Ước nguyện

VI DIỆU PHÁP TOÁT YẾU

Nārada Mahā Thera - Phạm Kim Khánh dịch

Chú Giải

56. Nirodhasamāpatti, Diệt Thọ Tưởng Ðịnh.

Theo nghĩa từng chữ, danh từ Nirodhasamāpatti "là chứng đắc sự chấm dứt". Ðuợc gọi như vậy vì trong thời gian nhập thiền luồng tâm tạm thời ngưng trôi chảy. Tâm tạm dừng, nhưng sự sống vẫn còn tồn tại.

Chỉ có vị A Na Hàm hoặc vị A La Hán đã có trau giồi Thiền Sắc Giới và Vô Sắc Giới mới có thể chứng đắc tầng thiền tối thượng nầy. Khi muốn chứng Nirodhasamāpatti, Diệt Thọ Tưởng Ðịnh, trước tiên hành giả nhập sơ thiền và, khi xuất sơ thiền hành giả quán tưởng ba đặc tướng vô thường, khổ, vô ngã của những trạng thái nằm trong tầng sơ thiền nầy. Cùng thế ấy, hành giả tuần tự nhập và xuất những tầng thiền còn lại chí đến tầng "Vô Sở Hữu Xứ" của thiền Vô Sắc, Arūpa jhāna. Khi xuất ra khỏi tầng thiền nầy hành giả lập tâm quyết định bốn điều như sau:

i. bốn món vật dụng cần thiết (tứ vật dụng) của mình không bị tiêu diệt,
ii. phải xuất thiền đúng lúc khi Giáo Hội cần đến mình,
iii. phải xuất thiền đúng lúc khi Ðức Bổn Sư cho gọi,
iv. mình sẽ có còn sống hơn bảy ngày từ giờ phút nầy hay không.

Hành giả phải nghĩ đến tuổi thọ của mình, bởi vì thông thường thiền nầy kéo dài bảy ngày.

Sau khi quyết định như trên, hành giả nhập vào tầng thiền Vô Sắc cao nhất, tức "Phi Tưởng Phi Phi Tưởng", và ở đó trong hai chặp tốc hành (javana) tâm. Tức khắc tiếp liền theo hành giả nhập Diệt Thọ Tưởng Ðịnh, Nirodha-samāpatti, khi ấy luồng tâm tạm thời dừng lại. Sau bảy ngày, hành giả xuất ra khỏi trạng thái ấy và chứng nghiệm trong một chặp, A Na Hàm Quả trong trường hợp vị ấy là A Na Hàm hoặc A La Hán Quả, nếu là một vị A La Hán. Sau đó, khởi sanh chặp tâm Bhavaṅga.

Muốn có thêm chi tiết xin đọc sách Visuddhimagga, Thanh Tịnh Ðạo.

-HẾT-