7. Phân hạng chúng sanh

13.

Duhetukānam'ahetukānañca pan'ettha kriyājavanāni c'eva appanājavanāni ca na labbhanti. Tathā ñāṇa- sampayuttavipākāni ca sugatiyaṁ, duggatiyaṁ pana ñāṇavippayuttāni ca mahāvipākāni na labbhaṅti.

Tihetukesu ca khīnāsavānaṁ kusalākusalajavanāni ca na labbhantī'ti. Tathā sekhaputhujjanānaṁ kriyājavanāni. Diṭṭhigatasampayuttavicikicchā javanāni ca sekhānaṁ. Anāgāmipuggalānaṁ pana paṭighajavanāni ca na labbhanti. Lokuttarajavanāni ca yathāsakamariyānam' eva samuppajjantī'ti.

14.

Asekhānaṁ catucattālīsasekhānam' uddise 15. Chapaññāsāvasesānaṁ catupaññāsa sambhavā.

Ayam' ettha puggalabhedo.

§13

Nơi đây, với những người mà thức tái sanh do hai nhân [1] hoặc không do nhân nào tạo duyên, các chặp javanas hành và javana thiện [2] không phát sanh. Cùng thế ấy, trong một nhàn cảnh những tâm Quả liên hợp với tri kiến cũng không phát sanh [3] . Nhưng trong khổ cảnh những loại tâm nầy cũng không đem lại đại quả không liên hợp với tri kiến.

Với bậc "Vô Nhiễm" (A La Hán), trong những vị mà thức tái sanh do ba nhân tạo duyên, không có javanas thiện hay bất thiện phát sanh. Cùng thế ấy, những chặp javanas hành không phát sanh đến hạng phàm nhân (puthujjana) và hạng "còn phải tu tập" (sekhas). Những chặp javanas liên hợp với tà kiến và hoài nghi cũng không phát sanh đến các vị sekhas [4] . Ðối với vị A Na Hàm không thể có javana liên hợp với sân [6] . Nhưng các javanas Siêu Thế, chỉ những bậc Thánh Nhân [5] mới có thể chứng nghiệm, tùy theo mức độ chứng ngộ.

§14

Tùy trường hợp phát sanh, được ghi nhận rằng các bậc Asekhas có bốn mươi bốn loại [7], Sekhas có năm mươi sáu [8], ngoài ra, những hạng còn lại có năm mươi bốn [9] loại tâm. Ðây là phương thức phân hạng các chúng sanh.