thuyết ngôn, nhữ phản thủ phụ vi hậu gia ngôn, nhữ tự tiểu thời phinh nữ ngã tự đại thời phinh phụ ngã hà dụng vi anh nhữ phụ gia; tiện tương khiên nghệ Vương tiền.'' Na-Tiên ngôn: ''Vương như thị thùy vi trực giả, thùy vi bất trực giả?'' Vương ngôn: ''Tiền phinh gia vi trực.'' Na-Tiên ngôn: ''Vương hà dĩ tri?'' Vương ngôn: ''Thị nữ bản tiểu sảo trưởng đại, thị cố tri vi trực dã thị tiền phinh gia phụ dã.'' Na-Tiên ngôn: ''Nhơn sanh diệc thí như thị. Nhơn kim thế dụng thị danh thân tác thiện ác nãi sanh ư hậu thế kim thế tác thiện ác giả thị kỳ bản dã.'' Na-Tiên ngôn: ''Thí như nhơn trì bình tòng mục ngưu gia mãi nhũ chúng. Đắc chúng dĩ, phục hoàn ký kỳ chủ, ngôn, ngã kim hoàn bất cửu. Ký nhơn tu du lai hoàn, thủ bình chúng, chúng dĩ chuyển tác lạc. Mại chúng gia ngôn, ngã trì chúng ký, khanh kim phản trì lạc hoàn ngã. Mục ngưu giả ngôn, thị nhữ cố nhũ, kim tự chuyển vi lạc. Lưỡng nhơn cộng tranh tụng, tương khiên nghệ Vương tiền.'' Na-Tiên vấn Vương ngôn: ''Như thị thùy vi trực giả?'' Vương ngôn: ''Mục ngưu gia vi trực.'' Na-Tiên ngôn: ''Vương hà dĩ tri?'' Vương ngôn: ''Nhữ tự mại chúng đình trí điạ tự chuyển thành lạc. Mục ngưu gia đương hữu hà quá?'' Na-Tiên ngôn: ''Nhơn sanh diệc thí như thị. Nhơn kim thế dụng thị danh thân tác thiện ác nãi sanh ư hậu thế kim thế tác thiện ác giả thị kỳ bản dã.'' Vương phục vấn: ''Kim Na-tiên đương phục ư hậu thế sanh gia?''Na-Tiên báo Vương ngôn: ''Dụng thị vi vấn ngã tiền thuyết dĩ, như sử ngã hữu ân ái giả hậu thế đương phục sanh; như sử ngã vô ân ái giả, bất phục sanh.'' Na-Tiên ngôn: ''Thí như nhơn kiệt lực sự Vương, Vương đương tri kỳ thiện, sử tứ kỳ tài vật. Kỳ nhơn đắc vật cực tự thí dụng y bị, ẩm thực, hoan lạc; kỳ nhơn luận nghị ngôn, ngã hữu công ư Vương, Vương vị tằng hữu thưởng tứ ngã dã.'' Na-Tiên vấn Vương: ''Như bỉ nhơn đắc thưởng tứ phản ngôn vị tằng đắc, kỳ nhơn ngữ ninh khả dụng bất?'' Vương ngôn: ''Kỳ nhơn ngữ bất khả dụng.'' Na-Tiên ngôn: ''Thị cố ngã ngữ Vương ngôn, như sử ngã hữu ân ái giả đương phục ư hậu thế sanh; như sử ngã vô ân ái giả, bất phục ư hậu thế sanh.'' Vương ngôn: ''Thiện tai! Thiện tai!'' Vương phục vấn Na-Tiên ngôn: ''Khanh tiền sở thuyết nhơn danh dữ thân, hà đẳng vi danh, hà đẳng vi thân giả?'' Na-Tiên ngôn: ''Kim kiến tại vi thân; tâm sở niệm giả vi danh.'' Vương phục vấn: ''Nhơn hà cố hữu danh hành ư hậu thế sanh, nhi thân bất hành sanh?'' Na-Tiên ngôn: ''Nhơn thân dĩ danh tiền hậu tương liên, thí như kê tử trung trấp cập dữ thượng bì nãi thành kê tử. Nhơn danh dữ thân tương liên như thị, bất phân dã.'' Vương ngôn: ''Thiện tai!'' Vương phục vấn Na-Tiên: ''Hà đẳng vi cửu giả?'' Na-Tiên ngôn: ''Dĩ quá khứ sự vi cửu, đương lai sự diệc vi cửu, kiến tại sự vi vô hữu cửu.'' Vương ngôn: ''Thiện tai!'' Vương phục vấn Na-Tiên ngôn: ''Thẩm vi hữu cửu bất?'' Na-Tiên ngôn: ''Hoặc hữu cửu, hoặc vô hữu cửu.'' Vương phục ngôn: ''Hà đẳng vi hữu cửu, hà đẳng vi vô hữu cửu?'' Na-Tiên ngôn: ''Kỳ đắc đạo Nê-Hoàn giả vi vô cửu; vị đắc đạo đương phục cánh tử sanh giả vi hữu cửu. Nhơn ư kim thế hảo bố thí, hiếu ư phụ mẫu ư đương lai thế đương đắc kỳ phước.'' Vương ngôn: ''Thiện tai! Thiện tai!'' Vương phục vấn Na-Tiên ngôn: ''Chư dĩ quá khứ sự, đương lai sự, kim kiến tại sự, thị tam sự, hà sở vi bản giả?'' Na-Tiên ngôn: ''Dĩ quá khứ sự, đương lai sự, kim kiến tại sự, ngu si giả thị kỳ bản dã; ngu si sanh tức sanh thần, thần sanh thân, thân sanh danh, danh sanh sắc, sắc sanh lục tri; nhứt vi nhãn tri, nhị vi nhĩ tri, tam vi tỵ tri, tứ vi khẩu tri, ngũ vi thân tri, lục vi tâm tri, thị vi lục tri; thị luc sự giai ngoại hướng. Hà đẳng vi ngoại hướng? Nhãn hướng sắc, nhĩ hướng thanh, tỵ hướng hương, khẩu hướng vị, thân hướng hoạt, tâm hướng tham dục, thị vi lục ngoại hướng, danh vi phối, phối giả hiệp phối giả tri khổ, tri lạc; tòng khổ lạc sanh ân ái, tòng ân ái sanh tham dục, tòng tham dục sanh hữu trí tiện sanh nhân lão, tòng lão nhân bịnh, tòng bịnh nhân tử, tòng tử nhân khốc, tòng khốc nhân ưu, tòng ưu nhân nội tâm thống. Phàm hiệp thị chư cần khổ hiệp danh vi nhơn, nhơn dĩ thị cố sanh tử vô hữu tuyệt thời, nhơn cố bản thân bất khả đắc dã.'' Na-Tiên ngôn: ''Thí như nhơn chủng ngũ cốc sanh căn, tòng căn sanh hành, diệp, thực, chí hậu đắc cốc dĩ hậu niên phục chủng đắc cốc thậm đa.'' Na-Tiên vấn Vương: ''Như nhơn chủng cốc, tuế tuế chủng cốc, ninh hữu tuyệt bất sanh thời bất?'' Vương ngôn: ''Tuế tuế chủng cốc vô hữu tuyệt bất sanh thời dã.'' Na-Tiên ngôn: ''Nhơn sanh diệc như thị, triển chuyển tương sanh, vô hữu tuyệt thời.'' Na-Tiên ngôn: ''Thí như kê sanh noãn, noãn sanh kê, tòng noãn sanh noãn, tòng kê sanh kê. Nhơn sanh tử diệc như thị, vô hữu tuyệt thời.'' Na-Tiên tiện họa điạ tác xa luân vấn Vương ngôn: ''Kim thị luân ninh hữu giác vô?'' Vương ngôn: ''Chính viên, vô hữu giác.'' Na-Tiên ngôn: ''Phật kinh thuyết, nhơn sanh tử như xa luân triển chuyển tương sanh vô hữu tuyệt thời.'' Na-Tiên ngôn: ''Nhơn tòng nhãn vạn vật sắc thức tức giác tri thị tam sự hiệp, tòng hiệp sanh khổ lạc, tòng khổ lạc sanh ân ái, tòng ân ái sanh tham dục, tòng tham dục sanh nhân hữu trí, tòng hữu trí nhân sanh, tòng sanh nhân tác thiện ác, tòng thiện ác tiện sanh; nhĩ văn thanh, thức tức giác tri, tam sự hiệp, tòng sanh khổ lạc, tòng khổ lạc sanh nhân ân ái, tòng ân ái sanh tham dục, tòng tham dục sanh nhân hữu trí, tòng hữu trí nhân sanh, tòng nhân sanh tác thiện ác, tòng thiện ác tiện sanh; tỵ văn hương thức tức giác tri, tam sự hiệp, tòng hiệp sanh khổ lạc, tòng khổ lạc sanh ân ái, tòng ân ái sanh tham dục, tòng tham dục sanh nhân hữu trí, tòng hữu trì nhân sanh, tòng sanh nhân tác thiện ác, tòng thiện ác tiện sanh; khẩu đắc vị thức tức giác tri tam sự hiệp, tòng hiệp sanh khổ lạc, tòng khổ lạc sanh ân ái, tòng ân ái sanh tham dục, tòng tham dục sanh nhân hữu trí, tòng hữu trí nhân sanh, tòng nhân sanh tác thiện ác, tòng thiện ác tiện sanh; thân đắc tế hoạt thức tức giác tri tam sự hiệp, tòng hiệp sanh khổ lạc, tòng khổ lạc sanh ân ái, tòng ân ái sanh tham dục, tòng tham dục sanh nhân hữu trí, tòng hữu trí nhân sanh, tòng sanh nhân tác thiện ác, tòng thiện ác tiện sanh; ý hữu sở niệm thức tức giác tri tam sự hiệp, tòng hiệp sanh khổ lạc, tòng khổ lạc sanh ân ái, tòng ân ái sanh tham dục, tòng tham dục sanh nhân hữu trí, tòng hữu trí nhân sanh, tòng nhân sanh tác thiện ác, tòng thiện ác tiện sanh.'' Na-Tiên ngôn: ''Nhơn triển chuyển tương sanh vô hữu tuyệt.'' Vương ngôn: ''Thiện tai!'' Vương phục vấn Na-tiên: ''Khanh ngôn, nhơn sanh tử bất khả đắc bản. Bất khả đắc bản ý vân hà?'' Na-Tiên ngôn: ''Hữu bản giả đương bất phục sanh, hữu bản giả đương phục quá khứ dụng thị vi bản.'' Vương ngôn: ''Vô bản giả đương bất phục sanh kiến hữu bản giả đương quá khứ như thị bản vi vị tuyệt gia?'' Na-Tiên ngôn: ''Nhiên, giai đương quá khứ,'' Vương phục vấn Na-Tiên: ''Nhơn sanh tử ninh hữu tòng bàng tăng ích giả bất?'' Na-Tiên vấn Vương ngôn: ''Thế gian nhơn cập kỳ hành nhu động chi loại ninh hữu tòng bàng tăng ích giả bất?'' Vương ngôn: ''Ngã bất vấn Na-Tiên thế gian nhơn cập kỳ hành nhu động chi loại, ngã đản dục vấn khanh nhơn sanh tử bản nhĩ.'' Na-Tiên ngôn: ''Thọ mộc sanh dĩ tài vi bản, ngũ cốc sanh dĩ cốc vi bản, thiên hạ vạn vật giai các dĩ kỳ loại bản sanh. Nhơn tòng lục tình ân ái vi bản.'' Na-tiên ngôn: ''Nhơn hữu nhãn, hữu sắc, hữu thức; hữu nhĩ, hữu thanh, hữu thức; hữu tỵ, hữu hương, hữu thức; hữu thiệt, hữu vị, hữu thức; hữu thân, hữu tế hoạt, hữu thức; hữu niệm, hữu pháp, hữu thức; tòng thị sanh khổ lạc, tòng khổ lạc sanh ân ái, tòng ân ái sanh tham dục, tòng tham dục sanh hiệp; thị chư khổ nãi thành vi nhơn nhĩ. Nhãn, nhĩ, tỵ, khẩu, thân, thần, thức, niệm, sử hữu trí tịnh hiệp vi phối, tòng phối sanh khổ lạc, tòng khổ lạc sanh ân ái, tòng ân ái sanh tham dục, tòng tham dục nhân sanh hữu trí, tòng hữu trí nhân sanh, tòng sanh nhân lão, nhân bịnh, tòng bịnh nhân tử, nhân ưu, tòng ưu nhân khốc, tòng khốc nhân nội tâm thống; nhơn sanh như thị.'' Na-Tiên ngôn: ''Vô nhãn bất kiến sắc, bất giác, bất tri; tòng bất giác bất tri vô hữu hiệp; vô hữu hiệp vô hữu khổ lạc; vô hữu khổ lạc, tiện bất sanh ân ái; vô ân ái bất sanh tham dục; vô tham dục vô hữu trí, bất sanh, bất lão; bất sanh, bất lão bất bịnh, bất tử; bất bịnh, bất tử bất sầu, bất khốc; bất sầu, bất khốc, bất nội tâm thống; vô thị chư khổ tiện độ thoát đắc Nê-Hoàn đạo. Vô nhĩ vô sở văn, vô tỵ vô sở khứu, vô khẩu vô sở vị, vô thân vô tế hoạt, vô thức vô sở niệm, vô sở niệm vô phối, vô phối vô khổ lạc, vô khổ lạc vô ân ái, vô ân ái vô tham dục, vô tham dục vô bào thai, vô sở bào thai vô sở sanh; bất sanh bất lão, bất lão bất bịnh, bất bịnh bất tử, bất tử bất sầu, bất sầu bất khốc, bất khốc bất nội tâm thống, quyên khí chư khổ, tiện đắc Nê-Hoàn đạo.'' Vương ngôn: ''Thiện tai!'' Vương phục vấn Na-Tiên ngôn: ''Thế gian ninh hữu tự nhiên sanh vật vô?'' Na-Tiên ngôn: ''Vô hữu tự nhiên sanh vật giai đương hữu sở nhân.'' Na-Tiên nhân vấn Vương: ''Kim Vương sở tọa điện hữu nhơn công phu tác chi gia, tự nhiên sanh hồ?'' Vương ngôn: ''Nhơn công tác chi tài chuyên xuất ư thọ mộc, viên tường, nê thổ xuất ư điạ.'' Na-Tiên ngôn: ''Nhơn sanh diệc như thị giới như hòa hiệp nãi thành vi nhơn; thị cốtự nhiên sanh vật dã, giai hữu sở nhân.'' Na-Tiên ngôn: ''Thí như ( ) gia tác khí thủ thổ thủy hòa dĩ vi nê thiêu tác tạp khí vật, kỳ nê bất năng tự thành vi khí hội đương tu nhơn công hữu tân hỏa nãi thành vi khí nhĩ. Thế gian vô hữu tự nhiên sanh dã.'' Na-Tiên ngữ Vương ngôn: ''Thí như không hầu vô ty, vô trụ, vô nhơn cổ giả, ninh năng tác thanh bất?'' Vương ngôn: ''Bất năng tự tác thanh.'' Na-Tiên ngôn: ''Như sử không hầu hữu ty, hữu trụ, hữu nhơn công cổ giả, kỳ thanh ninh xuất bất?'' Vương ngôn: ''Hữu thanh.'' Na-Tiên ngôn: ''Như thị, thiên hạtự nhiên sanh vật giai đương hữu sở nhân.'' Na-Tiên vấn Vương: ''Như toản hỏa toại vô lưỡng mộc, vô nhơn toản giả, ninh năng đắc hỏa bất?'' Vương ngôn: ''Bất năng đắc hoả.'' Na-Tiên ngôn: ''Thiết hữu lưỡng mộc, hữu nhơn toại chi, ninh năng sanh hỏa bất?'' Vương ngôn: ''Nhiên, tức sanh hoả.'' Na-tiên ngôn: ''Thiên hạ vô hữu tự nhiên sanh vật giai đương hữu sở nhân.'' Na-Tiên vấn Vương ngôn: ''Thí như dương toại câu vô nhơn trì chi diệc vô nhựt vô thiên, ninh năng đắc hoả.'' Na-Tiên ngôn: ''Thí như dương toại hữu nhơn trì chi, hữu thiên, hữu nhựt, ninh năng đắc hỏa bất?'' Vương ngôn: ''Đắc hoả.'' Na-Tiên ngôn: ''Thiên hạ vô hữu tự nhiên sanh vật giai đương hữu nhân.'' Na-Tiên vấn Vương ngôn: ''Nhược nhơn vô kính, vô minh, nhơn dục tự chiếu, ninh năng tự kiến kỳ hình bất?'' Vương ngôn: ''Bất năng tự kiến.'' Na-Tiên ngôn: ''Như hữu hữu kính, hữu minh, hữu nhơn tự chiếu ninh năng tự kiến hình bất?'' Vương ngôn: ''Nhiên, tức năng tự kiến.'' Na-Tiên ngôn: ''Thiên hạ vô hữu tự nhiên sanh vật giai hữu sở nhân.'' Vương ngôn: ''Thiện tai!'' Vương phục vấn Na-Tiên: ''Thế gian nhơn ninh vi hữu nhơn vô?'' Na-Tiên ngôn: ''Thế gian bất năng thẩm hữu nhơn dã, thích đương hô thùy vi nhơn.'' Vương ngôn: ''Thân trung mạng tức vi nhơn bất?'' Na-Tiên vấn Vương: ''Nhơn thân trung mạng năng dụng nhãn thị sắc bất, năng dụng nhĩ thính âm thanh bất, năng dụng tỵ văn hương bất, năng dụng khẩu tri vị bất, năng dụng thân tri tế hoạt bất, năng dụng ý hữu sở tri bất?'' Vương ngôn: ''Năng.'' Na-Tiên ngôn: ''Kim ngã dữ Vương kỳ ư điện thượng tứ diện hữu song tự tại dục tòng hà song giả ninh năng kiến bất?'' Vương ngôn: ''Đắc kiến.'' Na-Tiên ngôn: ''Thiết linh nhơn mạng tại thân trung tự tại dục tòng hà khổng thị nhĩ năng dĩ nhãn thị sắc bất, năng dụng nhĩ thị sắc bất, năng dụng tỵ thị sắc bất, năng dụng khẩu thị sắc bất, năng dụng thân thị sắc bất, năng dụng ý thị sắc bất?'' Vương ngôn: ''Bất năng.'' Na-Tiên ngôn: ''Thiết linh mạng tại nhĩ năng dĩ nhĩ hữu sở văn bất, năng dĩ nhĩ hữu sở kiến bất, năng dĩ nhĩ tri hương xú bất, năng dĩ nhĩ tri vị bất, năng dĩ nhĩ tri tế hoạt bất, năng dĩ nhĩ hữu sở niệm bất?'' Na-Tiên ngôn: ''Thiết linh mạng tại tỵ năng dĩ tỵ tri hương xú bất, năng dĩ tỵ văn âm thanh bất, năng dĩ tỵ tri vị bất, năng dĩ tỵ tri tế hoạt bất, năng dĩ tỵ hữu sở niệm bất?'' Na-tiên ngôn: ''Thiết linh mạng tại khẩu năng dĩ khẩu tri vị bất, năng dĩ khẩu hữu sở kiến bất, năng dĩ khẩu thính âm thanh bất, năng dĩ khẩu văn xú hương bất, năng dĩ khẩu tri tế hoạt bất, năng dĩ khẩu hữu sở niệm bất?'' Na-Tiên ngôn: ''Thiết linh mạng tại thân trung năng dĩ thân tri tế hoạt bất, năng dĩ thân hữu sở kiến bất, năng dĩ thân thính âm thanh bất, năng dĩ thân tri xú hương bất, năng dĩ thân tri vị bất, năng dĩ thân hữu sở niệm bất?'' Na-Tiên ngôn: ''Thiết linh mạng tại thức năng dĩ thức hữu sở niệm bất, năng dĩ thức thính âm thanh bất, năng dĩ thức tri xú hương bất, năng dĩ thức tri vị bất, năng dĩ thức tri tế hoạt bất?'' Vương ngôn: ''Bất năng tri dã.'' Na-Tiên ngôn: ''Vương sở ngữ tiền hậu bất tương phó.'' Na-Tiên ngôn: ''Như ngã dữ Vương cộng tại điện thượng triệt nhưỡng tứ song giả thị ninh quảng viễn bất?'' Vương ngôn: ''Nhiên, quảng viễn.'' Na-Tiên ngôn: ''Thiết linh mạng tại thân trung ( ) nhãn khứ chi, kỳ thị ninh quảng viễn bất, quyết nhĩ linh đại kỳ thính ninh năng viễn bất, quyết tỵ linh đại văn hương ninh năng viễn bất, quyết khẩu linh đại tri vị ninh năng đa bất, phó bác bì phu tri tế hoạt ninh năng đa bất, quyết phán khứ ý kỳ linh ninh đại bất?'' Vương ngôn: ''Bất dã.'' Na-Tiên ngôn: ''Vương diệc ngữ tiền hậu bất phó.'' Na-Tiên vấn Vương ngôn: ''Vương trì tàng nhơn lai nhập tại Vương tiền trụ, Vương ninh giác tri tại tiền trụ bất?'' Vương ngôn: ''Tri tại tiền.'' Na-Tiên ngôn: ''Trì tàng giả tức nhập Vương thất ninh tri nhập thất bất?'' Vương ngôn: ''Tri nhập thất giả.'' Na-Tiên ngôn: ''Thiết linh nhơn mạng tại thân trung nhơn trì vị trước khẩu trung năng tri điềm, thố, toan, hàm, tân, khổ.'' Vương ngôn: ''Tri chi.'' Na-Tiên ngôn: ''Vương sở ngữ tiền hậu bất tương phó dã.'' Na-Tiên ngôn: ''Như nhơn cô mỹ tửu trước đại khí trung cấp tắc nhứt nhơn khẩu đảo trí tửu trung linh thường tửu, kỳ nhơn ninh tri tửu vị bất?'' Vương ngôn: ''Kỳ nhơn bất tri.'' Na-Tiên ngôn: ''Hà dĩ cố bất tri vị?'' Vương ngôn: ''Vị nhập khẩu đáo thiệt thượng, cố bất tri vị.'' Na-Tiên ngôn: ''Vương sở ngữ tiền hậu bất tương phó.'' Vương ngôn: ''Ngã ngu si trí vị cập thị nan, nguyện tương giải chi.'' Na-Tiên ngôn: ''Nhơn tòng nhãn kiến sắc thần động, thần động tức sanh khổ lạc ý niệm hiệp nhĩ, tỵ, khẩu, ý, giai đồng hiệp vi ý hữu sở niệm thần động; thần động tức sanh khổ lạc, tòng khổ lạc sanh ý, tòng sanh niệm, triển chuyển tương thành thích vô thường chủ.'' Vương ngôn: ''Thiện tai!'' Vương phục vấn Na-Tiên: ''Nhơn sanh nhãn thời nhãn dữ thần câu sanh gia?'' Na-Tiên ngôn: ''Nhiên, đồng thời câu sanh.'' Vương phục vấn: ''Nhãn cư tiền sanh gia, thần cư tiền sanh gia?'' Na-Tiên ngôn: ''Nhãn cư tiền sanh, thần cư hậu sanh.'' Vương ngôn: ''Nhãn ngữ thần ngôn, ngã sở hành sanh xứ, nhữ đương tùy ngã hậu sanh tương ngữ ngôn lưỡng gia, thần ngữ nhãn ngôn, nhữ sở sanh xứ, ngã đương tùy nhữ hậu sanh, lưỡng tương ngữ bất?'' Na-Tiên ngôn: ''Lưỡng bất tương dữ ngữ.'' Vương ngôn: ''Khanh bất ngôn đồng thời câu sanh, hà dĩ cố bất tương ngữ gia?'' Na-Tiên ngôn: ''Hữu tứ sự câu bất tương ngữ.'' Na-Tiên tự ngôn: ''Hà đẳng tứ? Nhứt, vi hạ hành; nhị, vi hướng môn; tam, vi hành triệt; tứ giả, vi số. Thị tứ sự câu bất tương ngữ.'' Vương phục vấn: ''Hà đẳng vi hạ hành giả?'' Na-Tiên báo Vương ngôn: ''Cao sơn thượng thiên vũ, kỳ thủy tùy lưu đương như hà hành?'' Vương ngôn: ''Hạ hành gia.'' Na-Tiên ngôn: ''Hậu phục thiên vũ, kỳ thủy lưu đương phục như hà hành?'' Vương ngôn: ''Đương tùy tiền lưu thủy xứ hành.'' Na-Tiên vấn Vương ngôn: ''Tiền thủy ninh ngữ hậu thủy ngôn, nhữ đương tùy ngã hậu lai. Hậu thủy ninh ngữ tiền thủy ngôn, ngã đương tùy nhữ xứ lưu hành. Tiền thủy, hậu thủy tương ngữ ngôn nhĩ bất?'' Vương ngôn: ''Thủy lưu các tự hành, tiền thủy bất tương ngữ dã.'' Na-Tiên ngôn: ''Nhãn diệc như thủy, nhãn bất ngữ thần ngôn, nhữ đương tùy ngã hậu sanh; thần diệc bất ngữ nhãn ngôn, ngã đương tùy nhữ hậu hành sanh dã. Nhãn dữ thần câu bất tương ngữ dã. Thị cố vi hạ hành. Nhĩ, mục, tỵ, khẩu, thân, ý, diệc nhĩ.'' Vương phục vấn: ''Hà đẳng vi hướng môn giả?'' Na-Tiên ngôn: ''Thí như đại thành đô hữu nhứt môn, kỳ trung hữu nhứt nhơn dục xuất đương tòng hà hướng?'' Vương ngôn: ''Đương tòng môn nhĩ.'' Na-Tiên ngôn: ''Hậu phục hữu nhứt nhơn dục xuất, đương phục tòng hà hướng xuất?'' Vương ngôn: ''Cố đương tòng tiền nhơn môn xuất nhĩ.'' Na-Tiên ngôn Vương: ''Tiền xuất nhơn ninh ngữ hậu nhơn ngôn, nhữ đương tùy ngã hậu xuất. Hậu nhơn ninh ngữ tiền nhơn ngôn, ngã đương tùy khanh sở tòng môn xuất. Lưỡng nhơn ninh tương ngữ ngôn nhĩ bất?'' Vương ngôn: ''Tiền nhơn, hậu nhơn câu bất tương ngữ dã.'' Na-Tiên ngôn: ''Nhãn diệc như môn, nhãn bất ngữ thần ngôn, nhữ đương tùy ngã hậu sanh; thần diệc bất ngữ nhãn ngôn, ngã kim đương tùy nhữ hậu sanh. Nhãn dữ thần câu bất tương ngữ dã. Thị vi hướng môn. Nhĩ, tỵ, khẩu, thân, ý diệc nhĩ.'' Vương phục vấn Na-Tiên ngôn: ''Hà đẳng vi triệt hành giả?'' Na-Tiên vấn Vương ngôn: ''Tiền xa hành hữu triệt, hậu xa hành đương tòng hà sở hành?'' Vương ngôn: ''Hậu xa đương tòng tiền xa triệt trung hành.'' Na-Tiên ngôn: ''Tiền xa luân ninh ngữ hậu luân ngôn, nhữ đương tùy ngã xứ tòng hậu lai. Hậu xa luân ninh ngữ tiền luân, ngã đương tùy nhữ xứ hành; ninh tương ngữ ngôn nhĩ bất?'' Vương ngôn: ''Câu bất tương ngữ dã.'' Na-Tiên ngôn: ''Nhơn diệc như thị. Nhãn bất ngữ thần, ngã sở sanh xứ, nhữ đương tùy ngã sanh; thần diệc bất ngữ nhãn, ngã đương tùy khanh hậu sanh.'' Na-Tiên ngôn: ''Nhĩ, tỵ, khẩu, thân, thần câu bất tương ngữ.'' Vương phục vấn Na-Tiên: ''Hà đẳng vi số?'' Na-Tiên ngôn: ''Số giả, hiệu kế dã. Thư ( ) học vấn thị vi số. Nhĩ, mục, tỵ, khẩu, thân, thần sảo sảo ( ) tri cộng hiệp thị lục sự nãi vi hữu sở tri bất tòng nhứt sự hữu sở tri dã.'' Vương ngôn: ''Thiện tai!'' Vương phục vấn Na-Tiên ngôn: ''Nhơn mục sanh thời, dữ khổ lạc câu sanh bất?'' Na-Tiên ngôn: ''Mục dữ khổ lạc câu sanh, giai tương tòng hiệp sanh.'' Vương phục ngôn: ''Hà đẳng vi hiệp giả?'' Na-Tiên ngôn: ''Lưỡng tương xúc vi hiệp, hiệp giả. Thí như lưỡng dương tương để; thị vi hiệp. Nhứt dương như mục, nhứt dương như sắc, hiệp vi danh phối. Thí như nhứt thủ vi mục, nhứt thủ vi sắc, lưỡng thủ hiệp vi phối. Thí như lưỡng thạch, nhứt thạch vi mục, nhứt thạch vi sắc, lưỡng thạch hiệp vi phối. Nhĩ, mục, tỵ, thân, thần, giai đồng hiệp vi phối. Thí như lưỡng thạch, nhứt thạch như thần, nhứt thạch như chí, lưỡng thạch hiệp vi phối, thần chí hiệp như thị; thị danh vi phối.'' Vương ngôn: ''Thiện tai!'' Vương phục vấn Na-Tiên: ''Lạc, hà đẳng loại?'' Na-Tiên ngôn: ''Tự giác tri vi lạc.'' Na-Tiên ngôn: ''Thí nhược nhơn sự quốc vương, kỳ nhơn hiền thiện, Vương tứ dữ tài vật; kỳ nhơn đắc chi, dụng tự khoái lạc tại sở dục, vi kỳ nhơn tự niệm, ngã sự Vương đắc thưởng tứ, kim đắc lạc, lạc như thị.'' Na-Tiên ngôn: ''Thí như nhơn tâm niệm thiện, khẩu ngôn thiện, thân hành thiện; hành thiện như thị, tử hậu đắc sanh thiên thượng, kỳ nhơn ư thiên thượng cực ý tự ngu lạc tự niệm ngôn, ngã tại thế gian thời, tâm niệm thiện, khẩu ngôn thiện, thân hành thiện; thị cố ngã tự trí sanh thử gian, đắc lạc thậm lạc; thị vi giác.'' Vương ngôn: ''Thiện tai!'' Vương phục vấn Na-Tiên: ''Hà đẳng vi giác giả?'' Na-Tiên ngôn: ''Tòng tri vi giác. Thí như Vương hữu trì tàng giả nhập tàng thất trung tự thị thất trung, tri hữu nhược thiên tiền, kim, ngân, châu, ngọc, tăng, bạch, tạp hương sắc giai tri tạp xứ, thị vi giác tri.'' Vương ngôn: ''Thiện tai!'' Vương phục vấn Na-Tiên ngôn: ''Nhơn hữu sở niệm, hà đẳng loại?'' Na-Tiên ngôn: ''Nhơn hữu sở niệm nhân hữu sở tác; thí như nhơn hòa độc dược tự ẩm diệc phục hành ẩm nhơn, thân tự khổ diệc phục khổ tha nhơn thân.'' Na-Tiên ngôn: ''Thí như nhơn tác ác, tử hậu đương nhập Nê-Lê trung chư sở giáo giả giai nhập Nê-Lê trung; ác nhơn hữu sở niệm, sở tác ngôn như thị.'' Vương ngôn: ''Thiện tai!'' Vương phục vấn Na-Tiên ngôn: ''Hà đẳng vi nội động giả?'' Na-Tiên ngôn: ''Chí niệm nội tiện động.'' Vương ngôn: ''Động hành thời vân hà?'' Na-Tiên ngôn: ''Thí như đồng huyên đồng phũ hữu nhơn vãng thiêu chi, kỳ khí hữu thanh cử hồ hữu dư âm nhi hành, nhơn như thị chí động niệm nhân hành.'' Na-Tiên ngôn: ''Thiêu thời vi động, hữu dư âm vi hành.'' Vương ngôn: ''Thiện tai!'' Vương phục vấn Na-Tiên ngôn: ''Năng hiệp thủ phân biệt chi bất thị vi hiệp, thị vi trí, thị vi niệm, thị vi ý, thị vi động gia?'' Na-Tiên ngôn: ''Giả linh dĩ hiệp bất khả phục phân biệt dã.'' Na-Tiên ngôn: ''Vương sử tể nhơn tác mỹ canh, trung hữu thủy, hữu nhục, hữu thông toán, hữu cương, hữu diêm thỉ, hữu noạ, Vương sắc trù hạ nhơn ngôn, sở tác mỹ canh như tiền thủ canh trung thủy vị, lai thứ thủ nhục vị, lai thứ thủ thông vị, lai thứ thủ cương vị, lai thứ thủ diêm thỉ vị, lai thứ thủ nọa vị, lai canh dĩ thành, nhơn ninh năng nhứt nhứt thủ canh vị dữ Vương bất?'' Vương ngôn: ''Canh nhứt hiệp dĩ hậu bất năng nhứt nhứt biệt vị dã.'' Na-Tiên ngôn: ''Chư sự diệc như thị, nhứt hiệp bất khả biệt dã, thị vi khổ lạc, thị vi trí, thị vi động, thị vi niệm.'' Vương ngôn: ''Thiện tai! Thiện tai!'' Vương phục vấn Na-Tiên ngôn: ''Nhơn trì mục thị diêm vị ninh khả biệt tri bất?'' Na-Tiên ngôn: ''Vương tri nãi như thị gia, năng trì mục thị tri diêm vị?'' Vương ngôn: ''Mục bất tri diêm vị gia.'' Na-Tiên ngôn: ''Nhơn trì thiệt năng tri diêm vị thủ bất năng dĩ mục tri diêm vị dã.'' Vương phục ngôn: ''Nhơn dụng thiệt tri vị vân'' Na-Tiên ngôn: ''Nhơn giai dụng thiệt biệt tri vị.'' Vương ngôn: ''Chư diêm vị giai đương dụng thiệt biệt tri gia?'' Na-Tiên ngôn: ''Nhiên, Chư diêm vị giai đương dụng thiệt biệt tri nhĩ.'' Vương phục vấn Na-Tiên ngôn: ''Xa tái diêm ngưu ách diêm xa ngưu ninh năng biệt tri bất?'' Na-Tiên ngôn: ''Xa ngưu bất năng biệt tri tri diêm vị dã.'' Vương vấn Na-Tiên ngôn: ''Diêm vị ninh khả xứng bất?'' Na-Tiên ngôn: ''Vương trí nãi nhĩ năng xứng diêm vị Vương vấn.'' Na-Tiên ngôn: ''Diêm vị bất khả xứng dã. Kỳ khinh trọng khả xứng nhĩ.'' Vương ngôn: ''Thiện tai!'' Vương phục vấn Na-Tiên: ''Phàm nhơn thân trung ngụ tri tác chúng sự sở thành gia, tác nhứt sự thành ngũ tri gia?'' Na-Tiên ngôn: ''Tác chúng sự sở thành, phi nhứt sự sở thành dã; thí như nhứt điạ ngũ cốc đương sanh thời các các tự sanh động loại; nhơn thân trung ngũ sự giai dụng chúng sự các sở sanh.'' Vương ngôn: ''Thiện tai! Thiện tai!'' Vương phục vấn Na-Tiên: ''Thế gian nhơn đầu, tu, phát, phu, diện, mục, nhĩ, tỵ, khẩu, thân thể, tứ chi, thủ túc, giai hoàn cụ, hà cố trung hữu thọ mạng trường giả, trung hữu đoản mạng giả, hữu đa bịnh giả, trung hữu thiểu bịnh giả, trung hữu bần giả, trung hữu phú giả, trung hữu quí giả, trung hữu tiện giả, trung hữu đại sĩ giả, trung hữu tiểu sĩ giả, trung hữu đoan chánh giả, trung hữu xú giả, trung hữu vi nhơn sở tín giả, trung hữu vi nhơn sở nghi giả, trung hữu minh hiếu giả, trung hữu ngu giả, hà cố bất đồng?'' Na-Tiên ngôn: ''Thí như chư thọ mộc quả chúng, trung hữu thố bất điềm giả, trung hữu khổ giả, trung hữu tân giả, trung hữu điềm giả, trung hữu chính thố giả.'' Na-Tiên vấn Vương ngôn: ''Thị giai thọ mộc, hà cố bất đồng?'' Vương ngôn: ''Sở dĩ bất đồng giả, kỳ tài các tự dị.'' Na-Tiên ngôn: ''Nhơn diệc như thị, tâm sở niệm giả các các dị, thị cố linh thế gian nhơn bất đồng nhĩ, trung hữu đoản mạng giả, trung hữu trường mạng giả, trung hữu đa bịnh giả, trung hữu thiểu bịnh giả, trung hữu phú giả, trung hữu bần giả, trung hữu quí giả, trung hữu tiện giả, trung hữu đại sĩ giả, trung hữu tiểu sĩ giả, trung hữu đoan chánh giả, trung hữu xú giả, trung hữu ngữ dụng giả, trung hữu ngữ bất dụng giả, trung hữu minh giả, trung hữu ngu giả.'' Na-Tiên ngôn: ''Thị cố Phật sở ngôn, tùy kỳ nhơn tác thiện ác tự đương đắc chi, trung hữu hào quí giả, trung hữu bần cùng giả, giai thị tiền thế túc mạng thế tác thiện ác các tự tùy kỳ đức đắc chi.'' Vương ngôn: ''Thiện tai! Thiện tai!'' Vương phục vấn Na-Tiên ngôn: ''Nhơn hữu dục tác thiện giả đương tiền tác chi gia, đương hậu tác chi hồ?'' Na-Tiên ngôn: ''Đương cư tiền tác chi, tại hậu tác chi bất năng ích nhơn dã. Cư tiền tác giả hữu ích ư nhơn.'' Na-Tiên vấn Vương ngôn: ''Vương khát dục ẩm thời sử nhơn quật điạ tác tỉnh năng phó Vương khát bất?'' Vương ngôn: ''Bất phó khát dã; đương cư tiền tác tỉnh nhĩ.'' Na-Tiên ngôn: ''Nhơn diệc như thị, nhơn sở cư giai đương cư tiền, tại hậu tác giả vô ích dã.'' Na-Tiên vấn Vương: ''Vương cơ thời nãi sử nhơn canh điạ, phấn điạ, chủng ngũ cốc cơ ninh dụng phạn gia, đương dự hữu trừ?'' Vương ngôn: ''Bất dã, đương tiên hữu trừ trữ.'' Na-Tiên ngôn: ''Nhơn diệc như thị, đương tiên tác thiện, hữu cấp nãi tác thiện giả vô ích thân dã.'' Na-Tiên vấn Vương: ''Thí như Vương hữu oán đương lâm thời xuất chiến đấu, Vương năng sử nhơn giáo mã, giáo tượng, giáo nhơn, tác chiến đấu cụ hồ?'' Vương ngôn: ''Bất dã, đương túc hữu trừ trữ lâm thời tiện khả chiến đấu, lâm thời giáo mã, giáo tượng, giáo nhơn, vô ích dã.'' Na-Tiên ngôn: ''Phật kinh thuyết ngôn, nhơn đương tiên tự niệm thân tác thiện, tại hậu tác thiện vô ích dã.'' Na-Tiên ngôn: ''Vương mạc khí đại đạo tựu tà đạo vô hiệu; ngu nhơn khí thiện tác ác hậu tọa đề khốc vô sở ích dã. Nhơn gia khí quyên trung chánh, tựu ư bất chánh, lâm tử thời hối tại hậu.'' Vương ngôn: ''Thiện tai! Thiện tai!'' Vương phục vấn Na-Tiên: ''Khanh tào chư sa-môn ngôn, thế gian hỏa bất như Nê-Lê trung hỏa nhiệt dã. Khanh tào phục ngôn, trì tiểu thạch trước thế gian hỏa trung chí mộ bất tiêu dã. Khanh tào phục ngôn, cực thủ đại thạch trước Nê-Lê hỏa trung khước tiêu tận. Thị cố, ngã bất tín dã. Khanh tào phục ngôn, nhơn tác ác tử tại Nê-Lê trung sổ thiên vạn tuế, kỳ nhơn bất tiêu tử; thị cố ngã trọng bất tín thị ngữ dã.'' Na-Tiên vấn Vương: ''Vương ninh văn kiến thủy trung hữu thư mãng, thư giao, thư biết, thư giải, hoài tử dĩ sa thạch vi thực bất?'' Vương ngôn: ''Nhiên, giai dĩ thị vi thực.'' Na-Tiên vấn Vương: ''Sa-thạch tại phúc trung ninh tiêu bất?'' Vương ngôn: ''Nhiên, giai tiêu.'' Na-Tiên ngôn: ''Kỳ phúc trung hoài tử ninh phục tiêu bất?'' Vương ngôn: ''Bất tiêu dã.'' Na-Tiên ngôn: ''Hà dĩ cố bất tiêu?'' Vương ngôn: ''Tương lộc độc đương nhiên cố bất tiêu.'' Na-Tiên ngôn: ''Nê-Lê trung nhơn diệc như thị, sổ thiên vạn tuế bất tiêu tử giả, kỳ nhơn sở tác tội quá vị tận, cố bất tiêu tử.'' Na-Tiên vấn Vương ngôn: ''Thư sư tử, thư hổ, thư cẩu, thư miêu hoài tử giai nhục thực đạm cốt nhập phúc trung thời ninh tiêu bất?'' Vương ngôn: ''Giai tiêu tận.'' Na-Tiên vấn Vương ngôn: ''Kỳ phúc hoài tử ninh phục tiêu bất?'' Vương ngôn: ''Bất tiêu dã.'' Na-Tiên ngôn: ''Dụng hà cố bất tiêu?'' Vương ngôn: ''Độc dụng lộc tương, cố bất tiêu dã.'' Na-Tiên ngôn: ''Nê-Lê trung nhơn diệc như thị, sổ thiên vạn tuế bất tiêu tử giả; Nê-Lê trung nhơn sở tác quá ác vị giải, cố bất tiêu tử.'' Na-Tiên vấn Vương ngôn: ''Thư ngưu, thư mã, thư lư, thư quân, thư lộc, hoài tử giai thực thảo sô vi xan bất?'' Vương ngôn: ''Nhiên, giai dĩ thị vi thực.'' Na-Tiên ngôn: ''Kỳ sô thảo ninh ư phúc trung tiêu tận bất?'' Vương ngôn: ''Giai tiêu tận.'' Na-Tiên ngôn: ''Kỳ phúc trung tử ninh tiêu tận bất?'' Vương ngôn: ''Bất tiêu tận dã.'' Na-Tiên ngôn: ''Hà cố bất tiêu tận?'' Vương ngôn: ''Độc dĩ tương lộc đương nhiên cố sử bất tiêu tận.'' Na-Tiên ngôn: ''Nê-Lê trung nhơn diệc như thị; thị tội quá vị tận, cố bất tiêu tử.'' Na-Tiên vấn Vương ngôn: '' Phu nhơn cập trưởng giả phú gia nữ ẩm thực giai mỹ tứ ý thực thực ư phúc trung ninh tiêu bất?'' Vương ngôn: ''Giai tiêu.''

Na-Tiên vấn Vương ngôn: ''Phúc trung hoài tử ninh tiêu bất?'' Vương ngôn: ''Bất tiêu dã.'' Na-Tiên ngôn: ''Hà dĩ cố bất tiêu?'' Vương ngôn: ''Độc tương lộc cố sử bất tiêu dã.'' Na-Tiên ngôn: ''Nê-Lê trung nhơn diệc như thị, sở dĩ sổ thiên vạn tuế bất tiêu tử giả dụng tiên thế tác ác cố vị giải, cố bất tiêu tử.'' Na-Tiên ngôn: ''Nhơn tại Nê-Lê trung trưởng tại Nê-Lê trung, lão quá tận nãi đương tử.'' Vương ngôn: ''Thiện tai!'' Vương phục vấn Na-Tiên: ''Khanh tào chư sa-môn ngôn, thiên hạ điạ giai tại thủy thượng, thủy tại phong thượng, phong tại không thượng, ngã bất tín thị dã.'' Na-Tiên tiện tiền thủ Vương thư thủy thích dĩ tam chỉ toát cử chi, vấn Vương ngôn: '' Thị trung thủy vi phong sở trì bất?'' Vương ngôn: ''Nhiên, vi phong sở trì.'' Na-Tiên ngôn: ''Phong trì thủy diệc như thị.'' Vương ngôn: ''Thiện tai!'' Vương phục vấn Na-Tiên ngôn: ''Nê-Hoàn đạo giai quá khứ vô sở phục hữu gia?'' Na-Tiên ngôn: ''Nê-Hoàn đạo vô sở phục hữu dã.'' Na-Tiên ngôn: ''Ngu si chi nhơn kính lai sách nội ngoại thân ái toạ, thị cố bất năng độ thoát ư lão, bịnh, tử.'' Na-Tiên ngôn: ''Trí giả học đạo nhơn nội ngoại thân bất trước dã; nhơn vô hữu ân ái, vô hữu ân ái giả, vô tham dục giả, vô hữu bào thai; vô hữu bào thai giả bất sanh bất lão; bất sanh bất lão, bất bịnh bất tử; bất bịnh bất ưu, bất khốc; bất ưu bất khốc, bất nội tâm thống, tiện đắc Nê-Hoàn đạo.'' Vương ngôn: ''Thiện tai!'' Vương phục vấn Na-Tiên ngôn: ''Chư học đạo giả tất năng đắc Nê-Hoàn đạo bất?'' Na-Tiên ngôn: ''Bất năng tất đắc Nê-Hoàn đạo dã. Chánh hướng thiện đạo giả học tri chánh sự, đương sở phụng hành giả phụng hành chi; bất đương phụng hành giả viễn khí chi, đương sở niệm giả niệm, bất đương sở niệm giả khí chi, nhơn như thị giả đắc Nê-Hoàn đạo.'' Vương ngôn: ''Thiện tai!'' Vương phục vấn Na-Tiên: ''Nhơn bất đắc Nê-Hoàn đạo giả ninh tri Nê-Hoàn đạo vi khoái bất?'' Na-Tiên ngôn: ''Nhiên, tuy vị đắc Nê-Hoàn đạo do tri Nê-Hoàn đạo vi khoái dã.'' Vương ngôn: ''Nhơn vị đắc Nê-Hoàn đạo giả hà dĩ tri vi khoái gia?'' Na-Tiên vấn Vương ngôn: ''Nhơn sanh vị thường triệt thủ túc vi thống xứ?'' Vương ngôn: ''Nhơn tuy vị thường cánh triệt thủ túc do tri vi thống dã.'' Na-Tiên ngôn: ''Hà dụng tri vi thống dã?'' Vương ngôn: ''Kỳ nhơn triệt thủ túc thời ( ) hô dụng thị tri vi thống.'' Na-Tiên ngôn: ''Nhơn diệc như thị, tiền đắc Nê-Hoàn đạo giả chuyển tương ngữ Nê-Hoàn đạo khoái dụng thị cố tín chi.'' Vương ngôn: ''Thiện tai!'' Vương phục vấn Na-Tiên: ''Na-Tiên ninh tằng kiến Phật bất?'' Na-Tiên ngôn: ''Vị tằng kiến dã.'' Vương ngôn: ''Na-Tiên chư sư ninh tằng kiến Phật bất?'' Na-Tiên ngôn: ''Chư sư diệc bất kiến Phật dã.'' - ''Như sử Na-Tiên cập chư sư bất kiến Phật giả, định vi vô hữu Phật dã.'' Na-Tiên vấn Vương ngôn: ''Vương kiến ngũ bá thủy sở hiệp tụ xứ bất?'' Vương ngôn: ''Ngã bất kiến dã.'' Na-Tiên ngôn: '' Vương phụ cập thái phụ giai kiến thị thủy bất?'' Vương ngôn: ''Giai bất kiến dã.'' Na-Tiên ngôn: ''Vương phụ cập thái phụ giai bất kiến thử ngũ bá thủy hiệp tụ xứ, thiên hạ định vi vô hữu thử ngũ bá thủy sở tụ xứ gia?'' Vương ngôn: ''Tuy ngã phụ cập thái phụ giai bất kiến thử thủy giả, thực hữu thử thủy gia?'' Na-Tiên ngôn: ''Tuy ngã chư sư bất kiến Phật giả, kỳ thực hữu Phật.'' Vương ngôn: ''Thiện tai!''

(Na-Tiên tì-kheo Kinh - Quyển Trung)

-ooOoo-

NA-TIÊN TÌ-KHEO KINH

Quyển Hạ

Vương phục vấn ngôn: ''Vô hữu phục thắng Phật giả gia?'' Na-Tiên ngôn: ''Nhiên, vô hữu thắng Phật giả.'' Vương phục vấn: ''Hà dĩ tri vi vô hữu thắng Phật giả?'' Na-Tiên vấn Vương ngôn: ''Như nhơn vị tằng nhập đại hải trung ninh tri hải thủy vi đại bất, hữu ngũ bá hà, hà hữu ngũ bá tiểu hà, lưu nhập đại hà: nhứt giả danh Hằng, nhị giả danh Tín-tha, tam giả danh Tư-tha, tứ giả danh ( )-xoa, ngũ giả danh Thí-phí-di-nhĩ. Ngũ hà thủy trú dạ lưu nhập hải. Hải thủy diệc bất tăng, bất giảm.'' Na-Tiên ngôn: ''Vương ninh năng văn tri bất?'' Vương ngôn: ''Thực tri.'' Na-Tiên ngôn: ''Dĩ đắc đạo nhơn cộng đạo thuyết vô hữu năng thắng Phật giả thị cố, ngã tín chi.'' Vương ngôn: ''Thiện tai!'' Vương phục vấn Na-Tiên: ''Hà dụng tri vô hữu năng thắng Phật giả?'' Na-Tiên vấn Vương: ''Tạo tác thư sư giả vi thùy?'' Vương ngôn: ''Tạo tác thư sư giả danh Chất.'' Na-Tiên ngôn: ''Vương ninh tằng kiến Chất bất?'' Vương ngôn: ''Chất dĩ tử cửu viễn, vị tằng kiến.'' Na-Tiên ngôn: ''Vương vị tằng kiến Chất, hà dụng tri Chất vi tạo thư sư?'' Vương ngôn: ''Trì cổ thời thư tự chuyển tương giáo cáo, dụng thị, cố ngã tri danh vi Chất.'' Na-Tiên ngôn: ''Dụng thị cố ngã tào kiến Phật kinh giới như kiến Phật vô dị. Phật sở thuyết kinh đạo thậm thâm khoái, nhơn tri Phật kinh giới, dĩ hậu tiện chuyển tương giáo, dụng thị cố ngã tri vi vô hữu năng thắng Phật giả.'' Vương phục vấn Na-Tiên: ''Tự kiến Phật kinh đạo khả cửu hành chi?'' Na-Tiên ngôn: ''Phật sở thí giáo cấm kinh giới thậm khoái đương phụng hành chi chí lão.'' Vương ngôn: ''Thiện tai!'' Vương phục vấn Na-Tiên: ''Nhơn tử dĩ hậu thân bất tùy hậu thế sanh gia?'' Na-Tiên ngôn: ''Nhơn tử dĩ hậu cánh thọ tân thân cố thân bất tùy.'' Na-Tiên ngôn: ''Thí như đăng trung chú cánh tương nhiên cố chú tục tại tân chú cánh nhiên. Nhơn thân như thị cố thân bất hành cánh thọ tân thân.'' Na-Tiên vấn Vương: ''Vương tiểu thời tòng sư học thư, độc kinh bất?'' Vương ngôn: ''Nhiên, ngã tục niệm chi.'' Na-Tiên vấn Vương:

''Vương sở tòng sư thọ kinh thư sư ninh phục tri bản kinh thư gia, tất cựu đắc kỳ bản kinh thư?'' Vương ngôn: ''Bất dã. Sư tục tự tri bản kinh thư nhĩ.'' Na-Tiên ngôn: ''Nhơn thân như thử trí, cố cánh thọ tân thân.'' Vương ngôn: ''Thiện tai!'' Vương phục vấn Na-Tiên: ''Thẩm vi hữu trí vô?'' Na-Tiên ngôn: ''Vô hữu trí.'' Na-Tiên ngôn: ''Thí như nhơn đạo tha nhơn quả loã, đạo giả ninh hữu quá vô?'' Vương ngôn: ''Hữu quá.'' Na-Tiên ngôn: ''Sơ chủng tài thời thượng vô quả loã, hà duyên đạo giả đương hữu quá?'' Vương ngôn: ''Thiết bất chủng tài, hà duyên hữu quả, thị cố đạo giả vô trạng.'' Na-Tiên ngôn: ''Nhơn diệc như thị, dụng kim thế tác thiện ác sanh ư hậu thế cánh thọ tân thân.'' Vương ngôn: ''Nhơn dụng thị cố thân hành tác thiện ác cánh tân thiện ác sở tại?'' Na-Tiên ngôn: ''Nhơn chư sở tác thiện ác tùy nhơn như ảnh tùy thân; nhơn tử đản vong kỳ thân, bất vong kỳ hành. Thí như nhiên hỏa dạ thư hỏa diệt kỳ tự tục tại hỏa chí phục thành chi. Kim thế sở tác hành hậu thế thành như thọ chi như thị.'' Vương ngôn: ''Thiện tai!'' Vương ngôn Na-Tiên: ''Ninh năng phân biệt chỉ thị sở tại bất gia?'' Na-Tiên ngôn: ''Bất khả đắc tri thiện ác sở tại.'' Na-Tiên vấn Vương: ''Thọ mộcvị hữu quả thời ngôn ninh năng phân biệt chỉ thị ngôn kỳ chi gian vô hữu quả ninh khả dự tri chi bất gia?'' Vương ngôn: ''Bất khả tri.'' Na-Tiên ngôn: ''Nhơn vị đắc đạo bất năng dự tri thiện ác sở tại.'' Vương ngôn: ''Thiện tai!'' Vương phục vấn: ''Nhơn đương ư hậu thế sanh giả ninh năng tự tri bất.'' Na-Tiên ngôn: ''Kỳ đương sanh giả tự tri.'' Vương ngôn: ''Hà dụng tri chi?'' Na-Tiên ngôn: ''Thí như điền gia canh chủng thiên vũ thời tiết kỳ nhơn ninh dự tri đương đắc cốc bất?'' Vương ngôn: ''Nhiên, do tri đương đắc cốc đa.'' Na-Tiên ngôn: ''Nhơn diệc như thị, nhơn đương ư hậu thế sanh dự tự tri.'' Vương ngôn: ''Thiện tai!'' Vương phục vấn Na-Tiên: ''Thẩm hữu Nê-Hoàn vô?'' Na-Tiên ngôn: ''Thẩm hữu.'' Vương ngôn: ''Na-Tiên ninh năng chỉ thị ngã Phật tại kỳ xứ bất?'' Na-Tiên ngôn: ''Bất năng chỉ thị Phật tại kỳ xứ. Phật dĩ Bát-Nê-Hoàn khứ, bất khả đắc chỉ thị, chỉ thị kiến xứ.'' Na-Tiên ngôn: ''Thí như nhơn nhiên đại hỏa dĩ tức diệt kỳ hoả, hỏa ninh khả phục chỉ thị tri quang sở tại bất?'' Vương ngôn: ''Bất khả tri xứ.'' Na-Tiên ngôn: ''Phật dĩ Bát-Nê-Hoàn khứ, bất khả phục tri xứ.'' Vương ngôn: ''Thiện tai!'' Vương phục vấn Na-Tiên: ''Sa-môn ninh tự ái kỳ thân bất?'' Na-Tiên ngôn: ''Sa-môn bất tự ái kỳ thân.'' Vương ngôn: ''Như linh sa-môn bất tự ái kỳ thân giả, hà dĩ cố tự tiêu tức ngọa dục đắc an ôn nhuyễn, ẩm thực dục đắc mỹ thiện, tự hộ thị hà dĩ cố?'' Na-Tiên vấn Vương ngôn: ''Ninh tằng nhập chiến đấu trung bất?'' Vương ngôn: ''Nhiên, ngã tằng nhập chiến đấu trung.'' Na-Tiên ngôn: ''Tại chiến đấu trung, tằng vị đao, nhẫn, tiễn sở trúng bất?'' Vương ngôn: ''Ngã tằng phả vị đao, nhẫn sở trúng.'' Na-Tiên vấn Vương: ''Đao, nhẫn, mâu, tiễn thương nại hà?'' Vương ngôn: ''Ngã dĩ cao, dược, miên, nhứ, lý nhĩ.'' Na-Tiên vấn Vương ngôn: ''Vương vị ái thương cố dĩ cao, dược, miên, nhứ lý gia?'' Vương ngôn: ''Ngã bất ái thương.'' Na-Tiên ngôn: ''Thù bất ái thương giả, hà dĩ trì cao, dược, miên nhứ lý dĩ hộ chi?'' Vương ngôn: ''Ngã dục sử tật dũ nhĩ, bất ái kỳ thương.'' Na-Tiên ngôn: ''Sa-môn diệc như thị; bất ái kỳ thân, tuy ẩm thực, tâm bất lạc, bất dụng tác mỹ, bất dụng tác hảo, bất dụng tác cơ sắc, thú dục chi thân thể phụng hành Phật kinh giới nhĩ. Phật kinh thuyết ngôn, nhơn hữu cửu khổng vi cửu mâu thương, chư khổng giai xú xứ bất tịnh.'' Vương ngôn: ''Thiện tai!'' Vương phục vấn Na-Tiên: ''Phật vi thẩm hữu tam thập nhị tướng, bát thập chủng hảo, thân giai kim sắc hữu quang ảnh gia?'' Na-Tiên ngôn: ''Phật thẩm hữu tam thập nhị tướng, bát thập chủng hảo, giai hữu kim sắc hữu quang ảnh.'' Vương ngôn: ''Phật phụ mẫu ninh phục hữu tam thập nhị tướng, bát thập chủng hảo, thân giai kim sắc hữu quang ảnh gia?'' Na-Tiên ngôn: ''Phật phụ mẫu vô thị tướng.'' Vương ngôn: ''Như sử phụ mẫu vô thị tướng giả, Phật diệc vô thị tướng.'' Vương phục ngôn: ''Nhơn sanh tử tượng kỳ chủng loại, phụ mẫu vô hữu thị tướng giả, Phật định vô thị tướng.'' Na-Tiên ngôn: ''Phật phụ mẫu tuy vô thị tam thập nhị tướng, bát thập chủng hảo, thân kim sắc giả, Phật thẩm hữu thị tướng.'' Na-Tiên vấn Vương: ''Vương tằng kiến liên hoa bất?'' Vương ngôn: ''Ngã kiến chi.'' Na-Tiên ngôn: ''Thử liên hoa sanh ư điạ, trưởng ư nê thủy chi trung, sắc thậm, hương hảo, ninh phục tượng loại nê thủy sắc bất?'' Vương ngôn: ''Bất tượng loại điạ nê thủy sắc.'' Na-Tiên ngôn: ''Tuy Phật phụ mẫu vô thị chư tướng giả, Phật thẩm hữu thị chư tướng; Phật sanh ư thế gian, trưởng ư thế gian, nhi bất tượng thế gian chi sự.'' Vương ngôn: ''Thiện tai!'' Vương phục vấn Na-Tiên: ''Phật thẩm như đệ thất Thiên vương Phạm sở hành bất dữ phụ nữ giao hội bất?'' Na-Tiên ngôn: ''Nhiên, thẩm ly ư phụ nữ, tịnh khiết vô hà uế.'' Vương ngôn: ''Giả linh Phật như đệ thất Thiên vương sở hành giả, Phật vi đệ thất Phạm đệ tử.'' Na-Tiên vấn Vương: ''Đệ thất Thiên vương giả hữu niệm vô niệm?'' Vương ngôn: ''Đệ thất Thiên vương Phạm hũu niệm.'' Na-Tiên ngôn: ''Thị cố đệ thất thiên vương Phạm cập thượng chư Thiên giai vi Phật đệ tử.'' Na-Tiên vấn Vương ngôn: ''Điểu minh thanh hà đẳng loại?'' Vương ngôn: ''Điểu minh thanh như nhạn thanh.'' Na-Tiên ngôn: ''Như thị điểu vi thị nhạn đệ tử, các tự dị loại; Phật diệc như thị, phi đệ thất Thiên vương Phạm đệ tử.'' Vương ngôn: ''Thiện tai!'' Vương phục vấn Na-Tiên: ''Phật ninh tất học tri phụng hành kinh giới bất?'' Na-Tiên ngôn: ''Phật tất học tri phụng hành kinh giới.'' Vương ngôn: ''Phật tòng thùy sư thọ kinh giới?'' Na-Tiên ngôn: ''Phật vô sư. Phật đắc đạo thời tiện tất tự tri chư kinh đạo. Phật bất như chư đệ tử học tri. Phật sở giáo chư đệ tử giai đương phụng hành chí lão.'' Vương ngôn: ''Thiện tai!'' Vương phục vấn Na-Tiên: ''Nhơn phụ mẫu tử thời bi đề khốc lệ xuất, nhơn hữu văn Phật kinh diệc phục bi đề khốc lệ xuất, câu lệ xuất ninh hữu biệt dị bất?'' Na-Tiên ngôn: ''Nhơn hữu phụ mẫu đề khấp giai cảm tư ái, tư niệm sầu ưu, khổ thống; thử tào ưu giả ngu si ưu nhĩ. Kỳ hữu văn Phật kinh đạo lệ xuất giả giai hữu từ ai chi tâm, niệm thế gian cần khổ, thị cố lệ xuất kỳ đắc phước thậm đại.'' Vương ngôn: ''Thiện tai!'' Vương phục vấn Na-Tiên: ''Dĩ đắc độ thoát giả, vị đắc độ thoát giả, hữu hà đẳng biệt dị?'' Na-Tiên ngôn: ''Nhơn vị đắc độ thoát giả hữu tham dục chi tâm, nhơn đắc độ thoát giả vô hữu tham dục chi tâm, đản dục thú đắc phạn thực chi mạng nhĩ.'' Vương ngôn: ''Ngã kiến thế gian nhơn giai dục khoái thân, dục đắc mỹ thữc, vô hữu ( ) túc.'' Na-Tiên ngôn: ''Nhơn vị đắc độ thoát giả phạn thực dụng tác vinh lạc hảo; nhơn đắc độ thoát giả tuy phạn thực bất dĩ vi lạc, bất dĩ vi cam, thú dục chi mạng.'' Vương ngôn: ''Thiện tai!'' Vương phục vấn Na-Tiên: ''Nhơn gia hữu sở tác niệm cửu viễn chi sự bất?''

Na-Tiên ngôn: ''Nhơn sầu ưu thời giai niệm cửu viễn chi sự.'' Vương ngôn: ''Dụng hà đẳng niệm chi, dụng chí niệm gia, dụng niệm niệm gia?'' Na-Tiên vấn Vương ngôn: ''Ninh tằng hữu sở học tri dĩ hậu niệm chi bất?'' Vương ngôn: ''Nhiên, ngã tằng hữu sở học tri dĩ hậu phục cấp vong chi.'' Na-Tiên ngôn: ''Vương thị thời vô vong gia, nhi vong chi hồ?'' Vương ngôn: ''Ngã thời võng niệm.'' Na-Tiên ngôn: ''Khả sai Vương vi hữu tượng.'' Vương phục vấn Na-tiên: ''Nhơn hữu sở tác giai niệm như phủ thủy hữu sở tác kim kiến tại sở tác giai dụng niệm tri gia?'' Na-Tiên ngôn: ''Dĩ khứ chi sự giai dụng niệm tri chi, kim kiến tại chi sự diệc dụng niệm tri chi.'' Vương ngôn: ''Như thị nhơn đản niệm khứ sự bất năng phục niệm tân sự.'' Na-Tiên ngôn: ''Giả linh tân giả hữu sở tác bất khả niệm giả diệc như thị.'' Vương ngôn: ''Nhơn tân học thư kỹ xảo vi đường quyên gia?'' Na-Tiên ngôn: ''Nhơn tân học thư họa giả hữu niệm cố linh đệ tử học giả hữu tri, thị cố hữu niệm nhĩ.'' Vương ngôn: '' Thiện tai!'' Vương phục vấn Na-Tiên: ''Nhơn dụng kỷ sự sanh niệm gia?'' Na-Tiên ngôn: ''Nhơn phàm hữu thập lục sự sanh niệm. Nhứt giả, cửu viễn sở tác sanh niệm. Nhị giả, tân hữu sở học sanh niệm. Tam giả, nhược hữu đại sự sanh niệm. Tứ giả, tư thiện sanh niệm. Ngũ giả tằng sở cánh khổ sanh niệm. Lục giả, tự tư duy sanh niệm. Thất giả, tằng tạp sở tác sanh niệm. Bát giả, giáo nhơn sanh niệm. Cửu giả, tượng sanh niệm. Thập giả, tằng hữu sở vong sanh niệm. Thập nhứt giả, nhân thức sanh niệm. Thập nhị giả, hiệu kế sanh niệm. Thập tam giả, phụ trái sanh niệm. Thập tứ giả, nhứt tâm sanh niệm. Thập ngũ giả, độc thư sanh niệm. Thập lục giả, tằng hữu sở ký cánh kiến sanh niệm. Vi thập lục sự sanh.''

Nhứt, Vương phục vấn Na-Tiên: ''Hà đẳng vi niệm cửu giả?'' Na-Tiên ngôn: ''Phật đệ tử A-nan, nữ đệ tử ưu bà di Cưu-thù-thiền-bãi niệm ức thế túc, niệm thời sự, cập dư đạo nhơn giai năng niệm khứ thế chi sự, như A-nan nữ đệ bối thậm chúng đa niệm thử dĩ tiện sanh niệm.''

Nhị, Vương phục vấn: ''Hà đẳng vi tân sở học sanh niệm giả?'' Na-Tiên ngôn: ''Như nhơn tào học tri hiệu kế hậu phục vong chi, kiến nhơn hiệu kế tiện cánh sanh niệm.''

Tam, Vương phục vấn Na-Tiên: ''Hà đẳng vi đại sự sanh niệm giả?'' Na-Tiên ngôn: ''Thí như Thái-tử lập vi Vương, tự niệm vi Vương hào quí; thị vi đại sự sanh niệm.''

Tứ, Vương phục vấn Na-Tiên: ''Hà đẳng vi tư thiện sanh niệm giả?'' Na-Tiên ngôn: ''Thí như vi nhơn sở thỉnh hô cực thiện ý tân ngộ đãi chi, kỳ nhơn tự niệm ngôn tích nhựt vi kỳ sở thỉnh hô thiện ý đãi nhơn, thị vi tư thiện sanh niệm.''

Ngũ, Vương phục vấn Na-Tiên: ''Hà đẳng vi cánh khổ sanh niệm?'' Na-Tiên ngôn: ''Thí như nhơn tằng vi nhơn sở qua chủy bế hệ lao ngục, thị vi cánh khổ sanh niệm.

Lục, Vương phục vấn Na-Tiên ngôn: ''Hà đẳng vi tự tư duy sanh niệm giả?'' Na-Tiên ngôn: ''Thí như tằng hữu sở kiến nhược gia thất tông thân cập súc sanh, thị vi tự tư duy sanh niệm.''

Thất, Vương phục vấn Na-Tiên ngôn: ''Hà đẳng vi tằng tạp sở tác sanh niệm giả?'' Na-Tiên ngôn: ''Thí như nhơn danh vạn vật tự nhan sắc, hương xú, cam khổ, niệm thử ngữ sự, thị vi tạp sanh niệm.''

Bát, Vương phục vấn Na-Tiên ngôn: ''Hà đẳng vi giáo nhơn sanh niệm giả?'' Na-Tiên ngôn: ''Nhơn tự hỉ vong biên nhơn hoặc hữu giả, hoặc vong giả, vong vi giáo nhơn sanh niệm.

Cửu, Vương phục vấn Na-Tiên ngôn: ''Hà đẳng vi tượng sanh niệm giả?'' Na-Tiên ngôn: ''Nhơn ngưu, mã, các tự hữu tượng loại, thị vi tượng sanh niệm.''

Thập, Vương phục vấn Na-Tiên: ''Hà đẳng vi tằng sở vong sanh niệm giả?'' Na-Tiên ngôn: ''Thí như nhơn tốt hữu sở vong sổ sổ độc niệm đắc chi, thị vi tằng sở vong sanh niệm.''

Thập nhứt, Vương phục vấn Na-Tiên: ''Hà đẳng vi nhân thức sanh niệm giả?'' Na-Tiên ngôn: ''Học thư giả năng cầu kỳ tự, thị vi nhân thức sanh niệm.''

Thập nhị, Vương phục vấn Na-Tiên: ''Hà đẳng vi hiệu kế sanh niệm giả?'' Na-Tiên ngôn: ''Như nhơn cộng hiệu kế thành tựu tất tri sách thuật phân minh, thị vi hiệu kế sanh niệm.''

Thập tam, Vương phục vấn Na-Tiên: ''Hà đẳng vi phụ trái sanh niệm giả?'' Na-Tiên ngôn: ''Thí như cố cổ sở đương trái qui, thị vi trái cục sanh niệm.''

Thập tứ, Vương phục vấn Na-Tiên: ''Hà đẳng vi nhứt tâm sanh niệm giả?'' Na-Tiên ngôn: ''Sa-môn nhứt kỳ tâm tự niệm sở tòng lai sanh thiên ức thế thời sự, thị ngã vi nhứt kỳ tâm sanh niệm.''

Thập ngũ, Vương phục vấn Na-Tiên: ''Hà đẳng vi độc thư sanh niệm giả?'' Na-Tiên ngôn: ''Đế vương hữu cổ chi thư niệm ngôn kỳ đế, kỳ niên thời thư dã, thị vi độc thư sanh niệm.''

Thập lục, Vương phục vấn Na-Tiên: ''Hà đẳng vi tằng hữu sở ký cánh kiến sanh niệm giả?'' Na-Tiên ngôn: ''Nhược nhơn hữu sở ký cánh nhãn kiến chi, tiện sanh niệm, thị vi sở ký sanh niệm.

Vương ngôn: ''Thiện tai!'' Vương phục vấn Na-Tiên: ''Phật ninh tất tri khứ sự phủ thủy đương lai sự gia?'' Na-Tiên ngôn: ''Nhiên, Phật tất tri chi.'' Vương ngôn: ''Giả linh Phật tất tri chư sự giả, hà cố bất nhứt thời giáo chư đệ tử, hà cố sảo sảo giáo chi?'' Na-Tiên vấn Vương: ''Quốc trung ninh hữu y sư vô?'' Vương ngôn: ''Hữu.'' - ''Y sư ninh năng tất tri thiên hạ chư dược bất?'' Vương ngôn: ''Năng tất thức tri chư dược.'' Na-Tiên vấn Vương: ''Kỳ y sư trị bịnh vi nhứt thời dữ dược sảo sảo dữ chi?'' Vương ngôn: ''Nhơn vị bịnh bất khả dự dữ dược, ứng bịnh nãi dữ dược nhĩ.'' Na-Tiên ngôn: ''Phật tuy tất tri khứ lai kiến tại chi sự diệc bất khả nhứt thời tất giáo thiên hạ, đương sảo sảo thụ kinh giới linh phụng hành chi nhĩ.'' Vương ngôn: ''Thiện tai!'' Vương phục vấn Na-Tiên: ''Khanh tào sa-môn ngôn, nhơn tại thế gian tác ác chí bá tuế, lâm dục tử thời niệm Phật, tử hậu giả năng đắc sanh thiên thượng. Ngã bất tín thị ngữ. Phục ngôn, sát nhứt sanh, tử tức đương nhập Nê-Lê trung, ngã bất tín thị ngữ.'' Na-Tiên vấn Vương: ''Như nhơn trì tiểu thạch trí thủy thượng, thạch phù gia, một gia?'' Vương ngôn: ''Kỳ thạch một.'' Na-Tiên ngôn: ''Như linh trì bá mai đại thạch trí thuyền thượng, kỳ thuyền ninh một bất?'' Vương ngôn: ''Bất một.'' Na-Tiên ngôn: ''Thuyền trung bá mai đại thạch nhân thuyền cố bất đắc một. Nhơn tuy hữu bản ác, nhứt thời niệm Phật, dụng thị cố bất nhập Nê-Lê trung, tiện đắc sanh thiên thượng; kỳ tiểu thạch một giả như nhơn tác ác bất tri Phật kinh, tử hậu tiện nhập Nê-Lê trung.''

Vương ngôn: ''Thiện tai!'' Vương phục vấn Na-Tiên: ''Khanh tào dụng hà đẳng cố hành học đạo tác sa-môn?'' Na-Tiên ngôn: ''Ngã dĩ quá khứ khổ, hiện tại khổ, đương lai khổ, dục khí thị chư khổ, bất dục phục thọ cánh cố hành học đạo tác sa môn.'' Vương phục vấn Na-Tiên: ''Khổ nãi tại hậu thế hà vi dự học đạo tác sa-môn?'' Na-Tiên vấn Vương: ''Vương ninh hữu địch quốc oán gia dục tương công kích bất?'' Vương ngôn: ''Nhiên, hữu địch quốc oán gia thường dục tương công kích dã.'' Na-Tiên vấn Vương: ''Địch chúa lâm lai thời Vương nãi tác đấu kỳ bị thủ quật thiểm gia, đương dự tác chi hồ?'' Vương ngôn: ''Đương dự hữu trừ đãi.'' Na-Tiên vấn Vương: ''Dụng hà đẳng cố dự tác trừ đãi?'' Vương ngôn: ''Bị địch lai vô thời cố.'' Na-Tiên vấn Vương: ''Địch thượng vị lai hà cố dự bị chi?'' Na-Tiên phục vấn Vương: ''Cơ nãi điền chủng, khát nãi quật tỉnh gia?'' Vương ngôn: ''Giai đương dự tác chi.'' Na-Tiên ngôn: ''Thượng vị cơ khát, hà cố dự tác điều độ?'' Vương ngôn: ''Thiện tai!'' Vương phục vấn Na-Tiên: ''Đệ thất Phạm Thiên khứ thị kỷ sở?'' Na-Tiên ngôn: ''Thậm viễn, linh thạch đại như Vương điện tòng đệ thất Phạm Thiên thượng đọa chi lục nguyệt nhựt nãi đọa thử gian điạ nhĩ.'' Vương ngôn: ''Khanh tào chư sa-môn ngôn, đắc La-hán đạo như nhơn khuất thân tý khoảnh dĩ phi thượng đệ thất Phạm Thiên thượng.'''Vương ngôn: ''Ngã bất tín thị hành sổ thiên vạn ức lý, hà dĩ tật nãi nhĩ gia?'' Na-Tiên vấn Vương: ''Vương bản sanh hà quốc?'' Vương ngôn: ''Ngã bản sanh Đại Tần quốc, quốc danh A-Lệ-Tán. '' Na-Tiên vấn Vương: ''A-lệ-tán khứ thị gian kỷ lý?'' Vương ngôn: ''Khứ nhị thiên do tuần hiệp bát vạn lý.'' Na-Tiên vấn Vương: ''Phả tằng ư thử dao niệm bản quốc trung sự bất?'' Vương ngôn: ''Nhiên, hằng niệm bản quốc trung sự nhĩ.'' Na-Tiên ngôn: ''Vương thí phục cánh niệm bản quốc trung sự tằng hữu sở tác vi giả.'' Vương ngôn: ''Ngã tức niệm dĩ.'' Na-Tiên ngôn: ''Vương hành bát vạn lý phản phục hà dĩ tật?'' Vương ngôn: ''Thiện tai!'' Vương phục vấn Na-Tiên: ''Nhược hữu lưỡng nhơn ư thử câu thời tử, nhứt nhơn thượng sanh đệ thất Phạm Thiên, nhứt nhơn sanh Kế Tân khứ thị thất bá nhị thập lý, thùy vi tiên đáo giả?'' Na-Tiên ngôn: ''Lưỡng nhơn câu thời đáo nhĩ.'' Vương ngôn: ''Tương khứ viễn cận đại đa, hà dĩ câu chí?'' Na-Tiên vấn Vương: ''Thí niệm A-lệ quốc.'' Vương ngôn: ''Ngã dĩ niệm chi.'' Na-Tiên phục ngôn: '' Vương thí phục niệm Kế tân.'' Vương ngôn: ''Ngã dĩ niệm chi.'' Na-Tiên vấn Vương: ''Niệm thị lưỡng quốc, hà sở tật giả?'' Vương ngôn: ''Câu đẳng nhĩ.'' Na-Tiên ngôn: ''Lưỡng nhơn câu tử, nhứt nhơn sanh đệ thất Phạm Thiên thượng, nhứt nhơn sanh Kế tân diệc đẳng nhĩ.'' Na-Tiên vấn Vương: ''Nhược hữu nhứt song phi điểu, nhứt điểu ư đại thọ thượng chỉ, nhứt điểu ư tiểu ty thọ chỉ, lưỡng điểu câu chỉ, thùy ảnh tiên tại điạ giả?'' Vương ngôn: ''Kỳ ảnh câu đáo điạ nhĩ.'' Na-Tiên ngôn: ''Lưỡng nhơn câu tử, nhứt nhơn sanh đệ thất Phạm Thiên thượng, nhứt nhơn sanh Kế tân diệc câu thời chí nhĩ.'' Vương ngôn: ''Thiện tai!'' Vương phục vấn Na-Tiên: ''Nhơn dụng kỷ sự học tri đạo?'' Na-Tiên ngôn: ''Dụng thất sự học tri đạo. Hà đẳng vi thất? Nhứt giả, niệm thiện ác chi sự. Nhị giả tinh tấn. Tam giả lạc đạo. Tứ giả phục ý vi thiện. Ngũ giả niệm đạo. Lục giả nhứt tâm. Thất giả thích ngộ vô sở tăng ái.'' Vương phục vấn Na-Tiên: ''Nhơn dụng thử thất sự học tri đạo gia?'' Na-Tiên ngôn: ''Bất tất dụng thất sự học tri đạo. Trí giả trì trí biệt tri thiện ác, dụng thị nhứt sự biệt tri nhĩ.'' Vương phục vấn Na-Tiên: ''Giả linh dụng nhứt sự tri giả, hà vi thuyết thất sự?'' Na-Tiên vấn Vương: ''Như nhơn trì đao trước thao trung ỷ bích đao, ninh năng tự hữu sở cát tiệt bất?'' Vương ngôn: ''Bất năng hữu sở cát tiệt.'' Na-Tiên ngôn: ''Nhơn tâm tuy minh hội đương đắc thị lục sự cộng thành trí nhĩ.'' Vương ngôn: ''Thiện tai!'' Vương phục vấn Na-Tiên: ''Nhơn gia tác thiện đắc phước đại gia, tác ác đắc ương đại gia?'' Na-Tiên ngôn: ''Nhơn tác thiện đắc phước đại, tác ác đắc ương tiểu. Nhơn gia tác ác nhựt tự hối quá, thị cố kỳ quá nhựt tiểu. Nhơn gia tác thiện nhựt dạ tự niệm hoan hỉ, thị cố đắc phước đại.'' Na-Tiên ngôn: ''Tích giả, Phật tại thời kỳ quốc trung hữu nhơn ngột vô thủ túc nhi thủ liên hoa trì thượng Phật. Phật tức cáo chư tì kheo ngôn, thử ngột thủ túc nhi khước hậu cửu thập nhứt kiếp bất phục đọa nhập Nê-Lê trung, súc sanh bệ lệ đạo trung, đắc sanh Thiên thượng; Thiên thượng thọ chung phục hoàn tác nhơn; thị cố, ngã tri nhơn tác tiểu thiện đắc phước đại. Tác ác, kỳ nhơn tự hối quá nhựt tiêu diệt nhi tận, thị cố ngã tri nhơn tác quá kỳ ương tiểu.'' Vương ngôn: ''Thiện tai!'' Vương phục vấn Na-Tiên: ''Trí giả tác ác, ngu nhơn tác ác, thử lưỡng nhơn ương cữu, thùy đắc đa giả?'' Na-Tiên ngôn: ''Ngu nhơn tác ác đắc ương đại; trí nhơn tác ác đắc ương tiểu.'' Vương ngôn: ''Bất như Na-tiên ngôn.'' Vương ngôn: ''Ngã quốc trị pháp, đại thần hữu quá tắc tội chi trọng; ngu dân hữu quá tắc tội chi khinh; thị cố trí giả tác ác đắc ương đại, ngu giả tác ác đắc ương tiểu.'' Na-Tiên vấn Vương: ''Thí như thiêu thiết tại điạ nhứt nhơn tri vi thiêu thiết, nhứt nhơn bất tri; lưỡng nhơn câu tiền thủ thiêu thiết, thùy lạn thủ đại giả gia?'' Vương ngôn: ''Bất tri giả lạn thủ đại.'' Na-Tiên ngôn: ''Ngu giả tác ác bất năng tự hối, cố kỳ ương đại. Trí giả tác ác tri bất đương sở vi nhựt tự hối quá, cố kỳ ương tiểu.'' Vương ngôn: ''Thiện tai!'' Vương phục vấn Na-Tiên: '' Nhơn hữu năng trì thử thân phi hành thượng chí đệ thất Phạm Thiên thượng cập chí Uất-thiền- việt điạ cập sở dục chí xứ giả bất?'' Na-Tiên ngôn: ''Năng.'' Vương ngôn: ''Nại hà trì thử thân thượng đệ thất Phạm Thiên cập Uất-thiền-việt điạ cập sở dục chí xứ hồ?'' Na-Tiên vấn Vương: ''Vương ninh tự niệm thiếu tiểu thời khiêu hí nhứt trượng điạ bất?'' Vương ngôn: ''Ngã niên thiếu thời ý niệm dục khiêu tiện khiêu nhứt trượng dư điạ gia.'' Na-Tiên ngôn: ''Đắc đạo chi nhơn ý dục khiêu chí đệ thất Phạm Thiên thượng cập chí Uất-thiền-việt điạ giả diệc nhĩ.'' Vương ngôn: ''Thiện tai!'' Vương phục vấn Na-Tiên: ''Khanh tào chư sa-môn ngôn, hữu cốt trường tứ thiên lý, hà đẳng thân cốt nãi trường tứ thiên lý?'' Na-Tiên vấn: ''Vương tằng văn đại hải trung hữu đại ngư danh chất thân trường nhị vạn bát thiên lý giả bất?'' Vương ngôn: ''Nhiên, hữu đắc, ngã tằng văn chi.'' Na-Tiên ngôn: ''Như thị nhị vạn bát thiên lý ngư kỳ hiếp cốt trường tứ thiên lý.'' Vương quái chi, vi Vương phục vấn Na-Tiên: ''Khanh tào chư sa-môn thuyết ngôn, ngã năng đoạn suyễn tức chi sự.'' Vương ngôn: ''Nại hà đoạn suyễn tức khí gia?'' Na-Tiên vấn Vương: ''Ninh tằng văn chí bất?'' Vương ngôn: ''Ngã văn chi.'' Na-Tiên ngôn: ''Vương dĩ vi chí tại nhơn thân trung gia?'' Vương ngôn: ''Ngã dĩ vi chí tại nhơn thân trung.'' Na-Tiên ngôn: ''Vương dĩ vi ngu nhơn bất năng chế kỳ thân khẩu giả bất năng trì kinh giới giả, như thử tào nhơn diệc bất lạc kỳ thân.'' Na-Tiên ngôn: ''Kỳ học đạo nhơn năng chế thân khẩu, năng trì kinh giới, năng nhứt kỳ tâm đắc Tứ Thiền tiện năng bất phục suyễn tức nhĩ.'' Vương ngôn: ''Thiện tai!'' Vương vấn Na-Tiên: ''Vi hô ngôn hải hải vi thị thủy danh vi hải gia? Dụng tha sự cố ngôn hải gia?'' Na-Tiên ngôn: ''Nhơn sở dĩ hô vi hải giả thủy dữ cố tham các bán, thị cố vi hải nhĩ.'' Vương phục vấn Na-Tiên: ''Hà dĩ cố hải tất hàm như cổ vị?'' Na-Tiên ngôn: ''Sở dĩ hải thủy hàm giả đạm súc dĩ lai cửu viễn cập ngư biết trùng đa cộng thanh tiện thủy trung, thị cố linh hàm nhĩ.'' Vương ngôn: ''Thiện tai!''. Vương phục vấn Na-Tiên: "Nhơn đắc đạo dĩ ninh năng tất tư duy thâm áo chúng sự bất?'' Na-Tiên ngôn: ''Nhiên, nhơn đắc đạo dĩ năng tất tư duy thâm áo chi sự.'' Na-Tiên ngôn: ''Phật kinh tối thâm áo chi chúng sự bất khả xứng lượng; chúng sự giai trí bình đoạn chi.'' Vương ngôn: ''Thiện tai!'' Vương phục vấn Na-Tiên: ''Nhơn thần, trí, tự nhiên thử tam sự ninh đồng các dị?'' Na-Tiên ngôn: ''Nhơn thần giả chủ giác, trí giả hiểu đạo, tự nhiên giả, hư không vô hữu nhơn.'' Vương phục vấn Na-Tiên ngôn: ''Đắc nhơn hà đẳng vi đắc nhơn giả. Nhãn thị sắc, nhĩ thính thanh, tỵ văn hương, khẩu tri vị, thân tri thô nhuyễn, chí tri thiện ác chi sự, hà sở vi đắc nhơn giả?'' Na-Tiên vấn Vương: ''Như linh nhơn năng mục tự thị thoát đồng tử khứ chi, thị ninh quảng viễn bất, liệt đại kỳ nhĩ thính thanh ninh quảng viễn bất, quyết tỵ linh đại kỳ văn hương ninh đa bất, khai khẩu linh đại tri vị ninh đa bất, bác cát cơ phu linh tín tri thô nhuyễn bất, bạt khứ kỳ chí thạnh niệm ninh đa bất?'' Vương ngôn: ''Bất dã.'' Na-Tiên ngôn: ''Phật tại sở tác thậm nan, Phật tạo sở tri thậm diệu.'' Vương phục vấn Na-Tiên: ''Sở tác hà đẳng thậm nan, hà đẳng thậm diệu?'' Na-Tiên ngôn: ''Phật ngôn năng tri nhơn phúc trung mục sở kiến sự tất năng giải chi; năng giải mục sự năng giải nhĩ sự, năng giải tỵ sự, năng giải khẩu sự, năng giải thân sự, năng giải bại sự, năng giải nghi sự, năng giải sở niệm sự, năng giải thần sự.'' Na-Tiên ngôn: ''Nhơn thủ hải thủy hàm chi ninh năng biệt tri khẩu trung thủy thị tuyền thủy, thị kỳ lưu thủy, thị ký hà thủy?'' Vương ngôn: ''Chúng thủy giai hiệp vi nhứt, nan các biệt tri.'' Na-Tiên ngôn: ''Phật sở tác vi nan giai năng biệt tri thị chư thủy vị, kim hải thủy kiến mục tiền chi sự Vương thượng bất năng biệt tri, kim nhơn thần bất kiến nhơn thân trung hữu lục sự bất khả kiến.'' Na-Tiên ngôn: ''Thị cố, Phật giải chi tòng tâm niệm chí mục sở kiến, tòng tâm niệm chí nhĩ sở thính, tòng tâm niệm chí tỵ sở khứu, tòng tâm niệm chí khẩu tri vị, tòng tâm niệm chí thân tri khổ lạc hàn ôn, thô kiên, tòng tâm niệm hữu sở hướng, Phật tất tri, phân biệt giải chi.'' Vương ngôn: ''Thiện tai!''

Na-Tiên ngôn: ''Dạ dĩ bán, ngã dục khứ.'' Vương tức sắc bàng thần thủ tứ đoan điệp bố ốn trí ma du trung trì dĩ vi cự, đương tống Na-Tiên qui cung, sự Na-Tiên như sự ngã thân. Bàng thần giai ngôn: ''Thọ giáo.'' Vương ngôn: ''Đắc sư như Na-Tiên, tác đệ tử như ngã, khả đắc đạo tật.'' Vương chư sở vấn Na-Tiên triếp sự sự đáp chi. Vương đại hoan hỉ. Vương tức xuất trung tàng hảo y trực thập vạn dĩ thượng Na-Tiên. Vương ngữ Na-Tiên: ''Tòng kim dĩ khứ, nguyện Na-Tiên nhựt dữ bát bá sa-môn cộng ư cung trung phạn thực, cập dục sở đắc giai tòng Vương thủ chi.'' Na-Tiên báo Vương: ''Ngã vi đạo nhơn lược vô sở dục.'' Vương ngôn: ''Na-Tiên đương tự hộ, diệc đương hộ ngã thân.'' Na-Tiên ngôn: ''Hà đẳng đương tự hộ cập hộ Vương thân?'' Vương báo ngôn: ''Khủng nhơn luận nghị hô Vương vi khan, Na-Tiên vị Vương giải chư hồ nghi nhi bất năng tứ dữ; khủng hoặc nhơn ngôn Na-Tiên bất năng giải Vương hồ nghi cố Vương bất thưởng tứ.'' Vương ngôn: ''Na-Tiên thọ giả đương linh ngã đắc kỳ phước, Na-Tiên diệc đương hộ kỳ danh.'' Vương ngôn: ''Thí như sự tử tại kim hạm trung do vi câu bế thường hữu dục vọng khứ, kim ngã tuy vi quốc-vương tại cung tỉnh trung kỳ ý bất lạc dục khí quốc khứ nhi hành học đạo.'' Vương ngữ cánh, Na-Tiên tiện khởi qui Phật tự.

Na-Tiên thích khứ, Vương thiết tự niệm, ngã vấn Na-Tiên vi hà đẳng sự, Na-Tiên vi giải ngã hà đẳng sự. Vương tự niệm, ngã sở vấn Na-Tiên mạc bất giải ngã ý giả.

Na-Tiên qui Phật tự diệc tự niệm Vương vấn ngã hà đẳng sự, ngã diệc báo Vương hà đẳng sự. Na-Tiên tự niệm, Vương sở vấn giả, ngã diệc tất vi giải chi. Niệm thử sự chí thiên minh.

Minh nhựt, Na-Tiên bị cà-sa trì bát trực nhập cung thượng điện tọa. Vương tiền vị Na-Tiên tác lễ dĩ, cập khước toạ. Vương bạch Na-Tiên: ''Na-Tiên thích khứ, ngã tự niệm, vấn Na-Tiên hà đẳng ngữ; Na-Tiên báo ngã hà đẳng ngữ, ngã phục tự niệm sở vấn Na-Tiên, Na-Tiên mạc bất giải ngã ý giả, ngã niệm thị ngữ hoan hỉ an ngọa chí minh. Na-Tiên ngôn: ''Ngã hành qui xá diệc tự niệm, Vương vi vấn ngã hà đẳng sự, ngã diệc vị Vương thuyết hà đẳng sự, ngã phục tự niệm, Vương sở vấn ngã triếp vi giải chi. Dụng thị cố hoan hỉ chí minh.

Ngữ cánh, Na-Tiên dục khứ. Vương tiện khởi vị Na-Tiên tác lễ.

(Na-Tiên Tì-kheo Kinh - Quyển Hạ)

***

Cáo lỗi:

Bản Phiên-âm nầy còn thiếu chuyển dịch ra tiếng Hán-Việt, có đánh dấu ( ). Thiện Nhựt chơn-thành tạ lỗi và kính mong được Quí Vị cao-minh, tinh thông Hán-học chỉ dạy thêm.

Trân-trọng,
Thiện Nhựt

 

Gửi ý kiến của bạn
Tắt
Telex
VNI
Tên của bạn
Email của bạn
Quảng Cáo Bảo Trợ
Gủi hàng từ MỸ về VIỆT NAM
Get a FREE Online Menu and Front Door: Stand Banner Menu Display for Your Restaurant