Tắc thứ Năm Mươi Chín: Triệu Châu Và "Đừng So Đo"

TẮC THỨ NĂM MƯƠI CHÍN

THÙY: Bao trời chum đất, vượt thánh siêu phàm. Trên đầu trăm ngọn cỏ, chỉ ra niết bàn diệu tâm. Trong rừng can qua, điểm định mạng sống của nạp tăng. Song thử nói xem, có được sức lực như thế, thì đạt được gì? Thử nêu lên xem.

CỬ: Có ông tăng hỏi Triệu Châu, “Đạo lớn không khó, miễn đừng so đo. Vừa có ngôn ngữ là có so đo rồi, hòa thượng giúp người như thế nào?” Triệu Châu nói, “Tại sao không dẫn hết cả câu ra?” Ông tăng nói, “Đệ tử chỉ nhớ được đến đó thôi.” Triệu Châu nói, “Chỉ có ‘đạo lớn không khó, miễn đừng so đo’ mà thôi.”

BÌNH: Triệu Châu nói, “Chỉ có ‘đạo lớn không khó, miễn đừng so đo,’” giống như đá lửa điện chớp. Nắm buông sát hoạt, mới tự tại làm sao. Các nơi đều nói rằng Triệu Châu có tài hung biện siêu quần. Triệu Châu bình thường hay dậy đồ chúng bằng câu, “đạo lớn không khó, miễn đừng so đo. Vừa có ngôn ngữ là có so đo rồi. Điều ấy hiển nhiên. Lão tăng không ở nơi minh bạch, các ông có còn ôm giữ nữa không?” Lúc ấy có ông tăng hỏi, “Đã không còn ở nơi minh bạch, các ông có còn ôm giữ nữa không?” Lúc ấy có ông tăng hỏi, “Đã không còn ở nơi minh bạch, thì còn ôm giữ gì nữa?” Triệu Châu nói, “Ta cũng chẳng biết.” Ông tăng nói, “Hòa thượng đã không biết, tại sao còn nói là không ở nơi minh bạch?” Triệu Châu nói, “Hỏi như thế là cũng đủ rồi, mau cúi lậy rồi lui đi.”

Sau đó ông tăng lại nhắm chỗ sơ hở của Triệu Châu mà hỏi, hỏi cũng một cách hết sức kỳ đặc, song cũng vẫn chỉ là tâm hành. Nếu như là người nào khác hẳn là đã chẳng làm gì được ông tăng này. Rủi thay Triệu Châu vốn là bậc chuyên gia, cho nên bèn nói ngay, “Tại sao không dẫn hết cả câu ra?” Ông tăng này cũng biết xoay chuyển để lộ khí phách cho nên mới nói, “Đệ tử chỉ nhớ được đến đó thôi.” Giống như thể đã được an bài. Triệu Châu biết phân biệt rồng rắn, đúng sai, quả là có khả năng của bậc chuyên gia. Triệu Châu móc mắt ông tăng kia mà tay không phạm phải mũi nhọn. Chẳng cần so đo mà tự nhiên khế hợp vô cùng.

Bảo là Triệu Châu có nói cũng mà bảo là Triệu Châu không có nói cũng sai; mà bảo là vừa có vừa không có cũng đều sai. Triệu Châu ly tứ cú tuyệt bách phi. Tại sao vậy? Nếu như muốn bàn luận về vấn đề này, quả thất như đá lửa điện chớp. Phải để mắt mà nhìn thật nhanh thì mới thấy được. Nếu như toan bàn cãi hay trù trừ thì khó mà đừng táng thân thất mạng. Tuyết Đậu tụng rằng:

TỤNG

Nước tưới không được,

Gió thổi không vào.

Cọp bước rồng đi,

Quĩ kêu thần khóc.

Đâu dài ba tấc biết là ai?

Đối đáp không lời đứng một chân.

BÌNH: “Nước tưới không được, gió thổi không vào. Cọp bước rồng đi, quỉ kêu thần khóc.” Không có chỗ để các ông gậm cắn. Bốn câu này tụng câu trả lời của Triệu Châu, giống như thể rồng bay cọp nhảy. Ông tăng này chỉ một phen bối rối. Không những chỉ ông tăng này mà ngay cả quỉ cũng kêu thần cũng khóc. Giống như thể gió thổi qua cỏ rạp xuống.